ԵՐԵՎԱՆ, 10 հոկտեմբերի – Sputnik. Մեզ համար առաջնային խնդիրն էր հասնել մի իրավիճակի, երբ կկարողանանք վերջ դնել այս ագրեսիային։ Մոսկվայում Ռուսաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարների հետ մոտ 11 ժամ տևած բանակցություններից հետո Հանրային հեռուստաընկերության «Լուրեր» լրատվականի հետ հարցազրույցում նշել է ՀՀ արտգործնախարար Զոհրաբ Մնացականյանը։
«Ագրեսիան այս պարագայում առանձնահատուկ իրավիճակ էր, որովհետև Ադրբեջանի գործողությունները համալրված էին Թուրքիայի կողմից բավական բաց և ուժգին աջակցությամբ և միջազգային ահաբեկչական խմբավորումների ներգրավմամբ: Փաստորեն, մեր հայրենակիցները Լեռնային Ղարաբաղում կռվում էին բավական յուրահատուկ պայմաններում, երբ որ բացի Ադրբեջանից կար նման ուժգին հարձակում՝ նման ուժերի ներգրավմամբ»,- ասել է Մնացականյանը` հավելելով, որ տարածաշրջանում իրավիճակը շարունակում է մնալ բավականին փխրուն։
Նա ընդգծել է` կրակի դադարեցման հասնելն անհրաժեշտ էր, քանի որ տարածաշրջանի և առաջին հերթին Լեռնային Ղարաբաղի համար սա դարձել էր բավականին լուրջ մարտահրավեր։
«Որևէ առաջընթացի մասին խոսելն առանց ավարտ դնելու, վերջնակետ դնելու այս իրավիճակին, իհարկե, անհնար կլիներ: Այն, ինչ բավական երկար բանակցությունների ընթացքում մենք կարողացանք արձանագրել, այն է, որ մեզ անհրաժեշտ է դադարեցնել կրակը, դադարեցնել այս վայրագությունը, այս պատերազմը, ամրագրել, ամրապնդել այս դադարը և հետո նոր խոսել խաղաղ գործընթացի մասին և նաև վերահաստատել, որ Մինսկի խմբի համանախագահությունը մնում է միակ այն ձևաչափը, որը միջազգայնորեն ճանաչված հարթակն է բանակցությունների և խաղաղ գործընթացի համար, և որևէ այլ ուժ, մասնավորապես Թուրքիան, այդ առումով որևէ դերակատարություն չի կարող ունենալ»,- նշել է նախարարն ու շեշտել, որ այս պահին առաջին խնդիրն այս ճգնաժամն ավարտին հասցնելն էր։
Մնացականյանն առանձնահատուկ ընդգծել է Ռուսաստանի Դաշնության և անձամբ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի դերակատարումը, որպեսզի հնարավոր լիներ իրական, գործնական արդյունք ստանալ այն երկխոսությունից, որն առանձին–առանձին տեղի էր ունենում ՌԴ և Ադրբեջանի նախագահների, ՌԴ նախագահի և ՀՀ վարչապետի միջև։
«Մեր հանձնարարությունն էր, բնականաբար, հասնել դրանց իրականացմանը։ Ես հիմա հուսով եմ, որ մենք կկարողանանք ժամը 12-ից հետո կանգնեցնել այս իրապես շատ լուրջ մարտահրավերը, շատ լուրջ իրավիճակը, որը սպառնում է մեր հայրենակիցներին»,– ասել է նա։
Մնացականյանը նաև հավելել է, որ խաղաղ բանակցությունների գործընթացում մեզ համար առաջնայինը շարունակում է մնալ մեր հայրենակիցների անվտանգությունն ու նրանց ինքնորոշման իրավունքի ճանաչումը։
Խոսելով կայացած բանակցությունների ընթացքի մասին` նախարարն ընդգծել է` դրանք բավականին բարդ էին։ Կարմիր խաչի միջոցով անհրաժեշտ է լինելու իրականացնել որոշակի գործողություններ, որպեսզի հումանիտար բնույթի հարցեր լուծվեն։
Մյուս կարևորագույն խնդիրը, որը բխում է մեր այս համաձայնությունից, դա կրակի դադարն ամրագրելն է ու նաև այն մեխանիզմները, որոնք ապահովում են կրակի դադարն ու ամրապնդում են այս գործողությունների վերսկսման բացառումը»,– ասել է Մնացականյանը` ևս մեկ անգամ ընդգծելով, որ այստեղ կարևոր դերակատարում ունեն Ռուսաստանն ու համանախագահ երկրները։
Նրա խոսքով` բանակցությունների արդյունքում արտգործնախարարների համատեղ հայտարարության մեջ ամրագրված են իրարից բխող քայլեր, որոնք ենթադրում են իրավիճակի կայունացում տարածաշրջանում, կայունության, Արցախում մեր հայրենակիցների անվտանգության համակարգի վերականգնում ու ամրապնդում և խաղաղ գործընթացի շարունակություն, որը մեր երկրի համար առաջնային նպատակ է։
Հիշեցնենք` Մոսկվայում ժամեր առաջ ավարտվեց Հայաստանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարներ Զոհրաբ Մնացականյանի ու Ջեյհուն Բայրամովի հանդիպումը։ Արցախում ստեղծված իրադրության շուրջ խորհրդակցությունները տեղի են ունեցել Ռուսաստանի ԱԳՆ ընդունելությունների տանը՝ Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովի մասնակցությամբ։
Ավելի քան 10 ժամ տևած հանդիպումից հետո Լավրովը լրագրողներին հայտնեց, որ կողմերը պայմանավորվել են հետևյալ քայլերի մասին` 2020 թվականի հոկտեմբերի 10-ի ժամը 12:00-ից հայտարարվում է հրադադար հումանիտար նպատակներով՝ ռազմագերիների, այլ պահվող անձանց և զոհվածների մարմինների փոխանակման համար՝ Միջազգային Կարմիր խաչի չափանիշներին համապատասխան, հրադադարի ռեժիմի կոնկրետ չափորոշիչները կհամաձայնեցվեն լրացուցիչ, Հայաստանի Հանրապետությունը և Ադրբեջանի Հանրապետությունը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների միջնորդությամբ, կարգավորման հիմնարար սկզբունքների հիման վրա ձեռնամուխ են լինում սուբստանտիվ բանակցությունների՝ խաղաղ կարգավորմանը շուտափույթ հասնելու նպատակով, կողմերը հաստատում են բանակցային գործընթացի ձևաչափի անփոփոխությունը։
Հիշեցնենք` սեպտեմբերի 27-ի վաղ առավոտյան Ադրբեջանը լայնածավալ ռազմական հարձակում է սկսել արցախա–ադրբեջանական սահմանի ողջ երկայնքով։
Հոկտեմբերի 9-ի ժամը 11։00-ի դրությամբ` հակառակորդի կրակոցների հետևանքով զոհվել են 350 զինծառայողներ և 20 քաղաքացիական անձինք։ Ադրբեջանի կենդանի ուժի վերաբերյալ պաշտոնական տեղեկություններ չկան, սակայն հայկական կողմը հայտնում է, որ հակառակորդը 4369 զոհ ունի, ավելի քան 5000 վիրավոր։
Ըստ վերջին տվյալների՝ Ադրբեջանի զինված ուժերը կորցրել են 17 ինքնաթիռ, 16 ուղղաթիռ, 162 անօդաչու սարք, 4 ՏՈՍ-1 «Սոլնցեպեկ» համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգ, 508 տանկ և ՀՄՄ:
Փայլուն օպերացիա Արցախում. ազատագրվել է դիրքերից մեկը, փրկվել 19 զինվորի կյանք
Սեպտեմբերի 29–ին և հոկտեմբերի 1–ին ադրբեջանական զինուժը կրակ է բացել նաև Հայաստանի ուղղությամբ։ Մասնավորապես թիրախավորվել են Վարդենիսն ու Մեծ Մասրիկը։ Զոհվել է 2 քաղաքացիական անձ։
Հեծանիվի անվադողը՝ «ժգուտ», պատկերասրահն էլ՝ տեսակավորման կայան. կամավոր դարձած հայություն
