https://arm.sputniknews.ru/20211102/khshm-qarteznery-gtsvel-en-sahmanajin-khndirner-arajacnelu-npatakov-beglarjan-34913954.html
ԽՍՀՄ քարտեզները գծվել են սահմանային խնդիրներ առաջացնելու նպատակով. Բեգլարյան
ԽՍՀՄ քարտեզները գծվել են սահմանային խնդիրներ առաջացնելու նպատակով. Բեգլարյան
Sputnik Արմենիա
Աշխարհագրագետ, քարտեզագետ Գրիգոր Բեգլարյանը Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում անդրադարձել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև դելիմիտացիայի ու դեմարկացիայի գործընթացին... 02.11.2021, Sputnik Արմենիա
2021-11-02T23:45+0400
2021-11-02T23:45+0400
2021-11-02T23:45+0400
հայաստան
ադրբեջան
դեմարկացիա
դելիմիտացիա
տեսանյութեր
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/07e5/0b/02/34921339_0:0:1600:900_1920x0_80_0_0_fe97d2ab7a66fa87a4ff8359beb5b307.jpg
Խորհրդային Միության քարտեզներին առնչվող հիմնական սկզբունքներից մեկը հենց շախմատաձև, փոխադարձ տարածքներով անցնող ճանապարհներին է վերաբերում, ինչը փոխառնված է Հին Հռոմի` «բաժանիր, որ տիրես» մոտեցումից, Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ասաց աշխարհագրագետ, քարտեզագետ Գրիգոր Բեգլարյանը։ Ճիշտ դելիմիտացիան ու դեմարկացիան մարդու իրավունքների երաշխիք է. ՄԻՊՆրա կարծիքով` իհարկե լավ կլիներ, որ Հայաստանի սահմանները գծվեին 4-րդ դարի Հայքի սահմաններով, բայց ցավոք՝ դրա միտումները 2018 թվականին վերջացել են։ Այսօր Հայաստանը, Ադրբեջանն ու Ռուսաստանը որոշել են առաջնորդվել խորհրդային վերջին վարչական բաժանումով, ՀԽՍՀ և ԱԽՍՀ միջև եղած սահմանով։ Ըստ նրա` այդ սահմանը միլիմետր առ միլիմետր գործի է դրվում։ «Խորհրդային Միության բոլոր վարչական քարտեզները գծվել են լոկ մի նպատակով, որպեսզի սուբյեկտների միջև սահմանին առաջանան որքան հնարավոր է շատ խնդիրներ և դրանք լուծվեն միայն կենտրոնից` Կրեմլից։ Առհասարակ միջազգային իրավունքի մեջ կա մի հասկացողություն` վերջին անցած սահման, և այդ առումով խորհրդային երկու հանրապետությունների միջև վարչական սահմանը միջազգայնորեն ճանաչվածներից մեկն է։ Խորհրդային ռազմական քարտեզները նույնպես նշում են հենց այդ սահմանը, որոնց հիման վրա պետք է կատարվեն սահմանազատման աշխատանքները»,– նշեց քարտեզագետը։ Բեգլարյանի համոզմամբ` GPS համակարգով առաջնորդվելը սխալ է, բայց եթե անգամ ընտրում են այդ ուղին, գոնե կիրառվի ռուսական GPS–ը, սակայն դա էլ չի արվում, որովհետև մեր ամբողջ տարածքը, տրիանգուլյացիոն համակարգը (գեոդեզիական հենակետերի ցանց - խմբ.) և մնացած բոլոր օբյեկտները համապատասխանեցված են խորհրդային համակարգին և այդ ժամանակաշրջանի գեոդեզիական օրենքներին։ «Բնականաբար հիմք վերցնելով այդ սահմանը` կարելի էր գործընթացը սկսել շատ ավելի հայանպաստ պայմաններով ու միտումներով, ինչը, ցավոք, չի արվում։ Պատերազմում կրած պարտությունը նույնպես ազդում է սահմանազատման գործընթացի վրա։ Մեզ հիմա թելադրում են ամեն ինչ, և մենք ամեն ինչի տակ ստորագրում ենք։ Ակնկալվող եռակողմ հանդիպումից ոչ մի լավ բան չեմ սպասում, քանի որ նման հանդիպումները Հայաստանի համար առայժմ լավ արդյունքներով չեն ավարտվել»,– ասաց քարտեզագետը։ Դելիմիտացիան կարող է խնդիրներ ստեղծել ղարաբաղյան բանակցային գործընթացում. ՔոչարյանԲեգլարյանի դիտարկմամբ` դելիմիտացիան և դեմարկացիան բավականին երկար գործընթաց է, որը մեկնարկում է պետությունների միջև համապատասխան հանձնաժողովի ստեղծմամբ, որի կազմում ընդգրկվում են կոնկրետ ոլորտների մասնագետներ, նաև ռազմական ու դիվանագիտական մասնագետներ։ Նշենք` վերջերս լրագրողների հետ ճեպազրույցում ՀՀ ԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը հայտարարել էր, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման համար իրավական հիմք ունեցող միակ քարտեզը 1920-ականների քարտեզն է։ Գրիգորյանի տեղեկացմամբ` Խորհրդային Միության տարիների առաջին դեմարկացիոն գործընթացը հենց 1920-ականներին է սկսվել, որն ավարտվել է 1929 թվականին։
