https://arm.sputniknews.ru/20230110/mak-i-pertshanqn-u-tshvarutjuny-ardjoq-ardaracvats-en-ajd-karujci-het-kapvats-hujsery-53658849.html
ՄԱԿ-ի պերճանքն ու թշվառությունը. արդյոք արդարացվա՞ծ են այդ կառույցի հետ կապված հույսերը
ՄԱԿ-ի պերճանքն ու թշվառությունը. արդյոք արդարացվա՞ծ են այդ կառույցի հետ կապված հույսերը
Sputnik Արմենիա
Եկեք անկեղծ լինենք։ Անցած տարվա վերջին գրեթե կատարյալ անելանելիության մթնոլորտում մի պահ հույսի բարալիկ ճառագայթ նշմարվեց, երբ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի... 10.01.2023, Sputnik Արմենիա
2023-01-10T22:18+0400
2023-01-10T22:18+0400
2023-01-10T22:18+0400
5 րոպե դուլյանի հետ
միավորված ազգերի կազմակերպություն (մակ)
արցախ
խաղաղապահ
լաչինի միջանցք
ադրբեջան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/07e4/0b/0a/25257740_0:0:3063:1723_1920x0_80_0_0_0e26f108029e0f3ef0f7609653a661eb.jpg
ՄԱԿ-ի պերճանքն ու թշվառությունը. արդյոք արդարացվա՞ծ են այդ կառույցի հետ կապված հույսերը
Sputnik Արմենիա
ՄԱԿ-ի պերճանքն ու թշվառությունը. արդյոք արդարացվա՞ծ են այդ կառույցի հետ կապված հույսերը
Ու քանզի հայտնի է, որ մենք շատ արագ ոգևորվող ազգ ենք, միանգամից էլ սկսվեցին խոսակցություններն այն մասին, թե հենց ՄԱԿ-ի մանդատն ունեցող խաղաղապահները կարող են շտկել իրավիճակը Արցախը Հայաստանին կապող միջանցքում և վերացնել արցախցիների շրջափակումը։ Մասնագետները պնդում են՝ տեսականորեն այդ լավատեսական սցենարի կենսագործումը հնարավոր է, գործնականում՝ շատ դժվար։ Ու անհասկանալի է, թե ինչու է այդքան դժվար. չէ՞ որ ՄԱԿ-ը ժամանակին ստեղծվել է հենց տարբեր երկրների հակամարտությունների և ճգնաժամային իրավիճակների կարգավորման նպատակով։ Ուղիղ 77 տարի առաջ՝ 1946 թվականի հունվարի 10-ին, Լոնդոնում բացվեց նորաստեղծ մարմնի՝ Միավորված ազգերի կազմակերպության առաջին Գլխավոր ասամբլեան։ Այո′, աշխարհի 51 երկրների ներկայացուցիչները սկզբում հավաքվում էին Մեծ Բրիտանիայում։ Այդ հետո արդեն մեծահարուստ Ռոքֆելերը 8,5 միլիոն դոլար հատկացրեց Նյու Յորքում ՄԱԿ-ի կենտրոնակայանի կառուցման համար։ Եվ ի դեպ, Իոսիֆ Ստալինը բոլորովին դեմ չէր. նա համոզված էր, որ եթե ՄԱԿ-ը գտնվի Ամերիկայում, դա թույլ կտա ներգրավել այդ պետությունը խաղաղարար գործունեության ոլորտում և ավելի արդյունավետ իրականացնել միջազգային վերահսկողությունը Միացյալ Նահանգների նկատմամբ։ Ամերիկյան փողի մասին էլ չեմ ասում։ Բայց դառնանք մեր իրականությանը։ Վերջերս ավելի ու ավելի հաճախ բարձրաձայնվող գաղափարը սա է՝ Լաչինի ճգնաժամը հաղթահարելու և ընդհանրապես ղարաբաղցիների անվտանգությունն ապահովելու ճանապարհները երկուսն են՝ կա′մ ռուսաստանցի խաղաղապահներին ՄԱԿ-ի մանդատ է շնորհվում, և այդ համաշխարհային կազմակերպությունը ստանձնում է