Ադրինե Թորոսյան, Sputnik.
Վահանը հիշեցրեց, որ «Որդան կարմիրից» առաջ իրենք մի խումբ էլ են ունեցել՝ «Senexes»-ը, դեռ այն ժամանակ, երբ նոր միայն նվագել էին սովորում, իսկ 2000-ականներին Վանաձորում շատ գործող խմբեր կային՝ «Generation X, «Delis», «J.E.M.», «Eveapple», «Gizaque», «Փուշ», «Lav Eli»: Բայց նշվածներից այսօր միայն «Որդան կարմիրն» է մտաբերվում: Նրանց հասակակից ռոք երաժիշտները, հին խմբերն այլևս չկան ասպարեզում, իսկ եղածներն էլ մշտապես չեն ստեղծագործում: Վահանի խոսքով՝ իրենց արդեն կարելի է ռոքի ավագ սերունդ կոչել, 30-ն անց են, 11 տարվա անդադար գործունեություն ունեն ռոք երաժշտության ոլորտում, իսկ երիտասարդ սերնդի վանաձորյան մի քանի խմբերը՝ «Lousnelius»-ը, Clocker-ը, Sirius-ը, ավելի երիտասարդ են և դեռ ոչ անհրաժեշտ չափով ակտիվ: Կա նաև «Ավյուն» խումբը. նախկին «Գիզաք» խմբի անդամներն են և «Որդան Կարմիրի» բաս կիթառահար Դավիթ Գալստյանը:
- Ինչպե՞ս եղավ, որ Վանաձորում այդքան շատ խմբերից միայն «Որդան կարմիրը» դիմացկուն գտնվեց:
— Կարող է մեր բախտը ինչ-որ ձևով բերել է, որոշակի ֆինանսական հովանավորություն է եղել ծնողների կողմից: Կարողացել ենք գործիքներ գնել, ստուդիա ենք սարքել: Մեծագույն դեր է ունեցել մեր նպատակասլացությունը: Այդ ամենը մեզ շատ է օգնել, դրա հաշվին մեր պասիվ շրջաններում գոյատևել ենք: Հիմա եկել, այնպիսի մի կետի ենք հասել, որ մեր կյանքն առանց այս ամենի չենք պատկերացնում կամ պատկերացնում ենք, բայց չենք ուզում, որ առանց այս ամենի լինի: Ու դրա համար ատամներով պահած պայքարում ենք, առաջ ենք գնում, նոր բաներ ենք ստեղծում: 2010թ.-ից անփոփոխ է եղել կազմը. նաև դրա շնորհիվ է, որ գոյատևել ենք, մեր գործունեությունը բերել ենք մի մակարդակի, որտեղ ունենանք քիչ թե շատ կոմերցիոն նպատակներ, որոնք օգնում են ինչ-որ փոքր հարցեր լուծել, մեր հացը վաստակել: Ու դա շատ կարևոր է, եթե դու կարողանում ես քո սիրած գործը բերել այդ ֆորմատ, այն էլ Հայաստանում, որտեղ բացարձակ չկա ռոք երաժշտության շուկա, եթե դա քեզ հաջողվում է, արդեն ինքնըստինքյան ձևավորվում է մղումը, որ անես, լավ անես, առաջ գնաս, շատ համերգներ ունենաս ու մի քիչ էլ փող աշխատես: Մենք ի սկզբանե, երբ սկսել ենք նվագել, նպատակ ենք ունեցել հասնել ինչ-որ գագաթի, հայտնիության, հաջողության, միշտ այդ մղումներն ենք ունեցել, դրա համար էլ նպատակը մեզ այդպես առաջ է տարել:
- «Որդան կարմիրը» հազվադեպ է համերգներ տալիս հայրենի քաղաքում՝ Վանաձորում:
— Դա էլ է բնական, հենց սկզբից էլ մեր ձգտումն ավելի շատ Երևանն է եղել, ախր շատ պարզ է, մի բան միայն ասեմ, մեր քաղաքում չկա մի փաբ, որտեղ կարող է ռոք երաժշտություն հնչել: Մեր քաղաքում դեռ չի ձևավորվել ազատ ապրելու, իրար չխանգարելու, բամբասանքներից չվախենալու մշակույթը: Այստեղ՝ Վանաձորում ապրող լայն մտածող ու առաջադեմ մարդիկ դեռ ավելի շատ են պարտվում, քան մայրաքաղաքում: Վանաձորում բացվեց առաջին փաբը, բացվեց ու փակվեց, որովհետև սա Վանաձորն է, այստեղ կարծրատիպեր կան, կաղապարներ, ու այստեղ փաբ ունենալն արդեն մեծ խնդիր է փաբի տիրոջ համար: Չի կարող ռոք ու փաբային կյանք զարգանալ այնտեղ, որտեղ աղջիկներն իրենց չեն կարող ազատ զգալ: Չի զարգանա նաև, քանի որ այստեղ այդ երիտասարդությունը վճարունակ չէ՝ աշխատանք չլինելու պատճառով: Ամեն ինչ փոխկապակցված է: Եթե համեմատենք մայրաքաղաքի հետ, որպես վազորդներ՝ Երևան, Գյումրի, Վանաձոր, մայրաքաղաքը կարծես հարյուր մետրով առաջ է վազում այս երկու քաղաքներից, ու դա այսպես պետք է լիներ, որովհետև ամեն ինչ, ամեն ռեսուրս ծախսվում է Երևանի վրա, հենց Երևանի կենտրոնի վրա, դրա համար էլ այստեղ այս վիճակն է: Շատ եմ ցավում, որովհետև այս քաղաքը շատ լավ էներգետիկա ունի ու ստեղծագործելու համար իդեալական տեղ է, ու