https://arm.sputniknews.ru/20210831/lavrovn-u-mirzo-28841300.html
ադրբեջան
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2021
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Լուրեր
am_HY
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
հայաստան, ադրբեջան, դեմարկացիա, դելիմիտացիա, տեսանյութեր
հայաստան, ադրբեջան, դեմարկացիա, դելիմիտացիա, տեսանյութեր
ԽՍՀՄ քարտեզները գծվել են սահմանային խնդիրներ առաջացնելու նպատակով. Բեգլարյան
Աշխարհագրագետ, քարտեզագետ Գրիգոր Բեգլարյանը Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում անդրադարձել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև դելիմիտացիայի ու դեմարկացիայի գործընթացին առնչվող հարցերին։
Խորհրդային Միության քարտեզներին առնչվող հիմնական սկզբունքներից մեկը հենց շախմատաձև, փոխադարձ տարածքներով անցնող ճանապարհներին է վերաբերում, ինչը փոխառնված է Հին Հռոմի` «բաժանիր, որ տիրես» մոտեցումից,
Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ասաց աշխարհագրագետ, քարտեզագետ Գրիգոր Բեգլարյանը։
Նրա կարծիքով` իհարկե լավ կլիներ, որ Հայաստանի սահմանները գծվեին 4-րդ դարի Հայքի սահմաններով, բայց ցավոք՝ դրա միտումները 2018 թվականին վերջացել են։ Այսօր Հայաստանը, Ադրբեջանն ու Ռուսաստանը որոշել են առաջնորդվել խորհրդային վերջին վարչական բաժանումով, ՀԽՍՀ և ԱԽՍՀ միջև եղած սահմանով։ Ըստ նրա` այդ սահմանը միլիմետր առ միլիմետր գործի է դրվում։
«Խորհրդային Միության բոլոր վարչական քարտեզները գծվել են լոկ մի նպատակով, որպեսզի սուբյեկտների միջև սահմանին առաջանան որքան հնարավոր է շատ խնդիրներ և դրանք լուծվեն միայն կենտրոնից` Կրեմլից։ Առհասարակ միջազգային իրավունքի մեջ կա մի հասկացողություն` վերջին անցած սահման, և այդ առումով խորհրդային երկու հանրապետությունների միջև վարչական սահմանը միջազգայնորեն ճանաչվածներից մեկն է։ Խորհրդային ռազմական քարտեզները նույնպես նշում են հենց այդ սահմանը, որոնց հիման վրա պետք է կատարվեն սահմանազատման աշխատանքները»,– նշեց քարտեզագետը։
Բեգլարյանի համոզմամբ` GPS համակարգով առաջնորդվելը սխալ է, բայց եթե անգամ ընտրում են այդ ուղին, գոնե կիրառվի ռուսական GPS–ը, սակայն դա էլ չի արվում, որովհետև մեր ամբողջ տարածքը, տրիանգուլյացիոն համակարգը (գեոդեզիական հենակետերի ցանց - խմբ.) և մնացած բոլոր օբյեկտները համապատասխանեցված են խորհրդային համակարգին և այդ ժամանակաշրջանի գեոդեզիական օրենքներին։
«Բնականաբար հիմք վերցնելով այդ սահմանը` կարելի էր գործընթացը սկսել շատ ավելի հայանպաստ պայմաններով ու միտումներով, ինչը, ցավոք, չի արվում։ Պատերազմում կրած պարտությունը նույնպես ազդում է սահմանազատման գործընթացի վրա։ Մեզ հիմա թելադրում են ամեն ինչ, և մենք ամեն ինչի տակ ստորագրում ենք։ Ակնկալվող եռակողմ հանդիպումից ոչ մի լավ բան չեմ սպասում, քանի որ նման հանդիպումները Հայաստանի համար առայժմ լավ արդյունքներով չեն ավարտվել»,– ասաց քարտեզագետը։
Բեգլարյանի դիտարկմամբ` դելիմիտացիան և դեմարկացիան բավականին երկար գործընթաց է, որը մեկնարկում է պետությունների միջև համապատասխան հանձնաժողովի ստեղծմամբ, որի կազմում ընդգրկվում են կոնկրետ ոլորտների մասնագետներ, նաև ռազմական ու դիվանագիտական մասնագետներ։
Նշենք` վերջերս լրագրողների հետ ճեպազրույցում ՀՀ ԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը հայտարարել էր, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման համար իրավական հիմք ունեցող միակ քարտեզը 1920-ականների քարտեզն է։ Գրիգորյանի տեղեկացմամբ` Խորհրդային Միության տարիների առաջին դեմարկացիոն գործընթացը հենց 1920-ականներին է սկսվել, որն ավարտվել է 1929 թվականին։
