https://armeniasputnik.am/20210829/chobani-xorovac-ev-voch-miayn-28803427.html
Չոբանի խորոված և ոչ միայն. հայկական այս ուտեստի լավագույն 5 բաղադրատոմսերը
Չոբանի խորոված և ոչ միայն. հայկական այս ուտեստի լավագույն 5 բաղադրատոմսերը
Խոհարարները պնդում են, որ խորովածն ավելի շատ արվեստ է, պատրաստման հետաքրքիր տեխնոլոգիա, քան ուտեստ։ Գուցե այդ պատճառով հայերի մոտ այդ ուտեստը գրեթե ծիսական է... 29.08.2021, Sputnik Արմենիա
2021-08-29T09:28+0400
2021-08-29T09:28+0400
2021-08-29T10:31+0400
հասարակություն
հայաստան
խորոված
բաղադրատոմս
/html/head/meta[@name='og:title']/@content
/html/head/meta[@name='og:description']/@content
https://cdnn1.img.armeniasputnik.am/img/833/82/8338268_0:25:2048:1177_1920x0_80_0_0_2f2c97aa1141d3325122c444bbad66d1.jpg
Լաուրա Սարգսյան, Sputnik ԱրմենիաՀայկական ավանդական խորովածը տարբերվում է BBQ-ից, գրիլի վրա մսի տապակումից և աշխարհի տարբեր երկրներում հայտնի խորովածի դասական բաղադրատոմսերից։ Փորձառու խոհարարներն ասում են, հայերը հնուց հատուկ ուշադրություն են դարձրել խորովածի պատրաստմանը։Ինչպես հնում, այնպես էլ այսօր խորովածն ամբողջ գերդաստանին սեղանի շուրջ է հավաքում։ Բացի այդ, հայկական խորովածը հայտնի է ամբողջ աշխարհում իր համով և բույրով։Բացի այդ, Հայաստանում խորոված է համարվում ոչ միայն մանղալի վրա պատրաստած միսը, այլ նաև ընդունված է խորոված պատրաստել բանջարեղենից և նույնիսկ հատապտուղներից։«Հայ խոհարարական ավանդույթների զարգացման և պահպանման» հասարակական կազմակերպության նախագահ, խորովածի ամենամյա փառատոնի հիմնադիր Սեդրակ Մամուլյանի խոսքով՝ հայկական խորովածի յուրահատկությունը հենց մոտեցման մեջ է: Միսը համեմելու համար բավական է աղ օգտագործել, ցանկության դեպքում կարելի է համեմել նաև չորացրած խոտաբույսերով (ուրց, ռեհան): Մինիմալիզմը հայկական խորովածի տարբերակիչ հատկանիշն է։Մամուլյանը Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում ներկայացրեց հայկական խորովածի 5 հիմնական տեսակները։Դասական խորովածԴասական խորովածի համար կարելի է ցանկացած միս ընտրել: Բայց Հայաստանում ավելի շատ տարածված է խոզի խորովածը։ Միսը նախապես մշակվում է, որոշ ժամանակ մնում համեմված վիճակում: Համեմումը կարող է լինել տարբեր՝ կախված նախասիրություններից: Ոմանք թթվաշ միս են սիրում, մյուսները նախընտրում են կծու, ոմանք սիրում են, որ աղը շատ լինի։Միսը շարում են շշերին։ Մանղլում կրակ են վառում, փայտը պետք է ածուխի վերածվի ու միայն դրանից հետո են շշերը մանղալի վրա դրվի։ Սովորաբար 15-20 րոպեն բավական, որ խորովածը պատրաստ լինի։ Ավանդաբար, խորովածի առաջին կտորը մանղալի մոտ են ուտում։Չոբանի խորովածՍա խորովածի պատրաստման հատուկ ձև է։ Դրա համար հիմնականում գառան միս է օգտագործվում։ Գառին մորթում են, միսը մշակում են ու փոս փորում։ Փոսի մեջ խարույկ են անում և մորթու մեջ փաթաթած միսն են դնում։ Միսը սովորաբար միայն աղով են համեմում, ցանկության դեպքում` նաև չորացրած ուրցով: Այս ամենը ծածկում են հողի բարակ շերտով և դրա վրա խարույկ են վառում։ Միսը տապակվում է մոտ երեք – չորս ժամ։ Մամուլյանը