ԵՐԵՎԱՆ, 19 դեկտեմբերի — Sputnik. Իրանի նկատմամբ գործադրվող ամերիկյան ճնշումներն անդրադարձել են նաև հայ–իրանական հարաբերությունների վրա, նախևառաջ` տնտեսական ոլորտում։ Այսօր հրավիրված ասուլիսի ժամանակ այս մասին ասաց արևելագետ Արտյոմ Տոնոյանը։
2018 թվականը, ըստ բանախոսի, դժվար տարի էր Իրանի համար. մայիսին, երբ ԱՄՆ նախագահը հայտարարեց միջուկային համաձայնագրից դուրս գալու մասին, Իսլամական Հանրապետության դեմ տնտեսական և քաղաքական ճնշումների նոր փուլ սկսվեց։ Այդ հանգամանքը որոշակի պասիվություն մտցրեց հայ–իրանական հարաբերություններում։ Հայաստանի ներսում քաղաքական փոփոխություններ էին տեղի ունենում, և նոր ղեկավարությունը ժամանակ չուներ արտաքին քաղաքականության մեջ նոր նախաձեռնություններ իրականացնելու համար։
«Իրանի տնտեսության մեջ առկա բարդություններն ու իրանական փողի արժեզրկումն անմիջականորեն ազդեցին Հայաստանի զբոսաշրջության ոլորտի վրա։ Բայց չէ՞ որ զբոսաշրջությունն ավանդաբար համարվել և համարվում է հայ–իրանական գործակցության առանցքային ուղղություններից մեկը։ Վերականգնման և զբոսաշրջային ակտիվության ընդլայնման համար երևի թե պետք է ավելի բարենպաստ պայմաններ ստեղծել Հայաստանում», –կարծում է նա։
Երևանի համար իրավիճակը շահավետ է այնքանով, որ հարևան Վրաստանում, ուր նաև իրանցի զբոսաշրջիկներ են հաճախ մեկնում, որոշակի խոչընդոտներ են ստեղծում Իրանի քաղաքացիների ժամանման համար։ Բանը հասել է նրան, որ ԻԻՀ իշխանությունն իր քաղաքացիներին կոչ է արել հնարավորության դեպքում հրաժարվել վրաստանյան այցելություններից։ Ըստ Տոնոյանի` այդ հանգամանքը կմեծացնի Հայաստանի հնարավորությունները զբոսաշրջային բացը լրացնելու համար։
Ինչ վերաբերում է Հայաստանի քաղաքական փոփոխությունների հանդեպ վերաբերմունքին, ապա, փորձագետի կարծիքով, Երևանի քաղաքական գիծն ընդհանուր առմամբ հասկանալի ու կանխատեսելի է իրանցիների համար։ Ընդ որում` Իրանում որոշակի սպասողական տրամադրություններ կան։
«Հայաստանի անկախության 27 տարվա ընթացքում երկու երկրի երկխոսությունը երբեք չի պայմանավորվել ինչ–որ քաղաքական փոփոխություններով։ Այդ հարաբերությունները միշտ կայուն և վստահելի են եղել», – ավելացրեց Տոնոյանը։
Իրանագետ Գարիկ Միսակյանն իր հերթին հիշեցրեց, որ Իրանն առաջիններից էր, որ ողջունեց Հայաստանում տեղի ունեցած վերջին ընտրությունները` փաստելով դրանց թափանցիկությունն ու պատրաստակամություն հայտնելով հետագայում ևս աշխատել Երևանի հետ։ Այդ դրական հռետորաբանությունը առիթ է տալիս հուսալու, որ մյուս տարի նոր նախաձեռնություններ կիրականացվեն։
