ԵՐԵՎԱՆ, 26 մարտի — Sputnik, Արամ Գարեգինյան. 2017 թվականի ընթացքում դեպի Հայաստան արտասահմանյան ներդրումների հոսքը կտրուկ կրճատվել է։ Ընդ որում` նաև օֆշորային երկրներից, որոնք երկար տարիներ Հայաստանի հիմնական ներդրողների ցանկում էին։
Օրինակ` 2016 թվականին Հայաստանում գլխավոր ներդրող էր Կիպրոսը։ Այնտեղից մոտ 80 մլն դոլարի դրամական հոսք է եղել։ Տասնյակում էր նաև Լյուքսեմբուրգը (60 մլն դոլարից մի փոքր ավելի)։ Իրենց «հեղինակությունը» պահպանել են նաև Վիրջինյան և Սեյշելյան կղզիները. տասնյակում նրանք չեն ներառվել, սակայն ընդհանուր ցուցակում հայտնվել են։
Իսկ 2017 թվականին օֆշորային ներդրումներից մնացել էին միայն Ջերսիի կղզիները (120 մլն)։ Այնտեղից ներդրումներ են կատարվել Հայաստանի հարավում գտնվող Ամուլսարի հանքավայրում, որը սկսում է աշխատել։
Մյուս բոլոր օֆշորների հոսքերը նվազել են. 2017 թվականի առաջին 9 ամիսների ընթացքում Կիպրոսից ընդամենը 5 մլն ներդրում է եղել, Լյուքսեմբուրգից` 0.5 մլն–ից պակաս, իսկ Սեյշելներից ընդհանրապես ոչինչ չի եկել։
Օֆշորները` ոչ միայն արտասահմանյան, այլև տեղական հարկերը շրջանցելու միջոց են։ Օֆշորային գոտում գտնվող կեղծ ընկերություն կարելի է տանել կապիտալ, որտեղից «ներդրում» կատարել այստեղ, իսկ եկամուտը վերադարձնել օֆշորային գոտի։ Այդպիսով կարելի է շրջանցել եկամտահարկը, որը Հայաստանում 20% է կազմում, իսկ օֆշորներում` 1-2 տոկոս կամ ընդհանրապես 0% (բնականաբար, դա չի նշանակում, որ այդպես են վարվում օֆշորային երկրներից կամ գոտիներից բոլոր ներդրողները)։
Հեռանկարում ֆինանսների նախարարությունը ուժեղացրել է օֆշորային երկրների հետ գործարքների կանոնները։ ՀՀ ֆինանսների նախարարությունն առաջիկա 1-2 տարվա ընթացքում կկազմի օֆշորային գործարքներից բյուջեի պոտենցիալ կորուստների գնահատականը։ Սրանից ելնելով` ավելի խիստ է հարկելու բիզնես հատվածը։
Սակայն սա դեռ ապագայում, որը նույնիսկ, եթե այսօր էլ իրականանար, միևնույնն է` գումարների հոսքի նվազման գործընթացը սրընթաց զարգացում է ունեցել։ Ամբողջ 2017 թվականի վիճակագրությունը հայտնի կդառնա (և ամեն ինչ ավելի հստակ կհասկանանք) մի քանի օրից։
