Արման Վանեսքեհյան, Sputnik.
Սպասվող համաշխարհային ֆինանսական կոլապսը Հայաստանի տնտեսության համար լուրջ սպառնալիքներով է հղի: Թեև առաջին հայացքից մեր երկիրը նավթի արդյունահանման, տեղափոխման, տարանցման և վաճառքի հետ ընդհանուր ոչինչ չունի, և թվում է, թե Երևանի բենզալցակայաններում վաճառվող բենզինի գներից բացի, մեզ չպետք է հուզի համաշխարհային շուկայում էներգակիրների գների կտրուկ անկումը, այնուամենայնիվ համաշխարհային շուկայի իրավիճակը չանդրադարձավ Հայաստանի վրա. բենզինն էժանացավ ընդամենը 5-7 տոկոսով:
Մյուս կողմից, մենք հասկանում ենք, որ մեր հարևան և դաշնակից Իրանի վերադարձը միջազգային նավթային շուկա նշանակալի իրադարձություն կդառնա: Իրադարձություն, որն անպայման կարտացոլվի տարածաշրջանի թե՛ տնտեսական, թե՛ քաղաքական իրավիճակի վրա: Եվ քանի որ դրամական փոխանցումների հոսքը (հիմնականում Ռուսաստանից) ազդում է երկրի տնտեսական իրավիճակի վրա, ապա Երևանում, ինչպես նաև ողջ աշխարհում ուշադրությամբ հետևում են նավթի գների անկմանը, որը ռուբլու թուլացման է տանում:
Թե մեր հարևան Իրանի նկատմամբ պատժամիջոցների վերացումը ինչպես կազդի նավթի համաշխարհային գների վրա, կարող են դատել միայն մասնագետները: Ոմանք, օրինակ, այդ պատժամիջոցների վերացումն ուղղակիորեն կապում են նավթի գների կտրուկ անկման հետ, օրինակ՝ Brent տեսակի նավթի մեկ բարելը կարող է արժենալ մինչև 28 դոլար: Որոշ մասնագետներ էլ համարում են, որ Իրանի վերադարձը էներգակիրների շուկա կարող է նույն ազդեցությունն ունենալ, ինչ ազդեցություն ունի համաշխարհային նավթային պաշարների ավելցուկը:
Սակայն Sputnik Persian-ին տված հարցազրույցում իրանցի անկախ փորձագետ, տնտեսագետ Մանուչեհր Թաքինը պնդում է, որ նավթի համաշխարհային շուկայում ամեն ինչ այդքան պարզ չէ, որքան կարող է թվալ առաջին հայացքից:
Հնարավոր է՝ շատերն ակնկալում էին, որ Իրանի միջուկային ծրագրի վերաբերյալ համաձայնագրի իրագործումը (որով նախատեսվում է վերացնել բոլոր պատժամիջոցները) ավելի ուշ տեղի կունենա՝ Գործողությունների համապարփակ համատեղ ծրագրի ստորագրումից 3-4 ամիս հետո:
Անշուշտ, հանկարծակիության որոշակի տարր առկա է: Պետք է հաշվի առնել հոգեբանական գործոնը: Այն ազդում է նավթի գների անկման վրա: Բայց այս փուլում Իրանում նավթի արդյունահանումն այնպիսի հսկայական ծավալների չի հասել, որը կարող էր անհանգստություն կամ տագնապ առաջացնել: Ամեն դեպքում Իրանի վերադարձը համաշխարհային նավթային շուկա կանխատեսվում էր ու սպասելի էր, նավթային բրոքերները նույնիսկ նախնական պատվերներ էին կատարել:
Մի խոսքով, նավթային շուկայում ներկա իրավիճակը պետք է հասկանալ և գնահատել այսպես. էներգակիրների գների կտրուկ անկումը կապված է ոչ միայն և ոչ այնքան Իրանի վերադարձի հետ:
Պետք չէ մոռանալ, որ անկախ Իրանի նկատմամբ պատժամիջոցները վերացնելու գործընթացից՝ այդ երկրին ժամանակ է պետք արդյունահանման ծավալներն ավելացնելու համար:
