https://arm.sputniknews.ru/20211020/kaliningradi-marzi-pvordzy-ka-qaghaqagety-haravajin-kvovkasum-ughineri-apashrjapakman-masin-34489286.html
Կալինինգրադի մարզի փորձը կա. քաղաքագետը` Հարավային Կովկասում ուղիների ապաշրջափակման մասին
Կալինինգրադի մարզի փորձը կա. քաղաքագետը` Հարավային Կովկասում ուղիների ապաշրջափակման մասին
Sputnik Արմենիա
Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև հաղորդակցության ուղիների բացումը չպետք է ոտնահարի կողմերից մեկի շահերը։ 20.10.2021, Sputnik Արմենիա
2021-10-20T22:05+0400
2021-10-20T22:05+0400
2021-10-20T22:09+0400
արցախ
ռուսաստան
ադրբեջան
ղարաբաղյան հակամարտություն
լեռնային ղարաբաղ
զանգեզուր
նիկոլայ սիլաև
արցախյան պատերազմ
խաղաղապահներն արցախում
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/07e5/0a/0f/34324036_0:69:1600:969_1920x0_80_0_0_25b0f7a6fa70c3e61f9fe00a1316288a.jpg
ԵՐԵՎԱՆ, 20 հոկտեմբերի - Sputnik, Աշոտ Սաֆարյան․ Հարավային Կովկասում տրանսպորտային հաղորդակցությունների ապաշրջափակումը տեղի կունենա փոխզիջումային լուծումների շրջանակում, առանց միակողմանի զիջումների և կողմերից մեկի դիրքորոշումը մյուս կողմի վզին փաթաթելու։ Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց ռուս քաղաքագետ Նիկոլայ Սիլաևը։Ավելի վաղ հայտնի էր դարձել, որ ՀՀ փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը հոկտեմբերի 20-ին երկօրյա այցով կմեկնի Մոսկվա՝ ապաշրջափակման աշխատանքային խմբի շրջանակում ռուս և ադրբեջանցի գործընկերների հետ հանդիպելու: Հանդիպումն արրդեն կայացել է, իսդկ մինչ այդ Գրիգորյանը Երևանում ճեպազրույցի ընթացքում ներկայացրել էր ապաշրջափակման գործընթացի իր տեսլականը։Բանն այն է, որ Ադրբեջանը, իսկ վերջին շրջանում նաև Թուրքիան, ակտիվորեն շրջանառում են Նախիջևանն ու Ադրբեջանը կապող, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» թեման։ Բաքու-Անկարա տանդեմը դա «ինքնիշխան միջանցքի» տեսքով է պատկերացնում։ Հայաստանում այս տարբերակը չի ընդունում։Ըստ Սիլաևի՝ ճանապարհների ապաշրջափակման հարցում կան սահմաններ, որոնք արտացոլված են Հայաստանի, Ռուսաստանի ու Ադրբեջանի ղեկավարների` 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության մեջ: Դրա 9–րդ կետը սահմանում է, որ տարածաշրջանում բոլոր տնտեսական ու տրանսպորտային կապերը պետք է վերականգնվեն: Հայաստանն իր կողմից «երաշխավորում է Ադրբեջանի Հանրապետության և Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության արևմտյան շրջանների միջև տրանսպորտային հաղորդակցության անվտանգությունը` երկու ուղղություններով քաղաքացիների, տրանսպորտային միջոցների ու բեռների անարգել երթևեկություն կազմակերպելու նպատակով»:Քաղաքագետը նշում է, որ մնացածը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև բանակցությունների առարկա է։ Ինչ վերաբերում է Ռուսաստանի դիրքորոշմանը՝ Մոսկվան պարտավոր չէ ու չի պատրաստվում ինչ-որ կոնկրետ ձևեր պարտադրել։Նա կարծում է, որ որպես տարածաշրջանում հաղորդակցության գործունեության օրինակելի մոդել կարող է