https://arm.sputniknews.ru/20210829/chobani-xorovac-ev-voch-miayn-28803427.html
Չոբանի խորոված և ոչ միայն. հայկական այս ուտեստի լավագույն 5 բաղադրատոմսերը
Չոբանի խորոված և ոչ միայն. հայկական այս ուտեստի լավագույն 5 բաղադրատոմսերը
Sputnik Արմենիա
Խոհարարները պնդում են, որ խորովածն ավելի շատ արվեստ է, պատրաստման հետաքրքիր տեխնոլոգիա, քան ուտեստ։ Գուցե այդ պատճառով հայերի մոտ այդ ուտեստը գրեթե ծիսական է... 29.08.2021, Sputnik Արմենիա
2021-08-29T09:28+0400
2021-08-29T09:28+0400
2021-08-29T10:31+0400
հասարակություն
հայաստան
խորոված
բաղադրատոմս
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/833/82/8338268_0:25:2048:1177_1920x0_80_0_0_2f2c97aa1141d3325122c444bbad66d1.jpg
Լաուրա Սարգսյան, Sputnik ԱրմենիաՀայկական ավանդական խորովածը տարբերվում է BBQ-ից, գրիլի վրա մսի տապակումից և աշխարհի տարբեր երկրներում հայտնի խորովածի դասական բաղադրատոմսերից։ Փորձառու խոհարարներն ասում են, հայերը հնուց հատուկ ուշադրություն են դարձրել խորովածի պատրաստմանը։Ինչպես հնում, այնպես էլ այսօր խորովածն ամբողջ գերդաստանին սեղանի շուրջ է հավաքում։ Բացի այդ, հայկական խորովածը հայտնի է ամբողջ աշխարհում իր համով և բույրով։Բացի այդ, Հայաստանում խորոված է համարվում ոչ միայն մանղալի վրա պատրաստած միսը, այլ նաև ընդունված է խորոված պատրաստել բանջարեղենից և նույնիսկ հատապտուղներից։«Հայ խոհարարական ավանդույթների զարգացման և պահպանման» հասարակական կազմակերպության նախագահ, խորովածի ամենամյա փառատոնի հիմնադիր Սեդրակ Մամուլյանի խոսքով՝ հայկական խորովածի յուրահատկությունը հենց մոտեցման մեջ է: Միսը համեմելու համար բավական է աղ օգտագործել, ցանկության դեպքում կարելի է համեմել նաև չորացրած խոտաբույսերով (ուրց, ռեհան): Մինիմալիզմը հայկական խորովածի տարբերակիչ հատկանիշն է։Մամուլյանը Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում ներկայացրեց հայկական խորովածի 5 հիմնական տեսակները։Դասական խորովածԴասական խորովածի համար կարելի է ցանկացած միս ընտրել: Բայց Հայաստանում ավելի շատ տարածված է խոզի խորովածը։ Միսը նախապես մշակվում է, որոշ ժամանակ մնում համեմված վիճակում: Համեմումը կարող է լինել տարբեր՝ կախված նախասիրություններից: Ոմանք թթվաշ միս են սիրում, մյուսները նախընտրում են կծու, ոմանք սիրում են, որ աղը շատ լինի։Միսը շարում են շշերին։ Մանղլում կրակ են վառում, փայտը պետք է ածուխի վերածվի ու միայն դրանից հետո են շշերը մանղալի վրա դրվի։ Սովորաբար 15-20 րոպեն բավական, որ խորովածը պատրաստ լինի։ Ավանդաբար, խորովածի առաջին կտորը մանղալի մոտ են ուտում։Չոբանի խորովածՍա խորովածի պատրաստման հատուկ ձև է։ Դրա համար հիմնականում գառան միս է օգտագործվում։ Գառին մորթում են, միսը մշակում են ու փոս փորում։ Փոսի մեջ խարույկ են անում և մորթու մեջ փաթաթած միսն են դնում։ Միսը սովորաբար միայն աղով են համեմում, ցանկության դեպքում` նաև չորացրած ուրցով: Այս ամենը ծածկում են հողի բարակ շերտով և դրա վրա խարույկ են վառում։ Միսը տապակվում է մոտ երեք – չորս ժամ։ Մամուլյանը նշում