նշում է, որ այդկերպ եփելիս այն ոչ միայն հյութեղ, այլև փափուկ է դառնում ու բառացիորեն հալվում է բերանում։Ղարսի խորովածՀայաստանում հնուց տարածվել է մսի պատրաստման ևս մեկ տարբերակ՝ ոչ թե մանղալի վրա, այլ կրակի կողքին։ Մամուլյանը նշում է, որ այդ մեթոդը տարածված է եղել Ղարսում։ Այդ պատճառով էլ խորովածը ստացել է«Կարսի խորոված» անվանումը։ Միսը շամփուրների վրա դնում են ոչ թե կրակի վրա, այլ կրակի շուրջը: Համով Հայաստան. Ղարսի խորովածի պատրաստման գաղտնիքըԱյնպես միսը դառնում է հյութալի և անուշահոտ։ Համ տալու համար օգտագործում են ծիրանի ճյուղեր կամ հատապտղային թփեր: Խորովածի այս տեսակի համար միսը չեն համեմում, միայն աղ եմ լցնում:Բանջարեղենի խորովածԽորովածի այս տեսակը կարելի է առօրյա անվանել։ Հայ կանայք հաճախ այս տարբերակով են բանջարեղենը պատրաստում։ Հիմնականում խորովածը պատրաստված է սմբուկից, բուլղարական պղպեղից, լոլիկից ու կծու պղպեղից: Խորոված բանջարեղենը մաքրվում են, կտրատում, խառնվում առանձին ամանի մեջ, աղ ավելացնում մանր կտրատած սոխ, երբեմն կարագ են ավելացնում: Ստացվում է ամառային աղցան, որը նաև պահածոյացնում են ձմռան համար։Խորոված հատապտուղներիցԽորովածի այս տեսակի համար օգտագործում են խնձոր, տանձ ու նույնիսկ ձմերուկ: Երբեմն պտուղներն ու հատապտուղները համադրում են մսի հետ: Օրինակ`հայտնի է հավի լյարդի ու խնձորի խորովածը։ Շամփուրի վրա հերթականությամբ շարում են մսամթերքն ու մրգերը, այս ուտեստը պատրաստում են խարույկի վրա։Ամռանը` խորոված, աշնանը՝ ղափամա, ձմռանն էլ` խաշ․ գաստրոտուրիզմը Հայաստանում զարգանում էԲարի ախորժակ։
https://armeniasputnik.am/20210824/druzya-jani-xorovacy-kam-inchpes-jorjy-hayat--stanic-belgia-meknec-ugravec-YouTube-28757832.html
https://armeniasputnik.am/20171224/armenia-hamov-hayastan-xorovac-9932494.html
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2021
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Լուրեր
am_HY
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
հասարակություն , հայաստան, խորոված, բաղադրատոմս
հասարակություն , հայաստան, խորոված, բաղադրատոմս
Չոբանի խորոված և ոչ միայն. հայկական այս ուտեստի լավագույն 5 բաղադրատոմսերը
09:28 29.08.2021 (Թարմացված է: 10:31 29.08.2021) Խոհարարները պնդում են, որ խորովածն ավելի շատ արվեստ է, պատրաստման հետաքրքիր տեխնոլոգիա, քան ուտեստ։ Գուցե այդ պատճառով հայերի մոտ այդ ուտեստը գրեթե ծիսական է դարձել։
Լաուրա Սարգսյան, Sputnik Արմենիա
Հայկական ավանդական խորովածը տարբերվում է BBQ-ից, գրիլի վրա մսի տապակումից և աշխարհի տարբեր երկրներում հայտնի խորովածի դասական բաղադրատոմսերից։ Փորձառու խոհարարներն ասում են, հայերը հնուց հատուկ ուշադրություն են դարձրել խորովածի պատրաստմանը։
Ինչպես հնում, այնպես էլ այսօր խորովածն ամբողջ գերդաստանին սեղանի շուրջ է հավաքում։ Բացի այդ, հայկական խորովածը հայտնի է ամբողջ աշխարհում իր համով և բույրով։
Բացի այդ, Հայաստանում խորոված է համարվում ոչ միայն մանղալի վրա պատրաստած միսը, այլ նաև ընդունված է խորոված պատրաստել բանջարեղենից և նույնիսկ հատապտուղներից։
«Հայ խոհարարական ավանդույթների զարգացման և պահպանման» հասարակական կազմակերպության նախագահ, խորովածի ամենամյա փառատոնի հիմնադիր Սեդրակ Մամուլյանի խոսքով՝ հայկական խորովածի յուրահատկությունը հենց մոտեցման մեջ է: Միսը համեմելու համար բավական է աղ օգտագործել, ցանկության դեպքում կարելի է համեմել նաև չորացրած խոտաբույսերով (ուրց, ռեհան): Մինիմալիզմը հայկական խորովածի տարբերակիչ հատկանիշն է։
Մամուլյանը
Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում ներկայացրեց հայկական խորովածի 5 հիմնական տեսակները։
Դասական խորոված
Դասական խորովածի համար կարելի է ցանկացած միս ընտրել: Բայց Հայաստանում ավելի շատ տարածված է խոզի խորովածը։ Միսը նախապես մշակվում է, որոշ ժամանակ մնում համեմված վիճակում: Համեմումը կարող է լինել տարբեր՝ կախված նախասիրություններից: Ոմանք թթվաշ միս են սիրում, մյուսները նախընտրում են կծու, ոմանք սիրում են, որ աղը շատ լինի։
24 դեկտեմբերի 2017, 13:33
Միսը շարում են շշերին։ Մանղլում կրակ են վառում, փայտը պետք է ածուխի վերածվի ու միայն դրանից հետո են շշերը մանղալի վրա դրվի։ Սովորաբար 15-20 րոպեն բավական, որ խորովածը պատրաստ լինի։ Ավանդաբար, խորովածի առաջին կտորը մանղալի մոտ են ուտում։
Չոբանի խորոված
Սա խորովածի պատրաստման հատուկ ձև է։ Դրա համար հիմնականում գառան միս է օգտագործվում։ Գառին մորթում են, միսը մշակում են ու փոս փորում։ Փոսի մեջ խարույկ են անում և մորթու մեջ փաթաթած միսն են դնում։ Միսը սովորաբար միայն աղով են համեմում, ցանկության դեպքում` նաև չորացրած ուրցով: Այս ամենը ծածկում են հողի բարակ շերտով և դրա վրա խարույկ են վառում։ Միսը տապակվում է մոտ երեք – չորս ժամ։ Մամուլյանը նշում է, որ այդկերպ եփելիս այն ոչ միայն հյութեղ, այլև փափուկ է դառնում ու բառացիորեն հալվում է բերանում։
Ղարսի խորոված
Հայաստանում հնուց տարածվել է մսի պատրաստման ևս մեկ տարբերակ՝ ոչ թե մանղալի վրա, այլ կրակի կողքին։ Մամուլյանը նշում է, որ այդ մեթոդը տարածված է եղել Ղարսում։ Այդ պատճառով էլ խորովածը ստացել է«Կարսի խորոված» անվանումը։ Միսը շամփուրների վրա դնում են ոչ թե կրակի վրա, այլ կրակի շուրջը:
Այնպես միսը դառնում է հյութալի և անուշահոտ։ Համ տալու համար օգտագործում են ծիրանի ճյուղեր կամ հատապտղային թփեր: Խորովածի այս տեսակի համար միսը չեն համեմում, միայն աղ եմ լցնում:
Բանջարեղենի խորոված
Խորովածի այս տեսակը կարելի է առօրյա անվանել։ Հայ կանայք հաճախ այս տարբերակով են բանջարեղենը պատրաստում։ Հիմնականում խորովածը պատրաստված է սմբուկից, բուլղարական պղպեղից, լոլիկից ու կծու պղպեղից: Խորոված բանջարեղենը մաքրվում են, կտրատում, խառնվում առանձին ամանի մեջ, աղ ավելացնում մանր կտրատած սոխ, երբեմն կարագ են ավելացնում: Ստացվում է ամառային աղցան, որը նաև պահածոյացնում են ձմռան համար։
Խորոված հատապտուղներից
Խորովածի այս տեսակի համար օգտագործում են խնձոր, տանձ ու նույնիսկ ձմերուկ: Երբեմն պտուղներն ու հատապտուղները համադրում են մսի հետ: Օրինակ`հայտնի է հավի լյարդի ու խնձորի խորովածը։ Շամփուրի վրա հերթականությամբ շարում են մսամթերքն ու մրգերը, այս ուտեստը պատրաստում են խարույկի վրա։
