Այսօր արդեն այդ հարցին երևի թե կարելի է դրական պատասխան տալ։ Այո, նման բան պատահել է ուղիղ հիսուներեք տարի առաջ՝ 1967 թվականի հունիսի սկզբին` այսպես կոչված Վեցօրյա պատերազմի ժամանակ։ Համենայն դեպս, հենց այդպես է պնդում իսրայելցի գեներալ Իցհակ Յաակովը, որի մեկնաբանությունները հրապարակել է Վուդրո Վիլսոնի անվան միջազգային հետազոտական կենտրոնը։
Մի փոքր նախապատմություն։ Իսրայելը, երևի գիտեք, պաշտոնապես երբեք չի խոստովանել, որ միջուկային զենք ունի։ Միշտ պահպանել է այսպես կոչված «միջուկային անորոշությունը»։ Համաձայնեք՝ չափազանց շահեկան կեցվածք է։ Մի կողմից թույլ է տալիս չենթարկվել որևէ վերահսկողության միջազգային կազմակերպությունների, մասնավորապես ՄԱԳԱՏԵ-ի կողմից, որովհետև հենց որ քեզ ասում են՝ ցույց տուր միջուկային զենքդ, անմեղ տեսքով պատասխանում ես՝ ի՞նչ զենք, ես երբեք էլ ատոմային ռումբ չեմ ունեցել։ Բայց մյուս կողմից՝ հակառակորդներդ կասկածներ ունեն, որ սուտ ես ասում և իրականում շատ լավ էլ ունես միջուկային ռումբ։ Ու այդ կասկածները նրանց համար ամենալուրջ զսպող գործոնն են։
Այդուհանդերձ, բազմաթիվ վկայություններ կան, որ 60-ականների կեսերին Իսրայելն արդեն ունեցել է ատոմային ռումբ։ Այդ մասին ժամանակին ակնարկել են ամերիկացի բարձրաստիճան պաշտոնյաները։ Իսկ երեք տարի առաջ հրապարակված հարցազրույցները իսրայելցի գեներալ Իցհակ Յաակովի հետ վկայում են, որ Իսրայելը ոչ միայն ունեցել է ռումբ, այլև մտադիր է եղել օգտագործել այն։ Գեներալ Յաակովը մոտ 15 տարի առաջ կյանքից հեռացել է 87 տարեկան հասակում։ Եվ այսպես՝ գեներալի խոստովանությունը։
Առաջնորդը միշտ անսխալական է, իսկ առանձին անհատը ճշմարտության կրող չի կարող լինել
1967 թվականի սկզբին պարզ դարձավ, որ մի քանի արաբական երկիր՝ Եգիպտոսը, Սիրիան, Իրաքը և Հորդանանը մտադիր են միաժամանակ հարձակվել Իսրայելի վրա։ Պատկերացրեք համատեղ գրոհ բոլոր կողմերից՝ չորս բանակի մասնակցությամբ։ Եվ, ինչպես պնդում է իսրայելցի գեներալը, որոշվեց դիմել աննախադեպ քայլի՝ ցուցադրաբար ատոմային ռումբ պայթեցնել՝ հակառակորդին սարսափեցնելու և կանգնեցնելու համար։
«Նյու Յորք Թայմսը» մեջբերում է Իցհակ Յաակովի խոսքերը.
«Դա շատ բնական էր։ Ձեր առջև կա թշնամի, որն ասում է, թե ծովը կնետի ձեզ։ Դուք վստահ եք, որ թշնամին հենց նման մտադրություն էլ ունի։ Ինչպե՞ս կարող եք կանգնեցնել նրան։ Վախեցնելով։ Եթե կարող եք սարսափեցնել թշնամուն ինչ-որ բանով, դուք անում եք դա»։
Ատոմային ռումբը իսրայելցի զինվորականները որոշել էին պայթեցնել Սինայի թերակղզու բարձունքներից մեկում` անապատում, որտեղ բնակիչներ գրեթե չկային։ Նպատակը հակառակորդին հսկայական կորուստներ պատճառելը չէր, այլ ցուցադրելը, թե՝ տեսեք մենք ինչ զենք ունենք, եթե չհրաժարվեք մեզ` հրեաներիս, այստեղից վռնդելու ձեր ծրագրերից, մենք ձեզ հետ նույնը կանենք, ինչ ամերիկացիները 45 թվականին արեցին Հիրոսիմայում և Նագասակիում։
Գեներալ Յաակովին, որն այն ժամանակ գտնվում էր Կալիֆորնիայում, շտապ կանչեցին Իսրայել և ծանոթացրին ծրագրին, որի էությունն այսպիսին էր։ Իսրայելը դեսանտ է իջեցնում Սինայի թերակղզու բոլորովին այլ վայրում, որպեսզի շեղի հակառակորդի ուշադրությունը։ Մինչ եգիպտացիները զբաղվելու էին դեսանտայիններին չեզոքացնելով, իսրայելական երկու խոշոր ուղղաթիռ տեղ էին հասցնելու ատոմային ռումբը և մոտակայքում հիմնելու էին կառավարման կետ։ Եթե հրաման արձակվեր գործի դնել ռումբը, դրա հզոր պայթյունը երևալու էր Սինայի և Նեգևի անապատների ողջ տարածքում՝ ընդհուպ մինչև Կահիրե։
Թե ինչպիսին էին լինելու ատոմային ռումբի պայթեցման հետևանքները, հիմա արդեն անհնար է ստույգ ասել։ Դա բազմաթիվ գործոններից է կախված՝ ռումբի հզորությունից, մոտակա տարածքում ապրող բնակչության խտությունից, քամու ուժգնությունից և ուղղությունից և այլն։
Ինչպես 100 տարի առաջ մեծ տերությունները բաժանեցին ամեն ինչ
«Այն ժամանակ մենք ինքներս մեզ հարցեր էինք տալիս՝ արդյո՞ք ռումբը կպայթի։ Եթե պայթի, արդյո՞ք մենք կառավարման կետում ողջ կմնանք»,– տարիներ անց անկեղծացել է գեներալը։
Այդ հարցերն ի վերջո անպատասխան մնացին։ Իսրայելի զինված ուժերը հաղթանակ տարան արաբական չորս բանակների նկատմամբ` նվաճելով մի տարածք, որը չորս անգամ մեծ էր Իսրայելից և դրանով իսկ դառնալով առաջատար ռազմական ուժ ողջ տարածաշրջանում։