է, որ այդկերպ եփելիս այն ոչ միայն հյութեղ, այլև փափուկ է դառնում ու բառացիորեն հալվում է բերանում։Ղարսի խորովածՀայաստանում հնուց տարածվել է մսի պատրաստման ևս մեկ տարբերակ՝ ոչ թե մանղալի վրա, այլ կրակի կողքին։ Մամուլյանը նշում է, որ այդ մեթոդը տարածված է եղել Ղարսում։ Այդ պատճառով էլ խորովածը ստացել է«Կարսի խորոված» անվանումը։ Միսը շամփուրների վրա դնում են ոչ թե կրակի վրա, այլ կրակի շուրջը: Համով Հայաստան. Ղարսի խորովածի պատրաստման գաղտնիքըԱյնպես միսը դառնում է հյութալի և անուշահոտ։ Համ տալու համար օգտագործում են ծիրանի ճյուղեր կամ հատապտղային թփեր: Խորովածի այս տեսակի համար միսը չեն համեմում, միայն աղ եմ լցնում:Բանջարեղենի խորովածԽորովածի այս տեսակը կարելի է առօրյա անվանել։ Հայ կանայք հաճախ այս տարբերակով են բանջարեղենը պատրաստում։ Հիմնականում խորովածը պատրաստված է սմբուկից, բուլղարական պղպեղից, լոլիկից ու կծու պղպեղից: Խորոված բանջարեղենը մաքրվում են, կտրատում, խառնվում առանձին ամանի մեջ, աղ ավելացնում մանր կտրատած սոխ, երբեմն կարագ են ավելացնում: Ստացվում է ամառային աղցան, որը նաև պահածոյացնում են ձմռան համար։Խորոված հատապտուղներիցԽորովածի այս տեսակի համար օգտագործում են խնձոր, տանձ ու նույնիսկ ձմերուկ: Երբեմն պտուղներն ու հատապտուղները համադրում են մսի հետ: Օրինակ`հայտնի է հավի լյարդի ու խնձորի խորովածը։ Շամփուրի վրա հերթականությամբ շարում են մսամթերքն ու մրգերը, այս ուտեստը պատրաստում են խարույկի վրա։Ամռանը` խորոված, աշնանը՝ ղափամա, ձմռանն էլ` խաշ․ գաստրոտուրիզմը Հայաստանում զարգանում էԲարի ախորժակ։
https://arm.sputniknews.ru/20210824/druzya-jani-xorovacy-kam-inchpes-jorjy-hayat--stanic-belgia-meknec-ugravec-YouTube-28757832.html
https://arm.sputniknews.ru/20171224/armenia-hamov-hayastan-xorovac-9932494.html
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2021
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Լուրեր
am_HY
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
հասարակություն , հայաստան, խորոված, բաղադրատոմս
հասարակություն , հայաստան, խորոված, բաղադրատոմս
Չոբանի խորոված և ոչ միայն. հայկական այս ուտեստի լավագույն 5 բաղադրատոմսերը
09:28 29.08.2021 (Թարմացված է: 10:31 29.08.2021) Խոհարարները պնդում են, որ խորովածն ավելի շատ արվեստ է, պատրաստման հետաքրքիր տեխնոլոգիա, քան ուտեստ։ Գուցե այդ պատճառով հայերի մոտ այդ ուտեստը գրեթե ծիսական է դարձել։
Լաուրա Սարգսյան, Sputnik Արմենիա
Հայկական ավանդական խորովածը տարբերվում է BBQ-ից, գրիլի վրա մսի տապակումից և աշխարհի տարբեր երկրներում հայտնի խորովածի դասական բաղադրատոմսերից։ Փորձառու խոհարարներն ասում են, հայերը հնուց հատուկ ուշադրություն են դարձրել խորովածի պատրաստմանը։
Ինչպես հնում, այնպես էլ այսօր խորովածն ամբողջ գերդաստանին սեղանի շուրջ է հավաքում։ Բացի այդ, հայկական խորովածը հայտնի է ամբողջ աշխարհում իր համով և բույրով։
Բացի այդ, Հայաստանում խորոված է համարվում ոչ միայն մանղալի վրա պատրաստած միսը, այլ նաև ընդունված է խորոված պատրաստել բանջարեղենից և նույնիսկ հատապտուղներից։
