Չէ, ինքս ինձ ու ընթերցողներին թվերով չեմ հոգնեցնի, միայն երկու թիվ կնշեմ, որպեսզի համեմատության մեջ հասկանալի լինի։
Այսպիսով` ՀՀ Ազգային վիճակագրության ծառայության տվյալների համաձայն` 2017 թվականի 11 ամիսների ընթացքում Հայաստանից 2,013 միլիարդ դոլարի ապրանք է արտահանվել։ Եկեք պայմանավորվենք, որ կասկածի տակ չենք առնում երկու երկրների պատասխանատու մարմինների պաշտոնական տվյալները։
Նախ՝ ադրբեջանական արտահանման ընդհանուր թվից հանենք նավթն ու նավթամթերքը` օմբեկտիվ լինելու համար։ Քանի որ Հայաստանը նավթ ու գազ չունի, այնպես որ արտահանելու բան էլ չկա։ Հաշվի առնենք նաև, որ դա վերջացող պաշար է ու Ապշերոնում այն պակասում է, ինչը հենց Ադրբեջանում էլ լավ գիտեն։
Այսպիսով` 2017 թվականի հունվար-նոյեմբերին Ադրբեջանը 387 միլիոն դոլարի նավթամթերք է արտահանել։ Այդ տեղեկությունը տրամադրում է Տնտեսական բարեփոխումների ու հաղորդակցության վերլուծության կենտրոնը։
Ահա և անհարմար վիճակ է ստացվում. «վերջնականապես փլված» Հայաստանը 626 միլիոն դոլարի ավելի շատ ապրանք է արտահանում, քան «ծաղկող» Ադրբեջանը։ Սա ճշմարտությունն է ու հիմա արդեն հասկանալի է՝ ով և ում մասին սարսափ պատմություններ պատնելու բարոյական իրավունք ունի։ Թեև Հայաստանում ոչ ոք երբեք դրանով չի զբաղվել, քանի որ այստեղ այդ զբաղմունքն անիմաստ են համարում։
626 միլիոն դոլարով ավելի քիչ է արտահնում այն երկիրը, որը երեք անգամ ավելի շատ բնակչություն ունի, իսկ դրա լրատվամիջոցները լի են «թշվառ հարևանի» մասին պատմություններով։ Միշտ էլ տպավորություն էր, որ հարևան երկրի քարոզչությունն իր հորինած աշխարհում է ապրում, որն իրականության հետ կապ չունի։ Հիմա այդ զգացողությունը համոզմունքի է վերածվում։
Որպեսզի ավելի հետաքրքիր լինի, տեսնենք` ինչ է ատահանում Ադրբեջանը։ Վերոհիշյալ ադրբեջանական կենտրոնի տվյալների համաձայն` 2017 թվականի հունվար-նոյեմբերին երկրից արտահանության հիմնական ծավալը կազմել են լոլիկները (140,2 միլիոն դոկարի), ոսկին` (116,4 միլիոն դոլարի), մաքրած պնդուկը (105 միլիոն դոլարի)։ Ընդհանուր առմամբ, այս տարվա 11 ամիսների ընթացքում Ադրբեջանն ամենաշատը միրգ ու բանջարեղեն է արտահանել` 453 միլիոն դոլարի։
Նոյեմբերին ադրբեջանական արտահայության ամենամեծ ծավալը ունեցել են խուրմա (39,7 միլիոն դոլար), ոսկին (17,9 միլիոն դոլար), պնդուկը (16,1 միլիոն դոլար)։
Այսինքն` եթե հաշվի չառնենք ԽՍՀՄ տարիներից մնացած նավթի շահագործումը, Ադրբեջանն արտահանում է այն, ինչ աճեցնում է։ Այդ շարքից դուրս է մնում ոսկին, ու արդար լինելու համար պետք է նշել, որ հայկական արտահանման մեջ զգալի մաս են կազմում օգտակար հանածոները։
Սակայն մտածենք՝ ի՞նչ արժեն ոսկին ու խուման։ Հռետորական հարց է, բնականաբար, ու այն, որ գումարային արտահայտմամբ ադրբեջանական խուրմայի արտահանումը երկու անգամ գերազանցում է ադրբեջանական ոսկու արտահանման արժեքը, ամեն ինչն իր տեղն է ընկնում։
Միայն թե մի հարց. երբ վեջապես հարևան երկրի լրատվամիջոցները իրենց հորինած աշխարհից իրական աշխարհ կտեղափոխվեն։ Այն աշխարհ, որում շատ բան այնպես չէ, ինչպես նրանց հրահանգել են ասել։
Իրական աշխարհ, որտեղ «ծաղկող» Ադրբեջանն իրականում երրորդ աշխարհի սովորական երկիր է։ Խուրմայի հանրապետություն։
