Արման Վանեսքեհյան, Sputnik.
Populus և iFop ընկերությունները Sputnik-ի համար հարցախույզ են անցկացրել արևմտյան երկրներում և հետևյալ պատկերը ստացել` ֆրանսիացիները, գերմանացիները, բրիտանացիներն ու ամերիկացիները բավականին լավ են պատկերացնում ու հասկանում, թե Թուրքիան ինչ դեր ունի նավթի առևտրի գործում։
Հարցախույզի տվյալների համաձայն` ֆրանսիացիների 72%-ը կարծում է, որ Թուրքիան աչք է փակում Սիրիայում «Իսլամական պետության» հետ նավթի առևտուր անող թուրք վաճառականների գործունեության վրա: Գերմանացիների կեսից ավելին (52%), ամերիկացիների 38%-ը և անգլիացիների 41%-ը համոզված են, որ նավթի վաճառքը թուրքական իշխանության թույլտվությամբ է իրականացվում:
Եվրոպական հանրությունը բացասաբար է վերաբերվում այն փաստին, որ պաշտոնական Անկարան, անտեսելով միջազգային բոլոր նորմերն ու ՄԱԿ-ի արգելքները, գողացված նավթի վաճառքով է զբաղվում «Իսլամական պետության» և Ջեբհաթ ան Նուսրայի հետ։
Իրականում ամեն ինչ պարզ է։ Թուրքիայի համար ձեռնտու է այդ վաճառքը, քանի որ գողացված նավթը չափազանց էժան է։ Քաղաքագետ Ստեփան Գրիգորյանի կարծիքով` Թուրքիան, Ռուսաստանից ու ԱՄՆ-ից անկախ, սեփական խաղը կխաղա տարածաշրջանում, և հավանաբար հենց նա առաջինը կխախտի հրադադարի ռեժիմը, որը պետք է ուժի մեջ մտնի փետրվարի 27-ին։
Թուրքագետ Հակոբ Չաքրյանն իր հերթին նշում է, որ Թուրքիան առանձնապես չէր էլ թաքցնում այն հանգամանքը, որ ԻՊ-ն ու Ջեբհաթ ան Նուսրան իր գործընկերներն ու դաշնակիցներն են։
Ու պաշտոնական Անկարան ամեն կերպ աջակցում է նրանց, զենք ու արդյունաբերական ապրանքներ մատակարարում։ Թուրքիան անում է հնարավոր ամեն ինչ, որպեսզի նույն Ջեբհաթ ան Նուսրային փրկի Սիրիայի բանակի ու Ռուսաստանի ավիացիայի հարվածներից։ Այդ պատճառով էլ հայտնվում է եվրոպական ու ամերիկյան հանրության ուշադրության կենտրոնում։
«Բանը հասել է նրան, որ ԱՄՆ-ի պետդեպարտամենտի մամուլի քարտուղար Ջոն Քերին վերջերս հակաթուրքական անկեղծ հայտարարություն արեց, որի իմաստը հետևյալն էր։ Եթե Թուրքիան չի ցանկանում կատարել արևմտյան հակաահաբեկչական կոալիցիայի անդամներին վերաբերող պահանջները, ապա նա ցանկացած պահի կարող է դուրս գալ այդ կոալիցիայից», — ասաց Չաքրյանը։
Ճիշտ է` թուրքագետի կարծիքով, սա առաջին հերթին վերաբերում է քրդերի գործոնին։ Քրդական կազմակերպությունների հետ համագործակցում է և՛ ԱՄՆ-ն, և՛ Ռուսաստանը, ու պաշտոնական Անկարան ոչ մի կերպ չի ուզում համակերպվել այդ փաստի հետ։ Հավանաբար խնդիրների ու հանգամանքների այս ողջ շղթան էլ հենց պատճառ է դարձել, որ արևմտյան հանրությունը բացասաբար վերաբերվի Թուրքիայի` սիրիական հարցում ունեցած դիրքորոշմանը։
Թուրքագետի կարծում է, որ պետք է նաև հաշվի առնել այն ահռելի աշխատանքը, որն իրականացրել է ՌԴ-ն միջազգային քաղաքական ասպարեզում։
Ռազմական ու հետախուզական ծառայություններն ապացուցեցին, որ Թուրքիան կապ ունի ԻՊ-ի հետ, միջազգային հանրությանը ցույց տվեցին արբանյակից արված լուսանկարները, որոնցում երևում էին, թե ինչպես է գողացված նավթը շարասյունով շարժվում դեպի Թուրքիա։
Փորձագետները վստահեցնում են` այս ամենն ազդել են արևմտյան քաղաքացիների կարծիքի ու վերաբերմունքի վրա, քանի որ գողոնի (լինի նավթ կամ հին մասունքներ Պալմիրայից) վաճառքը ոչ ոք երբևէ չի ողջունել։