«Հայ խոհարարական ավանդույթների զարգացման և պահպանման» հասարակական կազմակերպության նախագահ, խորովածի ամենամյա փառատոնի հիմնադիր Սեդրակ Մամուլյանի խոսքով՝ հայկական խորովածի յուրահատկությունը հենց մոտեցման մեջ է: Միսը համեմելու համար բավական է աղ օգտագործել, ցանկության դեպքում կարելի է համեմել նաև չորացրած խոտաբույսերով (ուրց, ռեհան): Մինիմալիզմը հայկական խորովածի տարբերակիչ հատկանիշն է։
Մամուլյանը
Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում ներկայացրեց հայկական խորովածի 5 հիմնական տեսակները։
Դասական խորովածի համար կարելի է ցանկացած միս ընտրել: Բայց Հայաստանում ավելի շատ տարածված է խոզի խորովածը։ Միսը նախապես մշակվում է, որոշ ժամանակ մնում համեմված վիճակում: Համեմումը կարող է լինել տարբեր՝ կախված նախասիրություններից: Ոմանք թթվաշ միս են սիրում, մյուսները նախընտրում են կծու, ոմանք սիրում են, որ աղը շատ լինի։
24 դեկտեմբերի 2017, 13:33
Միսը շարում են շշերին։ Մանղլում կրակ են վառում, փայտը պետք է ածուխի վերածվի ու միայն դրանից հետո են շշերը մանղալի վրա դրվի։ Սովորաբար 15-20 րոպեն բավական, որ խորովածը պատրաստ լինի։ Ավանդաբար, խորովածի առաջին կտորը մանղալի մոտ են ուտում։
Սա խորովածի պատրաստման հատուկ ձև է։ Դրա համար հիմնականում գառան միս է օգտագործվում։ Գառին մորթում են, միսը մշակում են ու փոս փորում։ Փոսի մեջ խարույկ են անում և մորթու մեջ փաթաթած միսն են դնում։ Միսը սովորաբար միայն աղով են համեմում, ցանկության դեպքում` նաև չորացրած ուրցով: Այս ամենը ծածկում են հողի բարակ շերտով և դրա վրա խարույկ են վառում։ Միսը տապակվում է մոտ երեք – չորս ժամ։ Մամուլյանը նշում է, որ այդկերպ եփելիս այն ոչ միայն հյութեղ, այլև փափուկ է դառնում ու բառացիորեն հալվում է բերանում։
Հայաստանում հնուց տարածվել է մսի պատրաստման ևս մեկ տարբերակ՝ ոչ թե մանղալի վրա, այլ կրակի կողքին։ Մամուլյանը նշում է, որ այդ մեթոդը տարածված է եղել Ղարսում։ Այդ պատճառով էլ խորովածը ստացել է«Կարսի խորոված» անվանումը։ Միսը շամփուրների վրա դնում են ոչ թե կրակի վրա, այլ կրակի շուրջը:
Այնպես միսը դառնում է հյութալի և անուշահոտ։ Համ տալու համար օգտագործում են ծիրանի ճյուղեր կամ հատապտղային թփեր: Խորովածի այս տեսակի համար միսը չեն համեմում, միայն աղ եմ լցնում:
Խորովածի այս տեսակը կարելի է առօրյա անվանել։ Հայ կանայք հաճախ այս տարբերակով են բանջարեղենը պատրաստում։ Հիմնականում խորովածը պատրաստված է սմբուկից, բուլղարական պղպեղից, լոլիկից ու կծու պղպեղից: Խորոված բանջարեղենը մաքրվում են, կտրատում, խառնվում առանձին ամանի մեջ, աղ ավելացնում մանր կտրատած սոխ, երբեմն կարագ են ավելացնում: Ստացվում է ամառային աղցան, որը նաև պահածոյացնում են ձմռան համար։
Խորովածի այս տեսակի համար օգտագործում են խնձոր, տանձ ու նույնիսկ ձմերուկ: Երբեմն պտուղներն ու հատապտուղները համադրում են մսի հետ: Օրինակ`հայտնի է հավի լյարդի ու խնձորի խորովածը։ Շամփուրի վրա հերթականությամբ շարում են մսամթերքն ու մրգերը, այս ուտեստը պատրաստում են խարույկի վրա։
