Էրդողանի գլխավոր լոբբիստը հայոց Ցեղասպանության ժխտման հարցում․ ի՞նչ է հայտնի Քըլըչի մասին
Սերդար Քըլըչ. Արխիվային լուսանկար
© AP Photo / Susan Walsh
Բաժանորդագրվել
Թուրքիայում հունվարի 11-ին Սերդար Քըլըչին վերջնականապես հաստատեցին որպես Հայաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորման հատուկ դեսպանորդ։ Թուրքիայի ԱԱԽ քարտուղար, ԱՄՆ-ում, Ճապոնիայում ու Լիբանանում Թուրքիայի նախկին դեսպան... Էլ ի՞նչ է հայտնի նրա մասին։
ԵՐԵՎԱՆ, 11 հունվարի - Sputnik. Հայաստանն ու Թուրքիան վերջին 30 տարում երկրորդ անգամ պաշտոնապես կփորձեն կարգավորել հարաբերությունները։ Առաջին փորձը եղել էր Հայաստանի երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանի և նրա թուրք գործընկեր Աբդուլլահ Գյուլի կառավարման շրջանում, այն հաջողությամբ չպսակվեց։ Երկրորդը ձեռնարկվել է հիմա՝ 14 տարի անց։
Թուրքիայի ընտրությունից դատելով, կարելի է ասել, որ Հայաստանի հետ բանակցությունների երկրորդ ռաունդը կարևոր է նրա համար։
Ի՞նչ է հայտնի Քըլըչի մասին
Քըլըչը 40 տարվա փորձ ունեցող թուրք դիվանագետ է։ 1984 թվականից աշխատում է ԱԳՆ համակարգում, առանցքային պաշտոններ է զբաղեցրել այդ կառույցում, գլխավորել Է ՆԱՏՕ-ի հետ հարաբերությունների բաժինը, դեսպան է եղել մի շարք երկրներում՝ Լիբանանում, Ճապոնիայում, ԱՄՆ-ում: Դիվանագիտական գործունեության միջև ընկած ժամանակահատվածում՝ 2010-2012թթ. եղել է Թուրքիայի Ազգային անվտանգության խորհրդի գլխավոր քարտուղարը։
Քըլըչը Էրդողանի մերձավորն է համարվում, Թուրքիայի նեղ քաղաքական շրջանակներում նրան անվանում են «ճգնաժամային մենեջեր», որը կարող է վարել ամենաբարդ բանակցությունները։ Պատահական չէ, որ Էրդողանը նրան է ընտրել Հայաստանի հետ կապեր հաստատելու համար։
10 հունվարի 2022, 16:52
Վերջին 7 տարիները, ԱՄՆ-ում դեսպան լինելով, Քըլըչը նվիրել է հայոց Ցեղասպանության ճանաչման դեմ պայքարին։ Ընդ որում, նա նշանակվել է 2014 թվականին՝ Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի նախօրեին։ Թուրքիայում կարծում էին, որ փորձառու դիվանագետը կարող է խանգարել ԱՄՆ նախագահին օգտագործել «Հայոց ցեղասպանություն» եզրույթը և դիմակայել այդ հանցագործության ճանաչման ուղղությամբ հայ համայնքի ջանքերին: Այս տարիների ընթացքում Քըլըչն ամեն կերպ աջակցել է թուրքական լոբբիստական կառույցներին։
Մասնավորապես, 2014 թվականին Քըլըչը շատ կոշտ է արձագանքել Ամերիկայի հրեական կոմիտեի կոչին, որը պահանջում էր ճանաչել 1915 թվականի իրադարձությունները։ Կոմիտեի ղեկավար Դևիդ Հարիսին ուղղված իր նամակում նա նախաձեռնությունը անվանել է «անարդար, վիրավորական և իրականությունից կտրված»:
Բացի այդ, Քըլըչը Ցեղասպանության հերթական տարելիցի հետ կապված ԱՄՆ 45-րդ նախագահ Ջո Բայդենի հայտարարությունը որակել է որպես ներքին դաշտի համար նախատեսված քաղաքական խաղի մի մաս:
President Trump"s statement is based on domestic political considerations, ignores massacre of 500K muslims by Armenian rebels in the same period, is thus void of objectivity in reflecting 1915 events,and as such is totally unacceptable. Let historians decide on historical events pic.twitter.com/AMnLaUFo3r
— Serdar KILIÇ (@serdarkilic9) April 24, 2020
ԱՄՆ գործող նախագահի 2021 թվականի ապրիլի 24-ի հայտարարությունը, որում նա արտաբերեց «Հայոց ցեղասպանություն» արտահայտությունը, Քըլըչն իր Twitter-ում անհաջող և անընդունելի էանվանել։
Başkan Biden'ın talihsiz,kabul edilemez açıklaması,ABD stratejik düşünme yetisinin tek gündemli lobiler tarafından bile nasıl rehin alınabildiğini,siyasi saiklerin ABD'nin uzun vadeli çıkarlarının ve ABD'nin ve ABD halkının tümünün menfaatinin önüne nasıl geçebildiğini gösteriyor
— Serdar KILIÇ (@serdarkilic9) April 24, 2021
Քըլըչի ընտանիքը դեռևս 20-րդ դարի 60-ական թվականներից համարվում է թուրքական քաղաքականության ազդեցիկ ընտանիքներից մեկը։ Հատուկ դեսպանորդի հայրը՝ Իլյաս Քըլըչը, 20 տարի շարունակ եղել է Թուրքիայի Ժողովրդական հանրապետական կուսակցության պատգամավոր իր ծննդավայր Սամսունի մարզից։ Դիվանագետի եղբայրը՝ Սինան Քըլըչը, երկար ժամանակ եղել է Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի անձնական բժիշկը։ Նրա զարմիկը՝ Ակիֆ Չաղաթայ Քըլըչը, երիտասարդության և սպորտի նախարարն է եղել։ Ներկայումս նա մեջլիսի պատգամավոր է և նախագահի վստահված անձանցից մեկը։
