ԵՐԵՎԱՆ, 27 հոկտեմբերի — Sputnik. Ամուլսարի հանքավայրի շահագործման արտոնագիր ստացած «Լիդիան Ինթերնեյշնլ» ընկերությունը ոսկու կորզման համար տարեկան շուրջ 100 տոննա նատրիումի ցիանիդ է օգտագործելու: Այդ մասին Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում հայտնեց բողոքի ակցիայի մասնակից, Համահայկական բնապահպանության ճակատի ներկայացուցիչ Լևոն Գալստյանը:
«Օգոստոսի 19-ին մեկնարկել է շինարարական փուլը: 2-3 տարի հետո նոր կսկսվի հանքի շահագործումը»,- տեղեկացրեց Լևոն Գալստյանը՝ հավելելով, որ դեռևս ուշ չէ կանխելու հնարավոր վտանգները:
«Նախ, հանքի շահագործումը կարող է աղետալի հետևանքներ ունենալ մեր քաղցրահամ ջրերի պաշարների վրա՝ Սևանա լիճ, Որոտան-Արփա գետերի ավազան, Կեչուտի և Սպանդարյանի ջրամբարներ: Միայն այսքանը բավական է, որ ՀՀ քաղաքացիները թույլ չտան հանքի շահագործումը»,- ասաց նա:
Լևոն Գալստյանը նաև նշեց, որ տեղի բնակչության շրջանում անցկացրած սոցիոլոգիական հացումների տվյալներով, տեղացիների 90 տոկոսը դեմ է շահագործմանը, բայց նրանց մեծ մասը կարծում է, որ ի զորու չէ պայքարել պետության հովանավորությունը վայելող հզոր կազմակերպության դեմ:
«Ասում են՝ մեկ է, մենք շատ փոքր մարդիկ ենք, որ կարողանանք պայքարել արդյունքի հասնել: Բացի այդ, մի 10 տարի աշխատանք կունենանք, հետո էլ կթողնենք, կարտագաղթենք այս տարածքից, քանի որ մենք էլ գիտենք, թե ինչ լուրջ խնդիրներ են առաջանալու: Բայց իրականում կողմ մարդիկ շատ քիչ էին»,- ասաց Գալստյանը:
Հանքավայրի շահագործման հաջորդ վտանգը, որի մասին բարձրաձայնում են բնապահպանները, Ջերմուկի՝ որպես առողջարանային քաղաքի, կործանումն է: Հանքավայրի շահագործման 10 տարիների ընթացքում, նրանց համոզմամբ, Ջերմուկն առողջարանային քաղաքից վերածվելու է հանքափորներին սպասարկող բնակավայրի:
«Մեր տեղեկություններով, շահագործող ընկերությունը առողջարանի շենք է վարձակալել, որտեղ պետք է բնակվեն հանքափորներ, որոնց մի մասն, ամենայն հավանականությամբ, ժամանելու են այլ երկրներից,- մեզ հետ զրույցում ասաց բնապահպան Ապրես Զոհրաբյանը։- Բնականաբար, մարդիկ այլևս չեն ցանկանա գնալ հանգստանալ մի քաղաքում, որտեղ նման միջավայր է: Առողջարանային քաղաքն այլ ենթակառուցվածք է, հանքափորային քաղաքն՝ այլ»:
Ջերմուկի համար կործանարար այս ծրագրի հետևում, բնապահպանների համոզմամբ, թաքնված են նաև կոռուպցիոն ռիսկեր, այլապես «Լիդիան Ինթերնեյշնլ» ընկերությունն առողջարանային քաղաքի հարևանությամբ հանք շահագործելու թույլտվություն չէր ստանա:
«Ժամանակին, երբ Ջերմուկն առողջարանային քաղաք հայտարարվեց, այնտեղ նույնիսկ հացի փուռ չէր գործում, որովհետև հացի փուռն իր արտանետումներով կարող էր խաթարել քաղաքի էկոլոգիան»,-ասաց նա ՝ համոզմունք հայտնելով, որ հարևանությամբ գտնվող հանքն անպայմանորեն ազդելու է առողջարանային քաղաքի իմիջի վրա:
Ամուլսարի լեռնագագաթը գտնվում է Վայոց Ձորի և Սյունիքի մարզերի սահմանագլխին՝ Ջերմուկ քաղաքից 10 կմ հեռավորության վրա:
Հանքավայրի շինարարության պաշտոնական մեկնարկը տրվել է 2016թ-ի օգոստոսի 19-ին: Ամուլսարը Հայաստանում այս պահին ամենախոշոր միջազգային ներդրումն է: Այն իրականացվել է Միջազգային ֆինանսական կորպորացիան (IFC) և Վերակառուցման ու զարգացման եվրոպական բանկի չափանիշներին համապատասխան, բնապահպանական և սոցիալական ազդեցությունների գնահատմամբ:
