Ասես պապս տուն եկավ. թոռնուհուն հաջողվեց գտնել պապի գերեզմանն ու նրա անցյալը
Ասես պապս տուն եկավ. թոռնուհուն հաջողվեց գտնել պապի գերեզմանն ու նրա անցյալը
Sputnik Արմենիա
Լիլիթ Աղեկյանն այս տարի մայիսի 9-ին հանգիստ սրտով է իր քայլերն ուղղում դեպի Անհայտ զինվորի հուշարձանը. 80 տարի անց թոռնուհուն հաջողվել է հեռավոր Ղրիմում գտնել... 09.05.2022, Sputnik Արմենիա
Մինչ պատերազմ մեկնելը Խաչիկ Աղեկյանը Լենինականում՝ ներկայիս Գյումրիում, եղել է մաթեմատիկայի ճանաչված ուսուցիչ, ունեցել է երկու զավակ: Ռազմաճակատ մեկնելուց հետո, բացառությամբ փաստի, որ նա զոհվել է Ղրիմում, ոչ մի այլ բան հայտնի չէր:«Պապաս էր այդ ժամանակ պատմում, որ Սեմ Կոլոդեզեյ գյուղի մոտ եղել է ռմբակոծություն, որի ժամանակ հայրը մահացել է, այլ տեղեկություն պապիկիս մասին մեզ հայտնի չէր»,- պատմում է Լիլիթը։«Անմահ գունդ» նախաձեռնությունը, որին նա մի քանի անգամ մասնակցել է, ցանկություն է առաջացրել տեղեկություններ գտնել իր պապիկի մասին:Սակայն դա այդքան էլ հեշտ չէր. Լիլիթին չի հաջողվում տեղեկություն գտնել ո՛չ Լենինականի զինվորական կոմիսարիատում, որտեղից պապիկը զորակոչվել էր բանակ, ո՛չ էլ արխիվում:«Ազգային արխիվից ևս պատասխան եկավ, որ Մեծ Հայրենականի մասնակիցների մասին ոչ մի փաստաթուղթ պահպանված չէ, ՊՆ գրած նամակս ևս անարդյունք էր»,- պատմում է Լիլիթը։Դրանից հետո նա գրառում է կատարում իր ֆեյսբուքյան էջում. որոշ ժամանակ անց պատասխանում են մի խումբ կամավորներ Թեոդոսիայից. «Եթե վստահ եք, որ Կերչի մոտ է զոհվել, մենք ամեն ինչ կանենք, որ գտնենք տեղեկություն ձեր պապիկի մասին»:Լիլիթը նրանց է ուղարկում պապի պահպանված անձնագրի լուսանկարը: Շուտով Ղրիմի կամավորական խմբին հաջողվում է գտնել Լիլիթի տատիկի՝ Տիգրանուհի Շադինյանի նամակագրությունը ամուսնու հետ։ Նրանք նաև հայտնում են, որ Սեմ Կոլոդեզեյ գյուղը, որտեղ այդ տարիներին մարտեր են մղվել, հիմա Լենինո անվանումով ավան է։Լիլիթը հերթական նամակն է գրում, այս անգամ՝ Լենինո և պարզում, որ պապիկն այդ տարիներին ծառայել է 390-րդ դիվիզիայում՝ դաշտային փոստում: Նամակ է ստանում նաև Լենինոյի Պատմության թանգարանի տնօրենից:«Պարզվում է, որ պապիկս եղել է դաշտային փոստի ղեկավար, զոհվել է 1942 թվականի ապրիլի 7-ին, հոսպիտալի ռմբակոծության ժամանակ, թաղված է տեղի եղբայրական գերեզմանում»:Թանգարանի տնօրենության նախաձեռնությամբ, այս ամենը ճշգրտելուց հետո Խաչիկ Աղեկյանի անունով հուշատախտակ է ամրացվում եղբայրական գերեզմանի հուշակոթողին: Սակայն դա Լիլիթի համար միակ անակնկալը չէր. մեկ շաբաթ անց կրկին նամակ է ստանում Լենինսկի շրջանի ղեկավարությունից, որում ասվում է, որ ապրիլի 12-ին՝ Ղրիմի ազատագրման օրվա խորհրդով պայմանավորված, պապիկի հուշատախտակի մոտ անցկացվել է հիշատակի միջոցառում:«Ես ցնցված եմ, որ այս այս դժվար իրավիճակում մարդիկ ոչ միայն օպերատիվ ու անշահախնդիր աշխատում են, այլ նաև չեն մոռանում ու հարգանք են ցուցաբերում պատերազմի զոհերի նկատմամբ»,- նշում է Լիլիթը՝ հավելելով, որ իր նամակներից մեկին պատասխանել է նույնիսկ Ղրիմի Հանրապետության ղեկավար Սերգեյ Ակսյոնովը։«Ինձանից երեք տարի պահանջվեց՝ տարբեր դռներ թակեցի, բայց ի վերջո հաջողվեց լիարժեքորեն վերականգնել նրա անցյալը: Այս տարի գլուխս ավելի վեր կպարզեմ հաղթանակի նվիրված օրը Մայր Հայաստանի հուշահամալիրի տարածք այցելելիս»,- ասում է Լիլիթը:Նա հորդորում է չմոռանալ նացիզմի զոհերին ու այն հերոսներին, որոնք իրենց կյանքը տվեցին հանուն խաղաղության. Արցախում զոհված տղաները հենց այդ սերունդների հետևորդներն էին:
Լիլիթ Աղեկյանն այս տարի մայիսի 9-ին հանգիստ սրտով է իր քայլերն ուղղում դեպի Անհայտ զինվորի հուշարձանը. 80 տարի անց թոռնուհուն հաջողվել է հեռավոր Ղրիմում գտնել պապիկի գերեզմանն ու փաստեր՝ նրա հերոսական անցյալի մասին:
Մինչ պատերազմ մեկնելը Խաչիկ Աղեկյանը Լենինականում՝ ներկայիս Գյումրիում, եղել է մաթեմատիկայի ճանաչված ուսուցիչ, ունեցել է երկու զավակ: Ռազմաճակատ մեկնելուց հետո, բացառությամբ փաստի, որ նա զոհվել է Ղրիմում, ոչ մի այլ բան հայտնի չէր:
«Պապաս էր այդ ժամանակ պատմում, որ Սեմ Կոլոդեզեյ գյուղի մոտ եղել է ռմբակոծություն, որի ժամանակ հայրը մահացել է, այլ տեղեկություն պապիկիս մասին մեզ հայտնի չէր»,- պատմում է Լիլիթը։
«Անմահ գունդ» նախաձեռնությունը, որին նա մի քանի անգամ մասնակցել է, ցանկություն է առաջացրել տեղեկություններ գտնել իր պապիկի մասին:
Սակայն դա այդքան էլ հեշտ չէր. Լիլիթին չի հաջողվում տեղեկություն գտնել ո՛չ Լենինականի զինվորական կոմիսարիատում, որտեղից պապիկը զորակոչվել էր բանակ, ո՛չ էլ արխիվում:
«Ազգային արխիվից ևս պատասխան եկավ, որ Մեծ Հայրենականի մասնակիցների մասին ոչ մի փաստաթուղթ պահպանված չէ, ՊՆ գրած նամակս ևս անարդյունք էր»,- պատմում է Լիլիթը։
Դրանից հետո նա գրառում է կատարում իր ֆեյսբուքյան էջում. որոշ ժամանակ անց պատասխանում են մի խումբ կամավորներ Թեոդոսիայից. «Եթե վստահ եք, որ Կերչի մոտ է զոհվել, մենք ամեն ինչ կանենք, որ գտնենք տեղեկություն ձեր պապիկի մասին»:
Լիլիթը նրանց է ուղարկում պապի պահպանված անձնագրի լուսանկարը: Շուտով Ղրիմի կամավորական խմբին հաջողվում է գտնել Լիլիթի տատիկի՝ Տիգրանուհի Շադինյանի նամակագրությունը ամուսնու հետ։ Նրանք նաև հայտնում են, որ Սեմ Կոլոդեզեյ գյուղը, որտեղ այդ տարիներին մարտեր են մղվել, հիմա Լենինո անվանումով ավան է։
Լիլիթը հերթական նամակն է գրում, այս անգամ՝ Լենինո և պարզում, որ պապիկն այդ տարիներին ծառայել է 390-րդ դիվիզիայում՝ դաշտային փոստում: Նամակ է ստանում նաև Լենինոյի Պատմության թանգարանի տնօրենից:
«Պարզվում է, որ պապիկս եղել է դաշտային փոստի ղեկավար, զոհվել է 1942 թվականի ապրիլի 7-ին, հոսպիտալի ռմբակոծության ժամանակ, թաղված է տեղի եղբայրական գերեզմանում»:
Թանգարանի տնօրենության նախաձեռնությամբ, այս ամենը ճշգրտելուց հետո Խաչիկ Աղեկյանի անունով հուշատախտակ է ամրացվում եղբայրական գերեզմանի հուշակոթողին: Սակայն դա Լիլիթի համար միակ անակնկալը չէր. մեկ շաբաթ անց կրկին նամակ է ստանում Լենինսկի շրջանի ղեկավարությունից, որում ասվում է, որ ապրիլի 12-ին՝ Ղրիմի ազատագրման օրվա խորհրդով պայմանավորված, պապիկի հուշատախտակի մոտ անցկացվել է հիշատակի միջոցառում:
«Ես ցնցված եմ, որ այս այս դժվար իրավիճակում մարդիկ ոչ միայն օպերատիվ ու անշահախնդիր աշխատում են, այլ նաև չեն մոռանում ու հարգանք են ցուցաբերում պատերազմի զոհերի նկատմամբ»,- նշում է Լիլիթը՝ հավելելով, որ իր նամակներից մեկին պատասխանել է նույնիսկ Ղրիմի Հանրապետության ղեկավար Սերգեյ Ակսյոնովը։
«Ինձանից երեք տարի պահանջվեց՝ տարբեր դռներ թակեցի, բայց ի վերջո հաջողվեց լիարժեքորեն վերականգնել նրա անցյալը: Այս տարի գլուխս ավելի վեր կպարզեմ հաղթանակի նվիրված օրը Մայր Հայաստանի հուշահամալիրի տարածք այցելելիս»,- ասում է Լիլիթը:
Նա հորդորում է չմոռանալ նացիզմի զոհերին ու այն հերոսներին, որոնք իրենց կյանքը տվեցին հանուն խաղաղության. Արցախում զոհված տղաները հենց այդ սերունդների հետևորդներն էին: