ԵՐԵՎԱՆ, 2 մայիսի — Sputnik. Հայաստանն այս տարվա առաջին եռամսյակում Թուրքիայից ներմուծել է 24 մլն ԱՄՆ դոլարի, արտահանել` ընդամենը 142 000 դոլարի ապրանք։
Հայաստանի տնտեսության համար Թուրքիան մեծությամբ 5-րդ մատակարար երկիրն է։ Բայց ՀՀ կառավարությունը որոշել է վերանայել Թուրքիայից ապրանքներ ներկրելու արմատավորված ավանդույթը։ Էկոնոմիկայի նախարարությունում հաշվարկում են, թե ինչպես կազդի Թուրքիայից ապրանքների ներկրումն արգելելը Հայաստանի տնտեսության վրա։
Մինչ կառավարությունում հաշվարկում են, տնտեսագետ Վիլեն Խաչատրյանն արդեն հաշվարկել է ու կարծում է, որ Թուրքիայի տնտեսությունը մեր արգելքից չի տուժի, կտուժենք միայն մենք։
«Ես անգամ հարկային հաշվարկ փորձեցի անել. այս բոլոր գործարքներից տարեկան նույնիսկ 5 մլն դոլար Թուրքիայի բյուջե մուտք չի արվում»,- ասում է տնտեսագետը` ավելացնելով, որ 720 միլիարդ դոլար ՀՆԱ ունեցող Թուրքիան այդ վնասը չի էլ նկատի։
Փոխարենը Թուրքիայից ապրանքների ներկրումն արգելելու արդյունքում, տնտեսագետի հաշվարկով, Հայաստանի բյուջետային մուտքերը տարեկան կնվազեն 40-80 մլն դոլարով։
Թուրքիայից Հայաստան է ներմուծվում ավելի քան 750 անուն ապրանք` սննդամթերք, քիմական արտադրանք, հագուստ, կոշկեղեն, կենցաղային տեխնիկա, էլեկտրատեխնիկական արտադրանք, շինանյութեր, մետաղական գլանվածք և այլն։ Դրանց զգալի մասն իրականացնում են փոքր ու միջին առևտրականները, ովքեր և, Վիլեն Խաչատրյանի համոզմամբ, ամենից շատն են տուժելու արգելքից։
«Առաջանալու է սոցիալական լարվածություն, որը իշխանությունները պետք է փորձեն հարթել միայն հայրենասիրության գործոնով ու փաստարկներով»,- նշեց տնտեսագետը։
Թուրքիայից ներկրվող 750 ապրանքներից 40-ի ներկրողներն առավել խոշոր գործարարներ են, ովքեր ևս հեշտությամբ չեն հրաժարվի իրենց բիզնես շահերից։ «Այս 40 ոլորտը, որոնք 1-7 մլն ԱՄՆ դոլարի շահեր ունեն Թուրքիայի հետ, կռիվ են տալու և լոբբինգի միջոցով փորձելու են պաշտպանել իրենց բիզնեսի գոյության իրավունքը»,- կարծում է Վիլեն Խաչատրյանը։
Բացի այդ, արգելելուց առաջ, ըստ մասնագետի, նախ պետք է մտածել այն մասին, թե ինչով են փոխարինվելու դրանք հայաստանյան շուկայում։ Դրա համար կառավարությունը պետք է ապրանք առ ապրանք ուսումնասիրի ներկրվող 750 անուն ապրանքներն այլ երկրներից ներկրելու տարբերակները`ընդ որում, հաշվի առնելով ոչ միայն քանակական, այլև գնային գործոնները։ Բայց լավագույնը, ըստ տնտեսագետի, կարող է լինել այն տարբերակը, որ Թուրքիայից ներկրումը ոչ թե արգելվի, այլ պատրաստի արտադրանքի փոխարեն ներկրվի հումք և դրանց արտադրությունը կազմակերպվի տեղում։
Իսկ որպեսզի այս տարբերակն աշխատի, տեղական արտադրողներին պետք է տրամադրվեն հարկային արտոնություններ։ Հենց այդ պատճառով էլ տնտեսագետն այս տարբերակը թեև լավագույնը, բայց և ամենաանհավանականն է համարում։