պատասխանատվությունը, կա′մ ՄԱԿ-ը այսպես կոչված «երկնագույն սաղավարտներ», այսինքն՝ զինված խաղաղապահներ է տեղակայում միջանցքում և Արցախում։ Այս գաղափարի հետ կապված խնդիրը Կրեմլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովն այսպես է ձևակերպել. «Միջազգային խաղաղապահները կարող են ներգրավվել, եթե կա երկու կողմերի համաձայնությունը»։ Ինչ եք կարծում՝ Ադրբեջանը կտա՞ իր համաձայնությունը։ Ավելի շուտ՝ կարո՞ղ է արդյոք միջազգային հանրությունը հզոր ճնշում բանեցնել և ստիպել Բաքվին տալ իր համաձայնությունը։ Իր վերջին ելույթներից մեկում Հայաստանի վարչապետն ասաց. «Ակտիվորեն պետք է աշխատել Լեռնային Ղարաբաղ և Լաչինի միջանցք ՄԱԿ-ի, ԵԱՀԿ-ի կամ ԵԱՀԿ-ի Մինսկի խմբի փաստահավաք առաքելություն ուղարկելու ուղղությամբ»: Մինսկի խմբի մասին չեմ ուզում ծավալվել՝ Հայաստանի իշխանությունները զարմանալի համառությամբ պնդում ու պնդում են, որ այդ խումբը առաջվա պես գոյություն ունի, մինչդեռ հենց այդ խմբի եռանախագահությունում բավական տարօրինակ ու անհասկանալի բաներ են կատարվում։ Օրինակ, ԱՄՆ-ը օգոստոսին համանախագահ նշանակեց Ֆիլիպ Ռիքերին, բայց մինչ մենք փորձում էինք հիմնավորել, որ նման փորձառու դիվանագետին նշանակելով Վաշինգտոնը ցույց է տալիս, թե այսուհետ ինչ մեծ նշանակություն է տալու Ղարաբաղյան հիմնախնդրին, այդ փորձառու դիվանագետը հրաժարական տվեց Մինսկի խմբի համանախագահի պաշտոնից և թոշակի անցավ։ Հիմա մեր հույսը ՄԱԿ-ն է։ Բայց էս դեպքում էլ պիտի իրատես լինենք։ Շատերը պնդում են, թե ՄԱԿ-ը անգործունյա կառույց է դարձել, որի խաղաղապահները առաջին իսկ վտանգի դեպքում պարզապես փախչում են։ Դա, իհարկե, չի համապատասխանում իրականությանը։ Ճիշտ է, եղել են արտառոց դեպքեր։ Օրինակ, Աֆղանստանի գահընկեց արված նախագահ Մոհամադ Նաջիբուլան 1992 թվականից ապաստան էր գտել Քաբուլում ՄԱԿ-ի ներկայացուցչության շենքում։ Բայց 1996 թվականին «Թալիբանի» զինյալները ներխուժեցին այնտեղ և սպանեցին նախկին նախագահին։ Մյուս կողմից, հենց մեր տղաները տարիներ շարունակ մասնակցում են ՄԱԿ-ի խաղաղապահ առաքելությանը Լիբանանում։ Իհարկե, այսօր դեռ որևէ մեկը չի համարձակվի ստույգ կանխատեսել՝ արդյոք ՄԱԿ-ն ընդհանրապես կհամաձայնի՞ փաստահավաք առաքելություն, առավել ևս՝ «երկնագույն սաղավարտներ» ուղարկել Արցախ։ Բայց հարց է ծագում՝ իսկ մենք փաստահավաք առաքելության համար ՄԱԿ-ին պաշտոնապես դիմե՞լ ենք։ Չէ՞ որ, ինչպես ժողովուրդն է ասում, փորձը փորձանք չի։
https://arm.sputniknews.ru/20230104/hajastann-ognutjan-dzerq-meknec-ghazakhstanin-nranq-mer-nkatmamb-antarber-en-53469675.html
լաչինի միջանցք
ադրբեջան
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2023
Արմեն Դուլյան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/2070/97/20709751_477:42:1221:786_100x100_80_0_0_49effa12a5c8a33e31f066cb33af3898.jpg
Արմեն Դուլյան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/2070/97/20709751_477:42:1221:786_100x100_80_0_0_49effa12a5c8a33e31f066cb33af3898.jpg
Լուրեր
am_HY
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Արմեն Դուլյան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/2070/97/20709751_477:42:1221:786_100x100_80_0_0_49effa12a5c8a33e31f066cb33af3898.jpg
5 րոպե դուլյանի հետ, միավորված ազգերի կազմակերպություն (մակ), արցախ, խաղաղապահ, լաչինի միջանցք, ադրբեջան
5 րոպե դուլյանի հետ, միավորված ազգերի կազմակերպություն (մակ), արցախ, խաղաղապահ, լաչինի միջանցք, ադրբեջան
ՄԱԿ-ի պերճանքն ու թշվառությունը. արդյոք արդարացվա՞ծ են այդ կառույցի հետ կապված հույսերը
Եկեք անկեղծ լինենք։ Անցած տարվա վերջին գրեթե կատարյալ անելանելիության մթնոլորտում մի պահ հույսի բարալիկ ճառագայթ նշմարվեց, երբ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի նիստում բազմաթիվ հայանպաստ ելույթներ հնչեցին։
Ու քանզի հայտնի է, որ մենք շատ արագ ոգևորվող ազգ ենք, միանգամից էլ սկսվեցին խոսակցություններն այն մասին, թե հենց ՄԱԿ-ի մանդատն ունեցող խաղաղապահները կարող են շտկել իրավիճակը Արցախը Հայաստանին կապող միջանցքում և վերացնել արցախցիների շրջափակումը։
Մասնագետները պնդում են՝ տեսականորեն այդ լավատեսական սցենարի կենսագործումը հնարավոր է, գործնականում՝ շատ դժվար։ Ու անհասկանալի է, թե ինչու է այդքան դժվար. չէ՞ որ ՄԱԿ-ը ժամանակին ստեղծվել է հենց տարբեր երկրների հակամարտությունների և ճգնաժամային իրավիճակների կարգավորման նպատակով։
Ուղիղ 77 տարի առաջ՝ 1946 թվականի հունվարի 10-ին, Լոնդոնում բացվեց նորաստեղծ մարմնի՝ Միավորված ազգերի կազմակերպության առաջին Գլխավոր ասամբլեան։ Այո′, աշխարհի 51 երկրների ներկայացուցիչները սկզբում հավաքվում էին Մեծ Բրիտանիայում։ Այդ հետո արդեն մեծահարուստ Ռոքֆելերը 8,5 միլիոն դոլար հատկացրեց Նյու Յորքում ՄԱԿ-ի կենտրոնակայանի կառուցման համար։ Եվ ի դեպ, Իոսիֆ Ստալինը բոլորովին դեմ չէր. նա համոզված էր, որ եթե ՄԱԿ-ը գտնվի Ամերիկայում, դա թույլ կտա ներգրավել այդ պետությունը խաղաղարար գործունեության ոլորտում և ավելի արդյունավետ իրականացնել միջազգային վերահսկողությունը Միացյալ Նահանգների նկատմամբ։ Ամերիկյան փողի մասին էլ չեմ ասում։
Բայց դառնանք մեր իրականությանը։ Վերջերս ավելի ու ավելի հաճախ բարձրաձայնվող գաղափարը սա է՝ Լաչինի ճգնաժամը հաղթահարելու և ընդհանրապես ղարաբաղցիների անվտանգությունն ապահովելու ճանապարհները երկուսն են՝ կա′մ ռուսաստանցի խաղաղապահներին ՄԱԿ-ի մանդատ է շնորհվում, և այդ համաշխարհային կազմակերպությունը ստանձնում է պատասխանատվությունը, կա′մ ՄԱԿ-ը այսպես կոչված «երկնագույն սաղավարտներ», այսինքն՝ զինված խաղաղապահներ է տեղակայում միջանցքում և Արցախում։ Այս գաղափարի հետ կապված խնդիրը Կրեմլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովն այսպես է ձևակերպել. «Միջազգային խաղաղապահները կարող են ներգրավվել, եթե կա երկու կողմերի համաձայնությունը»։ Ինչ եք կարծում՝ Ադրբեջանը կտա՞ իր համաձայնությունը։ Ավելի շուտ՝ կարո՞ղ է արդյոք միջազգային հանրությունը հզոր ճնշում բանեցնել և ստիպել Բաքվին տալ իր համաձայնությունը։
Եկեք իրատես լինենք՝ ի՞նչ ճնշման մասին է խոսքը, երբ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը, որի նիստում մեր սրտից բխող ելույթներ հնչեցին, ի վերջո նույնիսկ Ադրբեջանին դատապարտող բանաձև էլ չընդունեց։ Պատժամիջոցների մասին ընդհանրապես ակնարկ էլ չեղավ։ Եվ հիմա առավելագույնը, ինչ մենք կարող ենք ակնկալել ՄԱԿ-ից, դիտորդական առաքելությունն է։ Արդյոք ամեն ինչ անո՞ւմ ենք, որպեսզի մեր սպասելիքն իրականանա։
Իր վերջին ելույթներից մեկում Հայաստանի վարչապետն ասաց. «Ակտիվորեն պետք է աշխատել Լեռնային Ղարաբաղ և Լաչինի միջանցք ՄԱԿ-ի, ԵԱՀԿ-ի կամ ԵԱՀԿ-ի Մինսկի խմբի փաստահավաք առաքելություն ուղարկելու ուղղությամբ»: Մինսկի խմբի մասին չեմ ուզում ծավալվել՝ Հայաստանի իշխանությունները զարմանալի համառությամբ պնդում ու պնդում են, որ այդ խումբը առաջվա պես գոյություն ունի, մինչդեռ հենց այդ խմբի եռանախագահությունում բավական տարօրինակ ու անհասկանալի բաներ են կատարվում։ Օրինակ, ԱՄՆ-ը օգոստոսին համանախագահ նշանակեց Ֆիլիպ Ռիքերին, բայց մինչ մենք փորձում էինք հիմնավորել, որ նման փորձառու դիվանագետին նշանակելով Վաշինգտոնը ցույց է տալիս, թե այսուհետ ինչ մեծ նշանակություն է տալու Ղարաբաղյան հիմնախնդրին, այդ փորձառու դիվանագետը հրաժարական տվեց Մինսկի խմբի համանախագահի պաշտոնից և թոշակի անցավ։
Հիմա մեր հույսը ՄԱԿ-ն է։ Բայց էս դեպքում էլ պիտի իրատես լինենք։ Շատերը պնդում են, թե ՄԱԿ-ը անգործունյա կառույց է դարձել, որի խաղաղապահները առաջին իսկ վտանգի դեպքում պարզապես փախչում են։ Դա, իհարկե, չի համապատասխանում իրականությանը։
Ճիշտ է, եղել են արտառոց դեպքեր։ Օրինակ, Աֆղանստանի գահընկեց արված նախագահ Մոհամադ Նաջիբուլան 1992 թվականից ապաստան էր գտել Քաբուլում ՄԱԿ-ի ներկայացուցչության շենքում։ Բայց 1996 թվականին «Թալիբանի» զինյալները ներխուժեցին այնտեղ և սպանեցին նախկին նախագահին։ Մյուս կողմից, հենց մեր տղաները տարիներ շարունակ մասնակցում են ՄԱԿ-ի խաղաղապահ առաքելությանը Լիբանանում։ Իհարկե, այսօր դեռ որևէ մեկը չի համարձակվի ստույգ կանխատեսել՝ արդյոք ՄԱԿ-ն ընդհանրապես կհամաձայնի՞ փաստահավաք առաքելություն, առավել ևս՝ «երկնագույն սաղավարտներ» ուղարկել Արցախ։ Բայց հարց է ծագում՝ իսկ մենք փաստահավաք առաքելության համար ՄԱԿ-ին պաշտոնապես դիմե՞լ ենք։ Չէ՞ որ, ինչպես ժողովուրդն է ասում, փորձը փորձանք չի։
