«Իմ հայ երեխաները». ի՞նչ էր կատարվում երկրաշարժից հետո Մոսկվայի մանկական հիվանդանոցում
«Իմ հայ երեխաները». ի՞նչ էր կատարվում երկրաշարժից հետո Մոսկվայի մանկական հիվանդանոցում
Sputnik Արմենիա
1988 թվականի ավերիչ երկրաշարժից հետո շատերը ձեռք մեկնեցին Հայաստանին: Նրանց ու աղետից հրաշքով փրկվածների մասին շատ դեպքերում իմանում ենք տարիներ անց: Լոիզ... 07.12.2021, Sputnik Արմենիա
ԵՐԵՎԱՆ, 6 դեկտեմբերի – Sputnik. Սպիտակի երկրաշարժից 33 տարի անց Վանուհի Բաղմանյանի ջանքերով հայերեն թարգմանվել ու լույս է տեսել Լոիզ ֆիշեր-Ռուգեի «Իմ հայ երեխաները» փաստավավերագրական գիրքը:Գիրքը 1988 թվականի ավերիչ երկրաշարժից հետո Մոսկվայի «Հանրապետական մանկական կլինիկական հիվանդանոց» տեղափոխված հայ երեխաների ու նրանց օգնություն հասած բժիշկների պատմությունն է: Հեղինակի համար սա նաև ինքնակենսագրական է:Լրագրող ամուսնու հետ աշխարհի տարբեր քաղաքներում եղած Լոիզ Ֆիշերը, որը սիրում էր ամուսնուն ուղեկցել տարբեր հարցազրույցների ժամանակ, այդ տարի Մոսկվայում էր: Հենց այդպես դեկտեմբերի 7-ի երկրաշարժից հետո հայտնվեց մոսկովյան հիվանդանոցում ու ականատեսը դարձավ Գյումրիից, Սպիտակից ու Նալբանդից տեղափոխված երեխաների տառապանքին ու նրանց բուժող անձնակազմի սխրանքին:Ի դեպ, գրքում մի ամբողջ գլուխ նվիրված է Օլգային ու նրա գործընկերներին:Այնտեղ ոչ միայն երեխաների պատմությունն է, այն դրվագները, որոնք նույնիսկ հերոսներն են մոռացել, այլ այն նվիրական աշխատանքը, որ օր ու գիշեր կատարում էր հիվանդանոցի անձնակազմը:«Ասես երեկ լիներ։ Ես այդ ժամանակ 14 տարեկան էի. Գյումրու թիվ 2 դպրոցից մեզ տեղափոխեցին նախ Երևան, ապա Մոսկվայի մանկական հիվանդանոց: Մենք երկար բուժում ստացանք այդ հիվանդանցում: Լոիզ ֆիշեր-Ռուգեն ամբողջ օրը մեզ հետ էր, և ինքը ոչ թե հյուր կամ գրող էր մեզ համար, այլ մեր բոլորի տան անդամն էր»,- պատմում է «Գյումրի» բժշկական կենտրոնի գլխավոր բժիշկ Արմեն Խաչատրյանը, որի մասին հեղինակն իր գրքում պատմել է:Մոսկվայի հիվանդանոց տեղափոխված երեխաները ոչ միայն բժշկական օգնություն ստացան, այլ նաև հոգեբանական լուրջ աջակցություն:«Իմ սեփական երեխաները երբեմն խանդում են «իմ հայ երեխաներին»»,–ժպտում է Լոիզ ֆիշեր-Ռուգենը։Հավելենք, որ գերմանա-ամերիկյան հեղինակի «Իմ հայ երեխաները» գրքի բնօրինակը գերմաներենով լույս է տեսել 1989 թվականին՝ Գերմանիայում։
1988 թվականի ավերիչ երկրաշարժից հետո շատերը ձեռք մեկնեցին Հայաստանին: Նրանց ու աղետից հրաշքով փրկվածների մասին շատ դեպքերում իմանում ենք տարիներ անց: Լոիզ ֆիշեր-Ռուգեի «Իմ հայ երեխաները» փաստավավերագրական գրքում նրանից մի քանիսի պատմություններն են:
ԵՐԵՎԱՆ, 6 դեկտեմբերի – Sputnik. Սպիտակի երկրաշարժից 33 տարի անց Վանուհի Բաղմանյանի ջանքերով հայերեն թարգմանվել ու լույս է տեսել Լոիզ ֆիշեր-Ռուգեի «Իմ հայ երեխաները» փաստավավերագրական գիրքը:
«Կյանքս միշտ լի է եղել անակնկալներով ու արկածներով: Սակայն ես պատրաստ չէի այն սոսկումին, երբ Ամանորից կարճ ժամանակ առաջ Մոսկվայի մի մանկական հիվանդանոցում առաջին անգամ հանդիպեցի երկրաշարժից խեղված երեխաներին:Նրանցից մի քանիսը կյանքի համար էին պայքարում»,-հենց այսպես է «Իմ հայ երեխաները» գիրքը սկսում հեղինակը:
Գիրքը 1988 թվականի ավերիչ երկրաշարժից հետո Մոսկվայի «Հանրապետական մանկական կլինիկական հիվանդանոց» տեղափոխված հայ երեխաների ու նրանց օգնություն հասած բժիշկների պատմությունն է: Հեղինակի համար սա նաև ինքնակենսագրական է:
Լրագրող ամուսնու հետ աշխարհի տարբեր քաղաքներում եղած Լոիզ Ֆիշերը, որը սիրում էր ամուսնուն ուղեկցել տարբեր հարցազրույցների ժամանակ, այդ տարի Մոսկվայում էր: Հենց այդպես դեկտեմբերի 7-ի երկրաշարժից հետո հայտնվեց մոսկովյան հիվանդանոցում ու ականատեսը դարձավ Գյումրիից, Սպիտակից ու Նալբանդից տեղափոխված երեխաների տառապանքին ու նրանց բուժող անձնակազմի սխրանքին:
«Մենք երկրաշարժից հետո Գյումրի չենք եկել. շատ էինք ուզում գալ, բայց մեզ ասացին` մնացեք հիվանդանոցում, դուք այստեղից էլ կարող եք ամենաբարդ խնդիրներ ունեցող երեխաներին օգնել: Երկրաշարժից 13 օր անց միայն Ռուսական պետական մանկական կլինիկական հիվանդանոց տեղափոխեցին երեխաների առաջին խմբին` միանգամից 165 երեխա։ Վիրահատարանից միայն 4 օր անց դուրս եկանք,-Sputnik Արմենիային պատմում է բժիշկ, պրոֆեսոր Օլգա Լայշևան` ավելացնելով,–անփորձ էի, 28 տարեկան: Վախեցած էի, դժվար էր շատ, բայց նաև իմ ամենաերջանիկ օրերն էին, քանի որ կարող էի օգնել այդ երեխաներին»:
Ի դեպ, գրքում մի ամբողջ գլուխ նվիրված է Օլգային ու նրա գործընկերներին:
Այնտեղ ոչ միայն երեխաների պատմությունն է, այն դրվագները, որոնք նույնիսկ հերոսներն են մոռացել, այլ այն նվիրական աշխատանքը, որ օր ու գիշեր կատարում էր հիվանդանոցի անձնակազմը:
Սպիտակի երկրաշարժից հետո Մոսկվայի «Հանրապետական մանկական կլինիկական հիվանդանոց» տեղափոխված երեխաները
«Ասես երեկ լիներ։ Ես այդ ժամանակ 14 տարեկան էի. Գյումրու թիվ 2 դպրոցից մեզ տեղափոխեցին նախ Երևան, ապա Մոսկվայի մանկական հիվանդանոց: Մենք երկար բուժում ստացանք այդ հիվանդանցում: Լոիզ ֆիշեր-Ռուգեն ամբողջ օրը մեզ հետ էր, և ինքը ոչ թե հյուր կամ գրող էր մեզ համար, այլ մեր բոլորի տան անդամն էր»,- պատմում է «Գյումրի» բժշկական կենտրոնի գլխավոր բժիշկ Արմեն Խաչատրյանը, որի մասին հեղինակն իր գրքում պատմել է:
