Ապրիլի 18-ը Հուշարձանների և տեսարժան վայրերի պահպանության միջազգային օրն է: Օրվա շրջանակում Sputnik Արմենիան հակիճ և ուշագրավ տեղեկություններ է ներկայացնում Հայաստանի առավել հայտնի հուշարձանների ու տեսարժան վայրերի մասին:
Գեղարդ (Կոտայքի մարզ), Երևան-Գառնի-Գողթ ճանապարհի վրա։
Միջնադարյան վանք։ Հեռավոր անցյալում կոչվել է Այրիվանք՝ քարայրային կառույցների պատճառով, իսկ XIII դարից՝ վանքում պահված սուրբ գեղարդի պատվին` վերանվանվել է Գեղարդ։
Միջնադարյան վանք։ Հեռավոր անցյալում կոչվել է Այրիվանք՝ քարայրային կառույցների պատճառով, իսկ XIII դարից՝ վանքում պահված սուրբ գեղարդի պատվին` վերանվանվել է Գեղարդ։
Արջերի քարանձավ (Վայոց ձորի մարզ), Արփի գյուղից 8 կմ հեռավորության վրա։ 3,5 կմ երկարությամբ, 700 մ խորությամբ, ստալակտիտային, կորալանման ելուստներով ու հսկայական դահլիճներով, ստորերկրյա գետով ու լճով քարանձավ:
Տաթև (Սյունիքի մարզ), գյուղ Տաթև։ Միջնադարյան վանական համալիր։ 2010թ.-ին գրանցվել է «Գինեսի» ռեկորդների գրքում գրանցված աշխարհում ամենաերկար` Տաթևի վանք–Հալիձոր ճոպանուղին։
Ջերմուկ (Վայոց ձորի մարզ): 68 մ բարձրությամբ հանքային ջրվեժ Արփա գետի Ջերմուկ վտակի վրա։
Ամբերդ (Արագածոտնի մարզ), Արագած լեռան հարավային լանջին։ Միջնադարյան բերդաքաղաք և ամրոց։ Կառուցվել է 10-րդ դարում։ Երբեմնի հզոր ամրոցը վերջնականապես ամայացել և իր նշանակությունը կորցրել 14-րդ դարի վերջին` Լենկթեմուրի արշավանքի հետևանքով։
Էջմիածնի Մայր Տաճար –Կառուցվել է IV դարի սկզբին, Ս. Գրիգոր Լուսավորչի կողմից, Հայաստանում քրիստոնեությունը պետական կրոն հռչակելուց անմիջապես հետո՝ հեթանոսական տաճարի տեղում։ Ավագ խորանի տակ պահպանվել է հեթանոսական ատրուշանը։
Սևանա լիճ (Գեղարքունիքի մարզ): Աշխարհում երկրորդ քաղցրահամ ջուր ունեցող բարձրադիր լիճն է` Տիտիկակա լճից հետո։ Գտնվում է ծովի մակերևույթից 1916 մ բարձրության վրա, մակերեսը 1240 կմ2 է, խորությունը հասնում է 83 մետրի։
Գառնի (Կոտայքի մարզ), գյուղ Գառնի։ Հայաստանի հեթանոսական շրջանի նշանավոր կառույց` վաղ բրոնզեդարյա կացարաններով։
9/15
© Sputnik / Асатур Есаянц
Երևանի ցայտաղբյուրներ: Երևանն աշխարհի առանձնահատուկ քաղաքներից է, որտեղ փողոցներում շոգ եղանակներին հնարավոր է անվճար սառը ջուր խմել։ Մայրաքաղաքում ընդհանուր առմամբ 2172 ցայտաղբյուր կա։
Խոր Վիրապ, Արարատի մարզի Փոքր Վեդի գյուղի մոտ։ Հնում այստեղ է եղել պատմական Արտաշատ մայրաքաղաքը, իսկ վանք-ամրոցի տեղում` արքունի բանտը։ Վիրապը օձերով ու թունավոր միջատներով լի մի խոր փոս էր, ուր գցում էին դատապարտյալին։ Գրիգոր Լուսավորիչը հենց այս վիրապում է կրել իր չարչարանքները։
11/15
© Sputnik / Asatur Yesayants
Մատենադարան (Երևան)։ Հին ձեռագրերի և միջնադարյան գրքերի աշխարհի ամենախոշոր հավաքածուներից մեկը: Ստեղծվել է 1921 թ-ին՝ Էջմիածնի մատենադարանի հիմքի վրա։
Պարզ լիճ (Տավուշի մարզ)։ Անտառներով շրջապատված լեռռնային աղբյուրներից սնվող, հոսք ունեցող լիճ է`300մ երկարությամբ, 100մ լայնությամբ, առավելագույնը` 10 մ խորությամբ։
Քարահունջ (Սյունիքի մարզ, Սիսիան քաղաքի մոտակայքում)։ Աշխարհի հնագույն մեգալիթյան կոթողային համալիրներից մեկը` Զորաց Քարերը (Քարահունջ): Կառուցվել է մ.թ.ա. VI հազարամյակում և, ըստ որոշ գիտնականների` ծառայել որպես աստղադիտարան: Կոթողների վրա արված անցքերը ճշգրտորեն համապատասխանում են այդ դարաշրջանում երկնքում աստղերի դասավորվածությանը: Նման կառույցներից ամենանշանավորը Սթոունհենջն է։
Նորավանք (Վայոց ձորի մարզի Ամաղու գյուղից 3 կմ հյուսիս-արևելք): XIII–XIV դարերի ճարտարապետական համալիր, հոգևոր և մշակութային կենտրոն։ Սրբատեղի է եղել դեռևս վաղ միջնադարում: Ընդգրկված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային մշակութային արժեքների ցանկում:
Քարերի սիմֆոնիա (Կոտայքի մարզ, Ազատ գետի ավազան)։ «Քարերի սիմֆոնիան» կամ «Բազալտե երգեհոնը» բնական հուշարձան է, ընդգրկված բնության հուշարձանների ցանկում։ Նշանավոր է իր հիասքանչ, արհեստական թվացող ժայռերով`կազմված կանոնավոր վեցանկյուն գլաններից։
