ԵՐԵՎԱՆ, 30 հոկտեմբերի – Sputnik. Ադրբեջանի զինված ուժերի «հարձակվող միջուկի» ոչնչացումը թույլ կտա վճռել ռազմական գործողությունների ելքը։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում նման համոզմունք է հայտնել ռազմական փորձագետ Դավիթ Հարությունովը՝ մեկնաբանելով ադրբեջանական բանակի հարձակողական ակտիվության անկումն ու դրա անօդաչու թռչող սարքերի՝ հաճախակի դարձած կորուստները։
Վերջին օրերին հայտնվեցին առաջին հաղորդումները թուրքական «Բայրաքթար» ԱԹՍ-ների խոցման մասին։ Մարտերի ողջ ընթացքում Արցախի ԶՈւ-ն ոչնչացրել է մոտ մեկ տասնյակ այդպիսի ԱԹՍ։
«Որոշակի հավաստի տեղեկություն չկա, բայց կարելի է ենթադրել, որ հնարավոր է՝ ռադիոէլեկտրոնային հակազդեցության ինչ-որ միջոցներ են կիրառվում, որոնք ի վիճակի են նման էֆեկտ ապահովել։ Դրանք, մասնավորապես, ենթադրում են սարքի վերահսկողության խափանում կամ օպերատորի կողմից կառավարման կորուստ»,-ասել է Հարությունովը։
Այս տարբերակը չի կարելի բացառել, թեև այս հարցում հստակ տեղեկություններ չկան։ Դժվար է պնդել` հայկական կողմի սպառազինության մեջ նման համակարգեր կան, թե ոչ, քանի որ «Բայրաքթարների» կիրառման փորձը ինչպես Մերձավոր Արևելքում, այնպես էլ մեր տարածաշրջանում, համեմատաբար նոր է։
Սակայն շրջանառվում է ԱԹՍ-ների դեմ պայքարի նոր համակարգերի մատակարարման վարկածը(ԶԼՄ-ներում հաղորդագրություններ էին հայտնվել նոր ռադիոէլեկտրոնային պայքարի համակարգերի մասին, – խմբ․)։
Ինչ վերաբերում է ընդհանուր առմամբ ռազմական գործողությունների ընթացքին, ապա կարելի է խոսել Ադրբեջանի ուժերի, այդ թվում՝ գործածվող սարքավորումների պաշարների հյուծման մասին։
«Առավել ևս, որ Ադրբեջանի կողմից կիրառվող միջոցների մեծ մասը ոչ թե բազմակի օգտագործման անօդաչու թռչող սարքերն են, այլ գերճշգրիտ զինամթերքը։ Այսինքն՝ ռազմական գործողությունների ընթացքում դրանց սպառումը շատ մեծ է։ Եվ չնայած տեղեկություններ կային, որ Իսրայելից մշտապես մատակարարումներ են իրականացվում, բացի այդ՝ Թուրքիայի և Ադրբեջանի պաշարները բավականին շատ են, ես չեմ բացառում այդ պաշարների որոշակի կրճատումը»,-ասել է Հարությունովը։
Թուրքիայի վրա ճնշումը կարող է հակառակ էֆեկտն ունենալ․ ռուս փորձագետը փակագծեր է բացում
Այսպիսով, երկու հավանական գործոն կա․ հակառակորդի ռեսուրսների որոշակի հյուծումը( սարքերի քանակության նվազումը) և հայկական ՀՕՊ համակարգի պայքարի արդյունավետության ավելացումը։
Սա, իհարկե, չի կարող չանդրադառնալ ադրբեջանական բանակի հարձակողական հնարավորությունների վրա։ Դիտարկվում է, բնականաբար, նաև զրահատեխնիկայի և անձնական կազմի հետ կապված ռեսուրսների կրճատում։ Այս գործոնների համակցությունը պետք է որ խաղա իր դերը, համենայն դեպս՝ տեսականորեն։
Թե որքան կտևի մարտական գործողությունների ինտենսիվության թուլացման շրջանը, դժվար է ասել։ Շատ բան կախված կլինի Ադրբեջանում տնտեսական պլանավորումից։ Ընդհանուր առմամբ, հակամարտության տրամաբանությունն այնպիսին է, որ եթե հիմա Բաքվի հարձակողական իմպուլսը թուլացել է, ապա չի կարելի բացառել, որ որոշակի անդորրից հետո (որը կախված է բազմաթիվ գործոններից) մարտերի ինտենսիվությունը կրկին կաճի։
«Իսկ եթե խոսքը ռեսուրսների էական սպառման մասին է, ապա չի կարելի բացառել ավելի երկար դադարը։ Բայց հավանականությունը, որ ռազմական գործողությունները կվերսկսվեն, մեծ է։ Չէ՞ որ եթե դադարը լինի ներկա փուլում, Ադրբեջանը կարող է ևս մեկ հարձակողական ալիք սկսելու գայթակղությանը տրվել՝ օգտագործելով ներկայիս մեկնարկային դիրքերը»,-նշել է Հարությունովը։
Մյուս կողմից՝ հայկական կողմի մեկ խոշոր հաջող գործողությունը, որը կհանգեցնի «հարձակողական միջուկի» ոչնչացմանը (ինչը Ադրբեջանի համար լրջագույն պարտություն կլինի թե՛ ռազմական, թե՛ քաղաքական առումով) և նախքան սեպտեմբերի 27-ը գոյություն ունեցած իրավիճակի վերականգնմանը, կարող է վճռել հակամարտության ելքը։
«Դա կազդի նաև Ադրբեջանի քաղաքական դիրքորոշման վրա։ Մեկ կամ երկու խոշոր գործողությունների դեպքում նման ելքը միանգամայն հնարավոր է»,-ասել է Հարությունովը։
Հիշեցնենք` սեպտեմբերի 27-ի վաղ առավոտյան Ադրբեջանը Թուրքիայի աջակցությամբ լայնածավալ ռազմական հարձակում է սկսել արցախա–ադրբեջանական սահմանի ողջ երկայնքով։
Հոկտեմբերի 29-ի ժամը 18։00-ի դրությամբ` հակառակորդի կրակոցների հետևանքով Արցախում զոհվել են 1166 զինծառայողներ և 39 քաղաքացիական անձինք։ Ադրբեջանի կենդանի ուժի վերաբերյալ պաշտոնական տեղեկություններ չկան, սակայն հայկական կողմը հայտնում է, որ հակառակորդը 6749 զոհ ունի և բազմաթիվ վիրավորներ։
Ըստ վերջին տվյալների՝ Ադրբեջանի զինված ուժերը կորցրել են 25 ինքնաթիռ, 16 ուղղաթիռ, 226 անօդաչու սարք, 6 ՏՈՍ-1 «Սոլնցեպեկ» համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգ, 632 տանկ և ՀՄՄ:
Ես չգնամ, էլ ո՞վ գնա. Արցախից եկած մարզիկն ու մարզիչը պատմում են տղաների հերոսության մասին
Սեպտեմբերի 29–ից սկսած ադրբեջանական զինուժը մերթընդմերթ կրակ է բացում նաև Հայաստանի ուղղությամբ։
Անմարդկային են կռվում․ հադրութցի Մարո բաբոն սպասում է հաղթանակին ու «հնդկական» երեկոներին