ինչ-որ մի աուրա կա, որը միշտ կարոտում ես և ուզում ես գալ ու հենց այստեղ ստեղծագործել: Այս քաղաքը լավ մարդիկ է տվել, լավ ստեղծագործություններ, բայց այսօրվա դրությամբ Վանաձորը ինձ համար շատ, ցավալիորեն շատ թշվառ վիճակում է: Գալիս ես ինչ-որ մի տեղից, դրսից, Եվրոպական մի փոքր քաղաքից կամ հենց Երևանից, մտնում ես Վանաձոր, ու մոտդ դեպրեսիա է սկսվում, որովհետև նայում ես՝ ամենուր կիսաքանդված, ժանգոտ, կեղտոտ ինչ-որ անշուք տեսարաններ են: Այս ամենը չի փոխվում տարիներով, ճանապարհներն ու մայթերին ես նայում, սիրտդ ցավում է, հոգեպես ընկճվում ես:
- Ա4-ը «Որդան կարմիրի» առաջին ու դեռ միակ ամբողջական, լիամետրաժ, ալբոմն է (2013թ.), որն ըմբոստության կոչ էր՝ մարդու անտարբերության, անհաղորդության, թելադրված շրջանակներից, ամեն տեսակի չգրված օրենքներից, կաղապարներից դուրս գալու անկարողության դեմ, ինչն էլ ըստ էության խմբի գործունեությունն է այս բոլոր տարիներին, ողջ ստեղծագործական ընթացքում: Որքանո՞վ է տղաներին հաջողվել քանդել այդ շրջանակը և ազատվել քառակուսիներից:
— Ալբոմի վրա A4 է գրված ու մի մուրճ է նկարված, որը հարվածում է A4-ին. գաղափարը այն էր, որ այդ ստանդարտներին մի քիչ հարվածենք, ջարդենք, փշրենք, մի կողմ դնենք, լայն մտածենք ավելի: Իսկ մեր հիմնական գաղափարախոսությունը քեզնից հետո քո փոքր պատմության մեջ արժեքավոր հետք թողնելն է ու այդ հետքով նաև քո գործով ուրիշներին ոգևորելը: Որպեսզի ոգևորվեն, ցանկանան ինչ-որ բան էլ իրենք արարեն, ստեղծեն, ստեղծագործեն: Մենք շատ ենք ուրախանում, երբ իմանում ենք՝ ինչ-որ մեկը «Որդան կարմիր» լսելով՝ ոգևորվել է, որոշել է կիթառ կամ ինչ-որ ուրիշ գործիք նվագել, դրանից հետո խումբ է ստեղծել, ու այդ խումբը ինչ-որ երգ է ձայնագրել: Կամ ինչ-որ մի երիտասարդ փողոցից կտրվել է, սկսել է ուրիշ երաժշտություն լսել: Ու նման օրինակները բազմաթիվ են, մենք բախտավոր ենք, որ կարողացել ենք փոփոխություններ բերել մարդկանց մտքերում, հոգիներում: Պատկերացնում եք՝ դա ինչ հզոր իմպուլս է ու որտեղից է գալիս, ախր «Որդան կարմիրից» չի սկսվել, մենք «System of A Down»-ից, Tool-ից ու մյուսներից ենք ազդվել, իսկ նրանք էլ՝ ուրիշ խմբերից: Ժամանակների խորքից է այդ ոգեշնչող էներգիան գալիս: Այ դա ենք մենք ու արվեստի մյուս գործիչները տեղափոխում ժամանակի միջով:
- Կազմավորումից մինչ օրս խումբը պայքարում է բացասական երևույթների դեմ՝ մասնակցելով մարդու իրավունքների, բնապահպանական և այլ խնդիրների ուղղված տարբեր նախաձեռնությունների: Երբեմն էլ քաղաքական տեքստեր են հանդիպում երգերում: Արդյո՞ք քաղաքականությամբ ինչ-որ տեղ կաշկանդված չեն տղաները կամ ինչ արգելված թեմաներ կան նրանց համար առհասարակ:
— Մենք սրտացավ ենք մեր քաղաքի, մեր երկրի, մեր ապագայի համար: Մեր երգերում երբեմն հանդիպում են սոցիալական կամ քաղաքական որոշ երևույթներ քննադատող մտքեր, բայց դա նորմալ է: Մեր երկրում համարյա բոլորն են այդպիսի թեմաներ շոշափում առօրյայում, և դա շատ լավ է: Երբեք չենք կաշկանդվել ու խնդիրներ էլ չենք ունեցել դրա պատճառով: Մենք գտել ենք մեր ուղին, և դա մարդկանց սրտերում ու մտքերում դրական փոփոխություններ բերելն ու լավ օրինակ լինելն է: Մեր գործը շատ դժվար է ու դանդաղ, բայց տարիներ անց ակնհայտ կլինի արդյունքը:
Զրույցի ընթացքում Վահանն անկեղծացավ ու գաղտնիք բացեց՝ ձայնագրվում է խմբի երկրորդ ալբոմը՝ հայկական, ռազմահայրենասիրական՝ «Զարթիր լաո», «Սարդարապատ», «Լեբլեբիջների խմբերգ», «Ձայնը հնչեց» և այլ երգերի մշակումներով, որը հավանաբար կթողարկվի արդեն մայիսին: Միաժամանակ խումբը շարունակում է հետաքրքրվել արտերկրից ստացվող հրավերներով: ԱՄՆ-ում անցյալ տարի կայացած համերգից անչափ տպավորված տղաները ցանկություն ունեն համերգներով հաճախակի մեկնել Միացյալ Նահանգներ:
