https://arm.sputniknews.ru/20220518/turqiaji-avandakan-razmavarutjuny-amen-inch-anel-aravelagujn-ogut-stanalu-hamar-42201439.html
Թուրքիայի ավանդական ռազմավարությունը` ամեն ինչ անել առավելագույն օգուտ ստանալու համար
Թուրքիայի ավանդական ռազմավարությունը` ամեն ինչ անել առավելագույն օգուտ ստանալու համար
Sputnik Արմենիա
Եկեք անկեղծ լինենք։ Երևի Շվեդիան և Ֆինլանդիան չէին էլ սպասում, որ ՆԱՏՕ-ի պետություններից մեկը դեմ կլինի նրանց անդամակցությանը, և որ այդ երկիրը Թուրքիան կլինի։... 18.05.2022, Sputnik Արմենիա
2022-05-18T22:33+0400
2022-05-18T22:33+0400
2022-05-18T22:33+0400
թուրքիա
ֆինլանդիա
շվեդիա
նատօ
5 րոպե դուլյանի հետ
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/07e6/05/12/42201710_0:94:1600:994_1920x0_80_0_0_b0a19037f6e82c6fe760eadfe2b5638f.jpg
Թուրքիայի ավանդական ռազմավարությունը. ամեն ինչ անել առավելագույն օգուտ ստանալու համար
Sputnik Արմենիա
Թուրքիայի ավանդական ռազմավարությունը. ամեն ինչ անել առավելագույն օգուտ ստանալու համար
Եկեք անկեղծ լինենք։ Երևի Շվեդիան և Ֆինլանդիան չէին էլ սպասում, որ ՆԱՏՕ-ի պետություններից մեկը դեմ կլինի նրանց անդամակցությանը, և որ այդ երկիրը Թուրքիան կլինի։ Ընդ որում, դեռ երբեք այնպես չի եղել, որ ՆԱՏՕ-ի սկզբունքային դիրքորոշման պատճառով որևէ երկիր ընդհանրապես դուրս մնա այդ կազմակերպությունից։ Ճիշտ է, ՆԱՏՕ-ի ճնշման ներքո Մակեդոնիան ի վերջո դարձավ Հյուսիսային Մակեդոնիա, բայց նաև ընդունվեց ՆԱՏՕ։ Համաձայնե′ք` բավական հետաքրքիր է՝ միջազգային կազմակերպություն մտնելու համար երկիրը փոխում է իր անվանումը։Բոլորովին այլ պահանջներ է Թուրքիան ներկայացրել Շվեդիային և Ֆինլանդիային։ Անկարան երկու հիմնական դժգոհություն ունի։ Առաջինը սա է՝ Շվեդիան և Ֆինլանդիան ապաստան են տվել ավելի քան 30 ահաբեկչի։ Երևի գիտեք, որ Թուրքիան ահաբեկիչներ է անվանում Քրդական բանվորական կուսակցության անդամներին, որոնք պայքարում են Քրդստանի անկախության համար։ Պլյուս դրան, Թուրքիան նաև պահանջում է պատժել Ֆեթուլլահ Գյուլենի կողմնակիցներին՝ մեղադրելով նրանց 2016 թվականին պետական հեղաշրջում կազմակերպելու մեջ։ Եվ երկրորդ` 2019 թվականին Շվեդիան և Ֆինլանդիան էմբարգո կիրառեցին Թուրքիայի նկատմամբ, որովհետև Անկարան զենք էր մատակարարում Սիրիային։ Իրականում պահանջներն ավելի շատ են։ՆԱՏՕ ուզում է մտնել Ֆինլանդիան, որը ժամանակին Ռուսաստանի մաս էրՌեջեփ Էրդողանը չի թաքցնում, որ դժգոհ է նաև Հունաստանից, չնայած հենց այդ երկրի հետ միասին է ուղիղ 70 տարի առաջ անդամակցել ՆԱՏՕ-ին։ Պատճառն այն է, որ Հունաստանը շարունակ բարձրացնում է Կիպրոսի հարցը։ Իսկ որոշ քաղաքագետներ բացեիբաց ասում են, որ իրականում Թուրքիան խիստ դժգոհ է ոչ թե երկու հյուսիսային երկրներից, այլ ԱՄՆ-ից և Մեծ Բրիտանիայից, քանզի հենց այդ պետություններն են առանցքային դեր խաղում ՆԱՏՕ-ում և, ինչպես ասում են, նրանց ասածն օրենք է։ՆԱՏՕ-ն ու Եվրամիությունն, իհարկե, փորձում են հակազդել Թուրքիային։ Բրյուսելն արդեն ակնարկել է՝ եթե Անկարան չափից շատ համառի, չի բացառվում, որ ընդհանրապես դուրս մնա ՆԱՏՕ-ից։ Ի դեպ, ժամանակին Հունաստանը որոշեց դադարեցնել իր անդամությունը, երբ 1974 թվականին թուրքական զորքերը գրավեցին Կիպրոսի մի մասը։ Բայց, նախ` այդ որոշումը պարտադրված չէր, հետո՝ 1980 թվականին Հունաստանը մտափոխվեց և կրկին դարձավ Հյուսիսատլանտյան դաշինքի անդամ։ Էլ չեմ ասում Ֆրանսիայի մասին, որն իհարկե մնաց ՆԱՏՕ-ում, բայց սառեցրեց իր մասնակցությունն այդ կազմակերպության ռազմական կառույցներում։Իրականում ակնհայտ է, որ Թուրքիան պարզապես ցանկանում է առավելագույն օգուտ ստանալ Շվեդիայի և Ֆինլանդիայի անդամակցությունից, ավելի ճիշտ՝ այդ անդամակցությունն արգելափակելուց, փաստում է BBC-ի դիվանագիտական թղթակից Փոլ Ադամսը։ Ինչ նկատառումներով էլ ղեկավարվի Անկարան (նույնիսկ եթե ուզում է զիջումներ կորզել), դա միայն կերկարաձգի անդամակցության գործընթացը։ Այնինչ երկու նոր անդամների ընդունման վերաբերյալ վերջնական որոշումը նախատեսված է կայացնել ամռան կեսերին։Դրանից ոչ ոք չի շահի. ՌԴ-ն միջոցներ կձեռնարկի, եթե Ֆինլանդիան ու Շվեդիան միանան ՆԱՏՕ-ինԻնչպիսի՞ զարգացումներ են ակնկալվում։ Ստամբուլում լույս տեսնող «Ջումհուրիեթ» թերթը երկու սցենար է կանխատեսում։ Առաջինը ամենահավանականն է. ՆԱՏՕ-ի՝ հունիսին Մադրիդում կայանալիք գագաթնաժողովում կհաջողվի համոզել Թուրքիային, փոխարենը Ստոկհոլմը և Հելսինկին կխոստանան սահմանափակել կամ նույնիսկ արգելել քրդական կազմակերպությունների գործունեությունն իրենց երկրներում։Երկրորդ սցենարի համաձայն` Թուրքիայի պառլամենտը կաշխատի որքան հնարավոր է երկարաձգել երկու երկրների անդամակցության վավերացումը։ Այսինքն` այնքան ձգել, մինչև վերջապես կստանա իր ուզած զիջումները։ Մի խոսքով` Թուրքիայի ռազմավարությունը մնում է նույնը. երբեք բաց չթողել որևէ առիթ` հնարավոր օգուտ և առավելություն ստանալու համար։
https://arm.sputniknews.ru/20220516/turqian-chi-karvogh-ajvo-asel-nato-in-finlandiaji-ev-shvediaji-andamakcutjany-erdvoghan-42119196.html
թուրքիա
ֆինլանդիա
շվեդիա
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2022
Արմեն Դուլյան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/2070/97/20709751_477:42:1221:786_100x100_80_0_0_49effa12a5c8a33e31f066cb33af3898.jpg
Արմեն Դուլյան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/2070/97/20709751_477:42:1221:786_100x100_80_0_0_49effa12a5c8a33e31f066cb33af3898.jpg
Լուրեր
am_HY
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Արմեն Դուլյան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/2070/97/20709751_477:42:1221:786_100x100_80_0_0_49effa12a5c8a33e31f066cb33af3898.jpg
թուրքիա, ֆինլանդիա, շվեդիա, նատօ, 5 րոպե դուլյանի հետ
թուրքիա, ֆինլանդիա, շվեդիա, նատօ, 5 րոպե դուլյանի հետ
Եկեք անկեղծ լինենք։ Երևի Շվեդիան և Ֆինլանդիան չէին էլ սպասում, որ ՆԱՏՕ-ի պետություններից մեկը դեմ կլինի նրանց անդամակցությանը, և որ այդ երկիրը Թուրքիան կլինի։ Ընդ որում, դեռ երբեք այնպես չի եղել, որ ՆԱՏՕ-ի սկզբունքային դիրքորոշման պատճառով որևէ երկիր ընդհանրապես դուրս մնա այդ կազմակերպությունից։ Ճիշտ է, ՆԱՏՕ-ի ճնշման ներքո Մակեդոնիան ի վերջո դարձավ Հյուսիսային Մակեդոնիա, բայց նաև ընդունվեց ՆԱՏՕ։ Համաձայնե′ք` բավական հետաքրքիր է՝ միջազգային կազմակերպություն մտնելու համար երկիրը փոխում է իր անվանումը։
