Հեռացիր, որ ապաշխարելու հնարավորություն ունենաս. Դավիթ Անանյանի արձագանքը Տավուշի դեպքերին
11:20 27.04.2024 (Թարմացված է: 11:25 27.04.2024)
© Sputnik / Aram Nersesyan
Բաժանորդագրվել
ՀՀ ՊԵԿ նախկին նախագահը նշել է սահմանագծման ու սահմանազատման գործընթացի իրականացման տրամաբանության ու ընթացքի մեջ բեկում մտցնելու իր տարբերակները։
ԵՐԵՎԱՆ, 27 ապրիլի – Sputnik. Տավուշում տեղի ունեցող իրադարձություններն ազգային զարթոնքային օջախ և համատարած բոցկլտացող կրակ դառնալու մեծ ներուժ ունեն, իսկ այդ ներուժը բորբոքելու և ռեալիզանցելու հնարավորության կորուստը կարող է համապետական ու համազգային մակարդակով հանգեցնել անդառնալիության։ «Ֆեյսբուքի» իր էջում նման գրառում է արել ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտեի նախկին նախագահ (պաշտոնավարել է 2018թ–ի մայիսից մինչև 2020թ–ի հունիս) Դավիթ Անանյանը։
«Թեև բուռն իրադարձությունները տեղի են ունենում Տավուշում (աջակցություն ստանալով ամբողջ հանրապետությունով մեկ կատարվող առանձին օջախային անհնազանդության ակցիաներով), բոլորս հստակ գիտակցում ենք, որ քաղաքական ու քաղաքացիական իրադարձությունների «թատերաբեմը» Երևանն է, իսկ պահանջն ավելի խորքային ու համապարփակ․ այսօրվա իշխանությունը` Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ,պիտի անհապաղ հեռանա»,– գրել է նա։
Անդրադառնալով սահմանագծման ու սահմանազատման գործընթացին` նա նշել է, որ չնայած մեզ համար դրանց անցկացման անբարենպաստ ժամանակներին և առկա սահմանափակ հնարավորություններին` գործընթացը մեկնարկել է, և այն չեղարկելը կամ դադարեցնելը այլևս հնարավոր չէ։
Ըստ Անանյանի` հնարավոր է գործընթացի իրականացման տրամաբանության ու ընթացքի մեջ բեկում մտցնել առնվազն երկու ուղղությամբ․
1.
Բանակցել գործընթացն Ադրբեջանի հետ սահմանային շփման ողջ երկայնքով միաժամանակ իրականացնելու շուրջ՝ այդ թվում միջազգային գործընկերների սատարմամբ։2.
Առաջ քաշել փոխանակվող (մեր պարագայում՝ հանձնվող) տարածքների` մարդու հիմնարար իրավունքների պահպանման տեսանկյունից, այսպես կոչված՝ «կենսունակության» և «կենսականության» սկզբունքների պարտադիր պահպանման կոնցեպտը (հղում կատարելով գոյություն ունեցող միջազգային պրակտիկային)։«Սովետական ժամանակաշրջանի քարտեզներով սահմանների որոշման գործընթացը միջազգային պրակտիկայի կիրառման տեսանկյունից լեգիտիմության խիստ պակաս ունի, քանի որ սովետական ժամանակաշրջանում և՛ Ադրբեջանը, և՛ Հայաստանը միջազգային իրավունքի սուբյեկտ չեն հանդիսացել (այդ սահմանները սովետական ժամանակաշրջաում ներքին կարգադրական փաստաթղթերով ժամանակ առ ժամանակ փոփոխվել են և միջազգայնորեն ճանաչված չեն եղել)»,– հիշեցնում է նախկին պաշտոնյան` ավելացնելով, որ այդ քարտեզները կարող են ունենալ ընդամենը կողմնորոշիչ նշանակություն։
Հետևաբար, ըստ նրա, Ադրբեջանի հետ սահմանները որոշելիս միջազգային հանրության «աչքը պիտի մտցնել», թե որքանո՞վ է կենսական Ադրբեջանի համար այս կամ այն տարածքը (օրինակ՝ նրա սահմանային անվտագության տեսանկյունից, կամ շփման գծին մոտ բնակվող իր բնակչության առկայության կամ վերջինիս կենսունակությունն ապահովելու տեսանկյունից) և որքանո՞վ է այդ տարածքի կորուստը Հայաստանի և նրա բնակչության համար գնահատվում կենսական՝ Հայաստանի և նրա՝ առնվազն սահմանային բնակչության կենսունակությունն ապահովելու տեսանկյունից։
«Բայց ահա այստեղ է, որ մենք փաստում ենք, որ այս գործընթացն իրագործելի է միայն այն պարագայում, երբ այս բանակցություններում Հայաստանը ներկայացնողները չունեն կաշկանդվածություն ու էլեմենտար վախ հակառակորդի հանդեպ»,– ընդգծել է Անանյանը։
Իր գրառման վերջում նա ուղերձով դիմել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին` նշելով, որ վերջին մի քանի տարվա ընթացքում հեռանալու պատմական պահերը նա բաց է թողել, որովհետև ոչ թե մտածել է պետության ու ժողովրդի շահերի տեսանկյունից, այլ սեփական անվտանգությունն ու գոյությունը պահպանելու և իշխանությունը որպես սեփական անվտանգության երաշխիք ծայայեցնելու դիրքավորումից։
«Այսօր, իշխանափոխության օբյեկտիվությունը, անհրաժեշտությունն ու անխուսափելիությունը քարոզող ցանկացած քաղաքական միավոր, քաքացիական ու հանրային գործիչ կարող է վստահեցնել քեզ, որ քո և քո ընտանիքի անվտանգությունը շատ կարևոր հարց է, իսկ այդ անվտանգության պահպանությունը հանրային շատ կարևոր նշանակություն ունի, առնվազն կամ գոնե այն տեսանկյունից, որ դու երկար ու անվտանգ ապրելու և ապաշխարելու հնարավորություն ունենաս։ Մասնակցի՛ր այս համընդհանուր զարթոնքին, և հեռացի՛ր»,– կոչ է արել Դավիթ Անանյանը։
Հիշեցնենք` Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման հարցերով հանձնաժողովներն ապրիլի 19-ին պայմանավորվել են սահմանազատումը սկսել Տավուշի մարզից։ Սահմանագծի տվյալ հատվածների նկարագրությունը կազմվելու է` հաշվի առնելով տեղանքում գեոդեզիական չափումների արդյունքում կատարված կոորդինատների հստակեցումը, որը պետք է ավարտվի մինչև 2024 թ. մայիսի 15-ը:
ՀՀ վարչապետի աշխատակազմը հայտարարել է, որ Ադրբեջանն այս ամենի արդյունքում 2.5 գյուղ է ստանում, իսկ Հայաստանի Հանրապետությունը` անվտանգային ռիսկերի նվազեցում։ Կիրանց գյուղի հատվածում ճանապարհի մի քանի հարյուր մետրանոց հատվածի փոփոխություն կարվի, իսկ Ոսկեպարը ճանապարհի խնդիր չի ունենա։ Սահմանազատումից հետո չորս գյուղերի հատվածում զինված ուժերը հետ կքաշվեն և իրենց տեղը կզիջեն սահմանապահ զորքերին:
Տավուշի սահմանամերձ գյուղերի բնակիչներն ապրիլի 19-ից բողոքի ակցիաներ են անում Հայաստան-Վրաստան միջպետական ճանապարհին: Նրանք դեմ են սահմանազատման այն տարբերակին, որը համաձայնեցրել են Երևանն ու Բաքուն։
