ԵՐԵՎԱՆ, 5 մարտի — Sputnik. Աշխարհի գրեթե բոլոր մայրերին մտահոգում է այն հարցը, թե ինչպես է պետք դայակ ընտրել: Ինչպե՞ս կարելի է ամենահարազատ էակին վստահել անծանոթին և այնպես անել, որ երեխան հետագայում հոգեբանական խնդիրներ չունենա: Հոգեբան Դավիթ Ամիրեջիբին կարծում է, որ խնդիրը կարող է լուծել հենց ինքը` երեխան, գրում է Sputnik Գրուզիան:
Դայակ ընտրելու թեման արդիական է նաև այսօր, քանի որ օրեր առաջ ողջ աշխարհը ցնցվեց Մոսկվայում տեղի ունեցած դեպքից, երբ դայակը սպանեց չորս տարեկան աղջկան, հետո հրդեհեց բնակարանը:
«Երբ երեխան մենակ է մնում դայակի հետ, հետևեք, թե ինչպես է նա սկսում պահել իրեն: Երեխայի պահվածքը կարող է շատ խոսուն լինել: Դայակին գնահատելու լավագույն փորձագետը հենց ձեր երեխան է: Նա իր լեզվով փորձելու է այդ մասին խոսել ձեզ հետ: Գրկեք նրան ու մոտեցրեք դայակին, տեսեք, թե ինչպես է նա իրեն պահում: Ուսումնասիրեք նաև դայակի պահվածքն այդ պահին: Երեխան մարդուն ընդունելու կամ չընդունելու իրավունք ունի: Դայակին ընտրում եք ոչ միայն դուք, այլև՝ ձեր երեխան», — Sputnik-ին է ասել Ամիրեջիբին:
Կարևորն այն է, որ երեխային օտար մարդուն վստահելու հարցում չշտապեք, կարծում է հոգեբանը: Պետք է ուշադրության կենտրոնում պահել մի շարք գործոններ՝ դայակի արտաքին տեսքը, հագուկապը, մաքրասիրությունը, հարդարանքը, խնամված եղունգները, ձեռքերն ու մաշկը:
«Երբ մարդը չի կարողանում խնամել իրեն, ուշադրություն չի դարձնում սեփական հիգիենային, չի կարողանա խնամել ու հոգ տանել նաև ուրիշի մասին, առավել ևս եթե հարցը վերաբերում է երեխային», — նշում է հոգեբանը:
Անպայման պետք է ժամանակ անցկացնել նոր դայակի հետ, նրան ստուգել ամենատարբեր իրավիճակներում` սկսած խաղից մինչև երեխային կերակրելը, քնին ու լոգանքին պատրաստելը, կարծում է Ամիրեջիբին:
Ծնողները պետք է հետևեն, թե ինչպես է դայակը վերաբերվում իրենց երեխային, ինչպես է փոքրիկն արձագանքում դայակի հաղորդակցման ձևին, նրա հպումներին:
«Վստահեք երեխային, տեսեք՝ դո՞ւր է գալիս դայակի հետ շփումը, թե ոչ: Շատ կարևոր է նաև դայակի և ձեր փոխհարաբերությունները», — ընդգծեց հոգեբանը:
Նախքան դայակին աշխատանքի վերցնելը ծնողները պետք է տեղեկանան՝ արդյոք նա երեխաների հետ աշխատելու փորձ ունի, թե ոչ: Եթե նա նախկինում աշխատել է մեկ այլ ընտանիքում, լավ կլինի՝ կապ հաստատել այդ ընտանիքի հետ: Պետք է իմանալ նաև դայակի ընտանեկան կարգավիճակի ու նրա շրջապատի մասին:
«Պետք է հնարավորին չափ շատ հարցեր տալ, ճանաչել նրան որպես անձ, հետաքրքրվել նրա անձնական խնդիրներով, սոցիալ-հոգեբանական ու ընտանեկան կարգավիճակով», — նշել է Ամիրեջիբին:
Դայակը պետք է ադեկվատ ընկալի երեխայի հուզական ռեակցիաները, հետաքրքրվի երեխայի ու ծնողի հարաբերությունների առանձնահատկություններով: Բացի այդ, պետք է փորձի ավելի լավ ճանաչել ծնողներին, ուսումնասիրի, թե ինչպես են նրանք հոգ տանում իրենց երեխայի մասին, նկատի երեխայի ռեակցիաների կարևոր նրբերանգները:
Հուզական անտարբերություն, կարեկցանքի ու անկեղծության պակաս, թաքնված ագրեսիա և անվստահություն. սրանք այն հատկանիշներն են, որոնք ցույց են տալիս, որ դայակի հարցում դուք սխալ ընտրություն եք կատարել:
«Դայակը մայր չէ ու չի կարող փոխարինել ծնողին, սակայն նա ոչ միայն դրական դեր ունի երեխային խնամելու հարցում, այլև՝ երեխայի մոտ սոցիալական հմտությունների ձևավորման ու զարգացման գործում: Երեխան սովորում է հաղորդակցվել ու շփվել օտար մարդու հետ, սովորում է շփվել մեկ այլ արտաքին աշխարհի ներկայացուցչի հետ, ու այդ աշխարհը նրան ներկայանում է հանձինս դայակի», — ընդգծեց Ամիրեջիբին:
Կարևոր է հաշվի առնել նաև այն հանգամանքը, թե ինչպես է դայակը խոսում երեխայի հետ, ինչ տոնով, ինչ արագությամբ, զգացմունքային բազմազանությամբ ու տրամադրվածությամբ, արդյո՞ք նա կարողանում է օրորոցային երգել, բանաստեղծություններ կարդալ երեխայի համար, որքանո՞վ է մշակված նրա բառապաշարը, արդյո՞ք ունի ճաշակ, սիրո՞ւմ է երաժշտություն: Այս ամենը պետք է հաշվի առնել դայակ ընտրելիս:
«Ճիշտ է՝ երեխան դեռ չի կարողանում խոսել, սակայն նա ծնված օրից պատրաստ է լսել ու աշխարհի հետ հաղորդակցվել սեփական լեզվով: Նա դեռ չի հասկանում բառերի նշանակությունը, բայց շատ լավ է զգում այն էմոցիոնալ հիմքը, որոնք կրում են բառերը», — ասաց Ամիրեջիբին:
Հոգեբանը բոլոր ծնողներին խորհուրդ է տալիս տներում տեսախցիկներ տեղադրել, դայակի հետ կապ պահպանել տեսակապի միջոցով, իրավիճակը մշտապես պահել հսկողության տակ, և այդ դեպքում որևէ անհաղթահարելի խնդիր չի առաջանա:
