ԵՐԵՎԱՆ, 21 հոկտեմբերի — Sputnik. Մինչև վերջերս հայ պատմաբանները Հայոց ցեղասպանությանը վերաբերող գաղտնի փաստաթղթերի հասանելիություն չունեին, այդ պատճառով դրանք ներկայացնելը պատասխանատու գործ էր, Sputnik Արմենիային տված հարցազրույցում ասաց «Հայոց ցեղասպանություն» գրքի հեղինակ, գերմանացի պատմաբան Մայքլ Հեսսեմանը։
Նրա խոսքով` Վատիկանի արխիվային փաստաթղթերը կոնկրետ փաստեր ու տեղեկություններ են պարունակում, որոնք Հայոց ցեղասպանության զոհերի հետնորդներին միջազգային դատական ատյաններին դիմելու հնարավորություն են ընձեռում։
«Ինձ համար շատ կարևոր էր Հայաստանի գիտությունների ակադեմիայում ներկայացնել այդ արխիվային փաստաթղթերը։ Վատիկանում նաև 7 հատորանի գիրք կա, որում փաստաթղթեր և տարբեր տարիների նյութեր են ընդգրկված», — ասաց պատմաբանը։
Հեսսեմանը նշեց, որ այդ թեմայով նոր գիտական ժողովածուներ հրատարակելու համար պետք է նոր ուսումնասիրություններ անցկացնել, հետազոտել արխիվային բոլոր փաստաթղթերը։
«Բացի փաստաթղթերից, կան նաև ականատեսների, միջազգային և դիվանագիտական ատյանների աշխատակիցների բազմաթիվ վկայություններ։
Մարդիկ պետք է հասկանան, որ թուրքերը փորձում են մոլորեցնել համաշխարհային հանրությանը», — ասաց գերմանացի պատմաբանը։
Հեսսեմանի խոսքով` Վատիկանի արխիվային փաստաթղթերը ներկայացված են բնագրով և հաստատված են Սուրբ աթոռի կնիքով։
«Փաստաթղթերն իտալերեն և ֆրանսերեն են, մի քանիսը` գերմաներեն և անգլերեն։ Կան նաև լատիներեն գրված փաստաթղթեր», — ավելացրեց Հեսսեմանը։
Նրա խոսքով` գաղտնազերծված փաստաթղթերում առկա տեղեկություններն ապացուցում են, որ որոշ երկրներ խրախուսում են Օսմանյան կայսրության որդեգրած քաղաքականությունը։ Խոսքը, մասնավորապես, Գերմանիայի մասին է։
«Գերմանիան Օսմանյան կայսրության դաշնակիցն էր, և որոշ գերմանացի սպաներ մասնակցում էին Ցեղասպանության իրականացմանը։ 1915 թվականի դեպքերի ժամանակ Գերմանիան Թուրքիայի հանցակիցն է եղել», — նշեց Հեսսեմանը։
Պատմաբանը նշեց նաև, որ այդքանով հանդերձ՝ Գերմանիան հայերի դեմ ոչինչ չի ունեցել, այլ զուտ աշխարհաքաղաքական նպատակներ է հետապնդել։
Ինչպես նշեց Հեսսեմանը, 1915 թվականի դեկտեմբերի 20-ի դրությամբ արդեն հայտնի է եղել սպանվածների հստակ թիվը` 1.5 մլն։ Փաստաթղթերում ևս նշվում է, որ Օսմանյան կայսրությունում գտնվող 2.3 մլն հայից 1.5 միլիոնը թուրքական յաթաղանի զոհ է դարձել։
Նույն փաստաթղթերից պարզ է դառնում նաև, որ երիտթուրքերը հստակ ծրագիր ունեին՝ ոչնչացնել հայերին: Եվ այդ հանցագործությունն իրականացվում էր քրիստոնյա աշխարհի աչքի առաջ։
Հեսսեմանն արդեն չորրորդ անգամ է Հայաստանում։ Նա այստեղ է եղել նաև անցյալ տարի, երբ նշվում էր Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցը, իսկ այս տարի եկել էր Հռոմի պապի այցի ժամանակ։