ծառայել Կալինինգրադի մարզի օրինակը: Ռուսական այս էքսկլավի հաղորդակցությունն անցնում է ՆԱՏՕ-ի երկրների և Եվրամիության անդամների տարածքով։Մոսկվան ողջունում է հարաբերությունները կարգավորելու Երևանի և Բաքվի տրամադրվածությունըԻհարկե, հայ-ադրբեջանական հարաբերությունները Ռուսաստանի և ՆԱՏՕ-ի կամ Ռուսաստանի և ԵՄ-ի հարաբերությունների հետ համեմատելի չեն։ Բայց երկու դեպքում էլ կա որոշակի «անտագոնիզմ», և խոսքն այն մասին է, որ փոխզիջումների դեպքում հակամարտող պետությունների միջև ցամաքային կապը միանգամայն իրատեսական է։Սիլաևը միևնույն ժամանակ հեռու է այն մտքից, որ սեղմ ժամկետներում կարելի է այդ փոխզիջումներին հասնել։ Հաղորդակցության բացման խնդրի լուծումը երկար ու քրտնաջան աշխատանք է պահանջում։ Ավելին՝ Ղարաբաղի շուրջ ստեղծված իրավիճակն առայժմ լավատեսություն չի ներշնչում՝ հաշվի առնելով հրադադարի ռեժիմի պարբերական խախտումները։Փորձագետի կարծիքով՝ ադրբեջանական կողմը Ղարաբաղի բնակչության վրա ցածր ինտենսիվության ճնշում է գործադրում՝ որպես առանցքային խնդիր ունենալով նաև խաղաղապահների հարցի լուծումը: Եթե Արցախի կարգավիճակի հարցը լուծված լիներ, ռուս խաղաղապահներն այնտեղ չէին լինի. քաղաքագետԻնչպես հայտնի է` Բաքուն մինչ օրս չի ստորագրել Ղարաբաղում ռուսական խաղաղապահ զորախմբի ներկայության մանդատը, իսկ նման սրացումները խաղաղապահների համար լրացուցիչ ռիսկեր են ստեղծում։
https://arm.sputniknews.ru/20210510/aliev-bacatrel-e-te-inchu-e-zangezuri-mijancq-qnnarkvum-rusastani-het-27498160.html
https://arm.sputniknews.ru/20211008/miajn-rusastany-kovkasum-anvtangutjan-karevoragujn-erashkhavory-kmna-markedonvov-34099013.html
ադրբեջան
լեռնային ղարաբաղ
զանգեզուր
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2021
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Լուրեր
am_HY
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
արցախ, ռուսաստան, ադրբեջան, ղարաբաղյան հակամարտություն, լեռնային ղարաբաղ, զանգեզուր, նիկոլայ սիլաև, արցախյան պատերազմ, խաղաղապահներն արցախում
արցախ, ռուսաստան, ադրբեջան, ղարաբաղյան հակամարտություն, լեռնային ղարաբաղ, զանգեզուր, նիկոլայ սիլաև, արցախյան պատերազմ, խաղաղապահներն արցախում
Կալինինգրադի մարզի փորձը կա. քաղաքագետը` Հարավային Կովկասում ուղիների ապաշրջափակման մասին
22:05 20.10.2021 (Թարմացված է: 22:09 20.10.2021) Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև հաղորդակցության ուղիների բացումը չպետք է ոտնահարի կողմերից մեկի շահերը։
ԵՐԵՎԱՆ, 20 հոկտեմբերի - Sputnik, Աշոտ Սաֆարյան․ Հարավային Կովկասում տրանսպորտային հաղորդակցությունների ապաշրջափակումը տեղի կունենա փոխզիջումային լուծումների շրջանակում, առանց միակողմանի զիջումների և կողմերից մեկի դիրքորոշումը մյուս կողմի վզին փաթաթելու։
Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց ռուս քաղաքագետ Նիկոլայ Սիլաևը։
Ավելի վաղ հայտնի էր դարձել, որ
ՀՀ փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը հոկտեմբերի 20-ին երկօրյա այցով կմեկնի Մոսկվա՝ ապաշրջափակման աշխատանքային խմբի շրջանակում ռուս և ադրբեջանցի գործընկերների հետ հանդիպելու:
Հանդիպումն արրդեն կայացել է, իսդկ մինչ այդ Գրիգորյանը Երևանում ճեպազրույցի ընթացքում ներկայացրել էր ապաշրջափակման գործընթացի իր տեսլականը։
Բանն այն է, որ Ադրբեջանը, իսկ վերջին շրջանում նաև Թուրքիան, ակտիվորեն շրջանառում են Նախիջևանն ու Ադրբեջանը կապող, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» թեման։ Բաքու-Անկարա տանդեմը դա «ինքնիշխան միջանցքի» տեսքով է պատկերացնում։ Հայաստանում այս տարբերակը չի ընդունում։
Ըստ Սիլաևի՝ ճանապարհների ապաշրջափակման հարցում կան սահմաններ, որոնք արտացոլված են Հայաստանի, Ռուսաստանի ու Ադրբեջանի ղեկավարների` 2020 թվականի
նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության մեջ: Դրա 9–րդ կետը սահմանում է, որ տարածաշրջանում բոլոր տնտեսական ու տրանսպորտային կապերը պետք է վերականգնվեն: Հայաստանն իր կողմից «երաշխավորում է Ադրբեջանի Հանրապետության և Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության արևմտյան շրջանների միջև տրանսպորտային հաղորդակցության անվտանգությունը` երկու ուղղություններով քաղաքացիների, տրանսպորտային միջոցների ու բեռների անարգել երթևեկություն կազմակերպելու նպատակով»:
Քաղաքագետը նշում է, որ մնացածը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև բանակցությունների առարկա է։ Ինչ վերաբերում է Ռուսաստանի դիրքորոշմանը՝ Մոսկվան պարտավոր չէ ու չի պատրաստվում ինչ-որ կոնկրետ ձևեր պարտադրել։
«Մշակված որոշումները ինչ-որ փոխզիջման արդյունք կլինեն, բայց դրանք չեն կարող միայն մի կողմի շահերից ելնել։ Եվ խոսքը բնավ չի գնում այդ ճանապարհի նկատմամբ Ադրբեջանի ինչ–որ վերահսկողության մասին», - ասաց Սիլաևը։
Նա կարծում է, որ որպես տարածաշրջանում հաղորդակցության գործունեության օրինակելի մոդել կարող է ծառայել Կալինինգրադի մարզի օրինակը: Ռուսական այս էքսկլավի հաղորդակցությունն անցնում է ՆԱՏՕ-ի երկրների և Եվրամիության անդամների տարածքով։
Իհարկե, հայ-ադրբեջանական հարաբերությունները Ռուսաստանի և ՆԱՏՕ-ի կամ Ռուսաստանի և ԵՄ-ի հարաբերությունների հետ համեմատելի չեն։ Բայց երկու դեպքում էլ կա որոշակի «անտագոնիզմ», և խոսքն այն մասին է, որ փոխզիջումների դեպքում հակամարտող պետությունների միջև ցամաքային կապը միանգամայն իրատեսական է։
Սիլաևը միևնույն ժամանակ հեռու է այն մտքից, որ սեղմ ժամկետներում կարելի է այդ փոխզիջումներին հասնել։ Հաղորդակցության բացման խնդրի լուծումը երկար ու քրտնաջան աշխատանք է պահանջում։ Ավելին՝ Ղարաբաղի շուրջ ստեղծված իրավիճակն առայժմ լավատեսություն չի ներշնչում՝ հաշվի առնելով հրադադարի ռեժիմի պարբերական խախտումները։
Փորձագետի կարծիքով՝ ադրբեջանական կողմը Ղարաբաղի բնակչության վրա ցածր ինտենսիվության ճնշում է գործադրում՝ որպես առանցքային խնդիր ունենալով նաև խաղաղապահների հարցի լուծումը:
Ինչպես հայտնի է` Բաքուն մինչ օրս չի ստորագրել Ղարաբաղում ռուսական խաղաղապահ զորախմբի ներկայության մանդատը, իսկ նման սրացումները խաղաղապահների համար լրացուցիչ ռիսկեր են ստեղծում։
