Կարծես, Սիրիայի հյուսիսային շրջաններում հակասությունների կծիկն ավելի է խճճվում։ Մի փոքր հատվածում մի շարք խաղացողներ են կուտակվել, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի սեփական, երբեմն բացարձակ հակադիր շահեր և նախասիրություններ։
ՈՒժերի նման դասավորվածությունը կարելի էր կանխորոշել դեռ այն ժամանակ, երբ պարզ դարձավ, որ ԱՄՆ նոր ղեկավարության դիրքորոշմամբ Իսլամական պետությունը շուտով կկնքի իր մահկանացուն։ Ինչպես հավն է առանց գլխի դեռ որոշ ժամանակ կարողանում վազել, այնպես էլ ջիհադականներն այսօր, առանց դրսից ֆինանսավորման և գողացած նավթի, դեռ կռվում են։ Ռեֆլեքս է։
Սակայն նույն Թրամփը իր ելույթներում բազմիցս ասել է, որ այդ կեղծ պետության հետ հաշիվները մաքրել է պետք, և որ Վաշինգտոնի ջանքերն այսուհետ (և առաջին հերթին) ուղղված կլինեն միջազգային ահաբեկչության դեմ պայքարին, նույնիսկ, եթե ստիպված լինեն գործակցել Ռուսաստանի հետ, որն իսկապես, ոչ թե խոսքերով, այլ գործնականում է պայքարում ծայրահեղական իսլամի և միջազգային ահաբեկչության դեմ։
Սա նշանակում է, որ այսուհետ նախկին ամերիկյան վարչակազմի սիրիական կուսակցություններին տված խոստումները (քրդերին և այսպես կոչված՝ «չափավոր ընդդիմությանը») ոչինչ չարժեն։ Օբաման իր թիմի հետ միանգամից ընդհատակ անցավ այն քաղաքական ասպարեզից, որտեղ այնպիսի բաներ է արել, որոնք, ինչպես պարզվեց, ինքնուրույն շտկել չէր պատրաստվում։
Այլ հարց է, որ նույնիսկ նման դասավորվածության պարագայում որոշ տարածաշրջանային խաղացողներ համոզված են, որ Վաշինգտոնի նոր ադմինիստրացիան «կներքաշվի գործընթացին»։ Կմշակի, թեկուզ և մյուսներից տարբեր, սակայն Ասադի շահերին էլ չհամապատասխանող խաղի կանոններ։
Եվ այդ ժամանակ կրկին հնարավոր կլինի խաղադրույքներ անել ոչ թե պաշտոնական Դամասկոսի վրա, այլ այն սկզբունքների, որոնք թույլ կտան գործընթացի մասնակիցներին՝ ավելի էական առավելություններ ստանալ, քան առաջարկվում էր Աստանայում բանակցությունների ժամանակ։
Դրա համար էլ ամեն կերպ ժամանակ են ձգում մարտի դաշտում և Աստանայում բանակցությունների սեղանի շուրջ՝ սպասելով, թե երբ ԱՄՆ նոր ադմինիստրացիան ի վիճակի կլինի արտահայտել իր քիչ կամ շատ ադեկվատ դիրքորոշումը Մերձավոր Արևելքի հարցի վերաբերյալ և կձևավորի մարդկանց թիմ, որը կարող է այդ դիրքորոշումը պաշտպանել համաշխարհային քաղաքական դաշտում։
Ընդ որում՝ վերը նշվածը վերաբերում է ոչ միայն «Սիրիայի Դեմոկրատական ուժերը» ներկայացնող քրդերին, այլ ժողովրդական ինքնապաշտպանության քուրդ ջոկատներին և ընդհանրապես, բոլոր սիրիական ընդդիմադիրներին։
Անկարան, օրինակ, անկախ որոշակի (և բավականին լուրջ) Ռուսաստանի և Իրանի հետ սիրիական իրադարձությունների շուրջ հետագա պայմանավորվածություններից, Թրամփի և Էրդողանի միջև հեռախոսազրույցից անմիջապես հետո, պատկերավոր ասած՝ նոր շունչ զգաց… Հանկարծակի հայտնեց, որ «Եփրատի վահան» գործողությունները Էլ Բաբի գրավմամբ չեն սահմանափակվի։ Թուրքական բանակն արդեն գործողություններ է մշակում, որի արդյունքում նա ամերիկացիների հետ միասին կգրավի Ռաքքան։
Էլ Բաբի վերաբերյալ պայմանավորվածությունները կայանում էին հենց նրանում, որ թուրքերը քաղաք են մտնում ու այնտեղ պաշտպանական դիրքեր հիմնում, որոնց հարավից միանում է սիրիական բանակը։ Թուրքիան հենց հարավային շրջաններն է վերահսկում՝ ահաբեկչական կազմակերպություններին բաժանելով սիրիա-թուրքական սահմանից, իսկ Բաշար Ալ Ասադի բանակը դուրս է գալիս օպերատիվ տարածք և ուղղություն վերցնում դեպի Ռաքքա։
Սակայն բավականն էր Էրդողանը խոսեր Թրամփի հետ (պաշտոնապես ասվել էր, որ նրանք պայմանավորվածություն են ձեռք բերել գործակցել սիրիական խնդիր շուրջ), և Անկարան սկսեց խոսել այն մասին, որ վերահսկման տակ է վերցնում իր սահմանին հարող գրեթե բոլոր շրջանները։ Ավելին, հաղորդագրություն կար նաև այն մասին, որ Անկարան այնտեղ մտադիր է ոչ թռիչքային գոտի հայտարարել։
Որքանով այս ամենը կհամաձայնեցվի Աստանայում բանակցությունների նախաձեռնողների պայմանավորվածությունների հետ (հիշեցնեմ` Ռուսաստան, Իրան, Թուրքիա), այժմ դժվար է ասել։ Սակայն այն, որ ռուսական կողմը այնտեղ համառորեն ամերիկացիների է հրավիրում, մի բանի մասին է վկայում. Մոսկվային Վաշինգտոնի ներկայացուցչի առկայությունը անհրաժեշտ է ամենաքիչը մեկ պատճառով։ Որ Թուրք դիվանագետները իրենց ձևով չներկայացնեն այն ամենն, ինչի վերաբերյալ պայմանավորվածություն են ձեռք բերել հեռախոսով Թրամփն ու Էրդողանը… Այդպիսին է թուրքերի մենթալիտետի առանձնահատկությունը։
Ինչևէ, ամերիկացիները Սիրիայի հարցի վերաբերյալ իրենց կոնկրետ դիրքորոշմամբ անհրաժեշտ են Աստանայում առաջին հերթին հենց Մոսկվային։ Թեկուզ հենց նրա համար, որ սաստեն ինչպես տարածաշրջանների խաղացողների ախորժակը, այնպես էլ կրճատեն դաշտը դիվանագիտական մանևրումներ անելու համար…