Բոլորովին այլ պահանջներ է Թուրքիան ներկայացրել Շվեդիային և Ֆինլանդիային։ Անկարան երկու հիմնական դժգոհություն ունի։ Առաջինը սա է՝ Շվեդիան և Ֆինլանդիան ապաստան են տվել ավելի քան 30 ահաբեկչի։ Երևի գիտեք, որ Թուրքիան ահաբեկիչներ է անվանում Քրդական բանվորական կուսակցության անդամներին, որոնք պայքարում են Քրդստանի անկախության համար։ Պլյուս դրան, Թուրքիան նաև պահանջում է պատժել Ֆեթուլլահ Գյուլենի կողմնակիցներին՝ մեղադրելով նրանց 2016 թվականին պետական հեղաշրջում կազմակերպելու մեջ։ Եվ երկրորդ` 2019 թվականին Շվեդիան և Ֆինլանդիան էմբարգո կիրառեցին Թուրքիայի նկատմամբ, որովհետև Անկարան զենք էր մատակարարում Սիրիային։ Իրականում պահանջներն ավելի շատ են։
Ռեջեփ Էրդողանը չի թաքցնում, որ դժգոհ է նաև Հունաստանից, չնայած հենց այդ երկրի հետ միասին է ուղիղ 70 տարի առաջ անդամակցել ՆԱՏՕ-ին։ Պատճառն այն է, որ Հունաստանը շարունակ բարձրացնում է Կիպրոսի հարցը։ Իսկ որոշ քաղաքագետներ բացեիբաց ասում են, որ իրականում Թուրքիան խիստ դժգոհ է ոչ թե երկու հյուսիսային երկրներից, այլ ԱՄՆ-ից և Մեծ Բրիտանիայից, քանզի հենց այդ պետություններն են առանցքային դեր խաղում ՆԱՏՕ-ում և, ինչպես ասում են, նրանց ասածն օրենք է։
ՆԱՏՕ-ն ու Եվրամիությունն, իհարկե, փորձում են հակազդել Թուրքիային։ Բրյուսելն արդեն ակնարկել է՝ եթե Անկարան չափից շատ համառի, չի բացառվում, որ ընդհանրապես դուրս մնա ՆԱՏՕ-ից։ Ի դեպ, ժամանակին Հունաստանը որոշեց դադարեցնել իր անդամությունը, երբ 1974 թվականին թուրքական զորքերը գրավեցին Կիպրոսի մի մասը։ Բայց, նախ` այդ որոշումը պարտադրված չէր, հետո՝ 1980 թվականին Հունաստանը մտափոխվեց և կրկին դարձավ Հյուսիսատլանտյան դաշինքի անդամ։ Էլ չեմ ասում Ֆրանսիայի մասին, որն իհարկե մնաց ՆԱՏՕ-ում, բայց սառեցրեց իր մասնակցությունն այդ կազմակերպության ռազմական կառույցներում։
Ինչևէ, Թուրքիան նախկինում էլ բավական քմահաճ վերաբերմունք էր դրսևորում։ Օրինակ, ո՞վ կմտածեր, որ նատօական զենքը արհամարհելով` Անկարան ձեռք կբերի ռուսաստանյան հակաօդային պաշտպանության համակարգեր։ Բայց բոլորը շատ լավ հասկանում են՝ կարող ես ինչ ասես թույլ տալ քեզ, եթե ՆԱՏՕ-ում ունես իր հզորությամբ թիվ երկու բանակը ու նաև կարևոր դիրք ես զբաղեցնում տարածաշրջանում։ Էլ չեմ ասում «Բայրաքթարների» մասին, որոնք վճռորոշ դերակատարություն ունեցան 2020 թվականի հայ-ադրբեջանական պատերազմի ժամանակ։
Իրականում ակնհայտ է, որ Թուրքիան պարզապես ցանկանում է առավելագույն օգուտ ստանալ Շվեդիայի և Ֆինլանդիայի անդամակցությունից, ավելի ճիշտ՝ այդ անդամակցությունն արգելափակելուց, փաստում է BBC-ի դիվանագիտական թղթակից Փոլ Ադամսը։ Ինչ նկատառումներով էլ ղեկավարվի Անկարան (նույնիսկ եթե ուզում է զիջումներ կորզել), դա միայն կերկարաձգի անդամակցության գործընթացը։ Այնինչ երկու նոր անդամների ընդունման վերաբերյալ վերջնական որոշումը նախատեսված է կայացնել ամռան կեսերին։
Ինչպիսի՞ զարգացումներ են ակնկալվում։ Ստամբուլում լույս տեսնող «Ջումհուրիեթ» թերթը երկու սցենար է կանխատեսում։ Առաջինը ամենահավանականն է. ՆԱՏՕ-ի՝ հունիսին Մադրիդում կայանալիք գագաթնաժողովում կհաջողվի համոզել Թուրքիային, փոխարենը Ստոկհոլմը և Հելսինկին կխոստանան սահմանափակել կամ նույնիսկ արգելել քրդական կազմակերպությունների գործունեությունն իրենց երկրներում։
Երկրորդ սցենարի համաձայն` Թուրքիայի պառլամենտը կաշխատի որքան հնարավոր է երկարաձգել երկու երկրների անդամակցության վավերացումը։ Այսինքն` այնքան ձգել, մինչև վերջապես կստանա իր ուզած զիջումները։ Մի խոսքով` Թուրքիայի ռազմավարությունը մնում է նույնը. երբեք բաց չթողել որևէ առիթ` հնարավոր օգուտ և առավելություն ստանալու համար։
