ԵՐԵՎԱՆ, 21 մարտի- Sputnik, Անի Լիպարիտյան. Ռուսաստանի, Շվեդիայի և Հայաստանի երաժիշտներին միավորողը միայն երաժշտությունը չէ. նրանց համախմբել է նաև Հայոց ցեղասպանության և մարդկությանն ուղղված այլ հանցագործությունների հերքման դեմ պայքարը։
Մշակույթների երկխոսությունը կայացավ Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան Օպերայի և բալետի ակադեմիական թատրոնի բեմում` Հայոց ցեղասպանության 101-րդ տարելիցին նվիրված ակցիայի շրջանակում։ Երաժիշտները հայ կոմպոզիտորների ստեղծագործությունները հիանալի կատարեցին։ Իսկ ի՞նչ հայկական երաժշտություն` առանց խորհրդանիշ դարձած աշխարհահռչակ դուդուկի։
Հավանաբար հենց այդպես էր մտածել «Երաժիշտները հանուն խաղաղության» նախագծի գործադիր տնօրեն Կոնստանտին Գրիգորևը, երբ որոշել էր իր հետ հայրենիք տանել այդ լեգենդար երաժշտական գործիքը, որի հնչյուններում է կենտրոնացած հայ ժողովրդի ողջ ցավն ու վիշտը։
Երաժշտությունը` բեմի սահմաններից դուրս
«Կոնստանտին Գրիգորևի և Ալեքսանդր Գինդինի հետ որոշեցինք գնալ «Վերնիսաժ»։ Մոտեցանք տաղավարներին, և մեր հյուրերը ապշեցին, թե ինչպես է յուրաքանչյուր վարպետը ներկայացնում իր գործիքը»,- Sputnik-ի հետ զրույցում պատմեց «Ռուս-հայկական համագործակցություն» կազմակերպության նախագահ Յուրի Նավոյանը։
Նրա խոսքով` ապրանքը պարզապես չէին վաճառում, այլ պատմում էին դուդուկի ծագման մասին ու հնչեցնում գործիքի հոգեթով հնչյունները։ Վարպետները դուդուկ էին նվագում` գործիքի գեղեցկությունը ցույց տալու համար։
Յուրաքանչյուրն իր աշխատանքը ներկայացնելիս ասում էր` բացառիկ է, աշխարհում նմանը չկա, նման որակյալ գործիք կարելի է գնել միայն իր մոտ։
Երաժիշտները որոշեցին դուդուկ ու կավե նուռ տանել իրենց հետ Մոսկվա։
Անվանի ռուս դաշնակահար Ալեքսանդր Գինդինը հասցրել է այցելել Գառնիի հեթանոսական տաճար և Գեղարդի վանք, եղել է Կոմիտասի անվան թանգարան-ինստիտուտում, հանդիպել Հայաստանի մշակույթի նախարար Հասմիկ Պողոսյանի և Հայաստանում Ռուսաստանի դեսպան Իվան Վոլինկինի հետ։ Երաժիշտն առաջին անգամ չէ Հայաստանում, նա այստեղ եղել է նաև 2008թ.-ին։
Իսկ ահա անվանի շվեդ դիրիժոր Քրիստոֆեր Վալանդերը հիացել է հայկական խոհանոցով։ Նրանց հիացրել է նաև հայերի հայրենասիրությունը, ինչը չի խանգարում ընդունել և գնահատել այլ ժողովուրդների մշակույթը։
«Վալանդերը կարծում է, որ եթե մարդը հայրենասեր է, ապա դա այնպես է ընդունվում, կարծես դու դեմ ես այլ ժողովուրդներին։ Իսկ այստեղ դա ընդունվում է որպես հայրենասիրության և ինտերնացիոնալիզմի հիանալի համադրություն»,- պատմեց ակցիայի կազմակերպիչ Յուրի Նավոյանը։
Նա նաև նշեց, որ արտասահմանցի երաժիշտները շատ լավ են ծանոթ հայկական երաժշտությանը, հատկապես` Արամ Խաչատրյանին և Առնո Բաբաջանյանին։ Բացի այդ, նրանք գնահատում են նաև ժամանակակից կատարողներին, որոնց շարքում էր համերգ-ակցիայի մասնակիցներից մեկը` Դավիթ Մնացականյանը (Շվեդիայում Ռուսաստանի նախկին դեսպան)։
Պարզապես հիանալի է
«Երաժիշտները հանուն խաղաղության» համերգ-ակցիային մասնակցեցին ականավոր դաշնակահար, ՌԴ վաստակավոր արտիստ Ալեքսանդր Գինդինը, դիվանագետ և կոմպոզիտոր Դավիթ Մնացականյանը, միջազգային մրցույթների դափնեկիրներ Սոնա Արշակյանը (Մոսկվա) և Նիկիտա Մնդոյանցը (Մոսկվա), անվանի շվեդ դիրիժոր Քրիստոֆեր Վալանդերը, երիտասարդ դաշնակահար և կոմպոզիտոր Ալեքսեյ Կուրբատովը։
Դիրիժոր Ռուբեն Ասատրյանի ղեկավարությամբ ելույթ ունեցավ նաև Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան Օպերային և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի սիմֆոնիկ նվագախումբը։ Համերգի ընթացքում հնչեցին դասական հայ կոմպոզիտորներ Արամ Խաչատրյանի, Առնո Բաբաջանյանի, ինչպես նաև ժամանակակից Դավիթ Մնացականյանի ստեղծագործությունները։
Համերգի անցկացման գաղափարը
Համերգ-ակցիան կազմակերպել էին կարճ ժամանակահատվածում, բայց երաժիշտների կազմը որոշվել էր անցած տարի Հայոց ցեղասպանության 101-րդ տարելիցի միջոցառումների նվիրված մոսկովյան միջոցառումների շրջանակում։
Համերգի կազմակերպիչ Յուրի Նավոյանը պատմեց, որ այդ միջոցառումների շրջանակում հայ երգիչների, կոմպոզիտորների և երաժիշտների խումբ է ստեղծվել, և ծնվել է համերգ-ակցիա անցկացնելու գաղափարը։
«Նախագծի նպատակն է մեկ բեմ դուրս բերել տարբեր ազգությունների և տարբեր հավատի կոմպոզիտորներին, որոնք մշակույթի, երաժշտության և միջմշակութային երկխոսության միջոցով խաղաղության կոչ կանեն։ Այսօր դա շատ արդիական է, մասնավորապես, մեր տարածաշրջանի համար»,- ասաց «Ռուս-հայկական համագործակցության» ղեկավարը։
Նա նշեց, որ կազմակերպիչներն այս համերգով ուզում են ցույց տալ, որ դատապարտում են ցեղասպանությունները և սատարում են մարդկության դեմ ուղղված հանցագործությունների կանխմանն ուղղված ջանքերը։
Նավոյանի խոսքով` նման «բազմազգ» համերգ կկազմակերպվի ոչ միայն Երևանում, այլ նաև խոշոր ռուսական քաղաքներում։ Մասնավորապես, ապրիլի 15-ին նրանք նույն կազմով ելույթ կունենան Մոսկվայում։
Անվանի երաժիշտները շատ արագ են ընդհանուր լեզու գտել և բառացիորեն մի քանի փորձի ընթացքում կարողացել են համախմբվել ու ներդաշնակ նվագել։
Երևանյան ակցիան անցկացվել է Հայաստանի մշակույթի նախարարության, ինչպես նաև ռուսական և հայկական հասարակական հիմնադրամների և կազմակերպությունների աջակցությամբ։ Նախագիծը մեկնարկել է 2011թ.-ի նոյեմբերին Հիսուս Քրիստոս Փրկչի տաճարի դահլիճում։ Այդ ժամանակ բեմում հանդես էր եկել 13 երկրի 13 արտիստ։
