Ինչպես չհայտնվել սոցիալական ցանցի ծուղակում

ԵՐԵՎԱՆ, 13 նոյեմբերի-Sputnik. «Սոցիալական ցանցերից օգտվելիս միշտ պետք է հիշել, որ կարող է և` դուք մենակ չեք»: Տեղեկատվական անվտանգության փորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանի այս խորհուրդն առաջին հայացքից գուցե դետեկտիվ ֆիլմի սցենար հիշեցնի, սակայն իրականությունից չես փախչի: Մասնագետի խոսքով` միջին մակարդակի համակարգչային գիտելիքներ ունեցող ամեն մեկը կարող է համացանցում յուրովի հետախույզ դառնալ:

«Այսօր բնակարանային գողը սոցցանցերի միոջոցով տեղեկանում է, թե իր զոհն ուր է գնում կամ որտեղ է գտնվում և կատարում է իր «սև» գործը»,-պատմում է մասնագետը:

Համաշխարհային պրակտիկայում այլ օրինակներ էլ կան` «կոտրում» են օգտատիրոջ էջը, նրա անունից նամակ գրում ու շտապ գումար խնդրում:

Սոցկայքերում պատրաստված ծուղակներից խուսափելու համար պետք է հետևել պարզագույն կանոնների:  Միայն երկար ու բարդ գաղտնաբառ ընտրելը բավական չէ: Կարևոր է, որ այդ նույն գաղտնաբառը չկրկնեք որևէ պատահական կայքում գրանցվելիս:

Օգտատիրոջ տվյալները կարող են հասանելի դառնալ Wi-Fi կապ առաջարկողից սկսած մինչև տվյալ երկրի հատուկ ծառայություններին: Օրինակ` սրճարանում ձեր կողքին կարող են լինել Android-ի հատուկ հավելված ունեցող մարդիկ, որոնք հեշտությամբ կմիանան ձեր կապին ու «կտիրանան» բջջային սարքի պարունակաթյանը:

Զրուցեցինք նաև ծրագրավորող Մհերի հետ (նա խնդրեց ազգանունը գաղտնի պահել), որը վերջերս է զորացրվել: Սիրում է օգտվել համացանցի ընձեռած հնարավորություններից, սակայն մասնագիտության բերումով զգուշավորություն է պահպանում:

«Ծառայության տարիներին ընկերներիս հորդորում էի զորամասում չնկարվել, առավել ևս` այդ լուսանկարները չտեղադրել սոցկայքերում: Թշնամու հաքերները կարող են բոլոր լուսանկարներն ի մի բերել ու զորամասի որոշ գաղտնիքների տիրապետել»,-պատմում է Մհերը:

«Ֆեյսբուքը» որոշել է սոցիալական ցանց գործարկել կիբեռանվտանգության փորձագետների համար, որպեսզի կարողանան սպառնալիքների ու հնարավոր ցանցահենային հարձակումների մասին տեղեկատվություն փոխանակել: Սակայն ինչպես հավաստիացնում է ՏՏ մասնագետ Սամվել Մարտիրոսյանը, 100 տոկոսանոց համակարգ չկա: Ուստի յուրաքանչյուր օգտատեր պետք է ինքը հոգա տեղեկատվության անվտանգության մասին:

Ի դեպ, «Ֆեյսբուք» սոցկայքում մարդուն այսուհետ կարելի է գտնել նաև հեռախոսահամարի միջոցով: Նա, ով դեմ է այս ծառայությանը, կարող է անձնական էջի գրանցումից հանել իր հեռախոսահամարը: