ԵՐԵՎԱՆ, 17 նոյեմբերի — Sputnik. Հայ-թուրքական սահմանի բացումը հնարավոր է միայն Երևանի և Անկարայի փոխադարձ ցանկության դեպքում, ասել է Սերժ Սարգսյանը։
«Ես միշտ ասում եմ, որ ցանկացած հարսանիք և ընտանիքի ստեղծում պահանջում է երկուսի համաձայնությունը։ Այստեղ չի կարելի ասել, որ հարցը 50 տոկոսով լուծված է, դա այդ դեպքը չէ։ Այդ առումով մեզանից ոչինչ կախված չէ»,- ասել է Սերժ Սարգսյանը Դմիտրի Կիսելյովին։
Նրա խոսքով` մինչև 2009 թվականը Հայաստանի մի քանի բարեկամները խոսում էին այն մասին, որ մենք ունենք ցեղասպանության բարդույթ, որ մենք ուղղակի չենք ցանկանում ինչ-որ հարաբերություններ հաստատել թուրքերի հետ, քանի դեռ նրանք չեն ընդունել Հայոց ցեղասպանությունը։
«Բայց մենք գնացինք դրան։ Դուք հասկանում եք իմ դրությունը, այդ ժամանակ ես շրջեցի գրեթե ամբողջ աշխարհով` հանդիպելով հայ սփյուռքի ներկայացուցիչների հետ։ Փարիզում, Նյու Յորքում, Լոս Անջելեսում, Բեյրութում Հայաստանի նախագահի դեմ հազարավոր հայազգի քաղաքացիներ են դուրս գալիս և բողոքում, պահանջում են չստորագրել այդ արձանագրությունները։ Ես աշխատում էի, համոզում, խնդրում»,- ասել է նախագահը։
«Արդյունքում ստորագրեցինք, բայց նրանք իրենց պարտավորությունները չեն կատարում։ Էլ ի՞նչ անել։ Տեղի տալ և ասել. «Այո, եկեք անվտանգության գոտին հանձնենք Ադրբեջանին», իսկ Թուրքիան կբացի սահմանները։ Իսկ հետո՞։ Երեք ամիս, մեկուկես տարի, երեք տարի հետո կլինի ինչ-որ հակամարտություն, կրկին կփակի։ Դա կախված չէ մեզանից»,- նշել է Սերժ Սարգսյանը։
Նախագահի խոսքով` դեռ 2008 թ.-ին Հայաստանը Թուրքիային առաջարկել է թարմացնել բանակցային գործընթացը, որը դանդաղ էր առաջ գնում, և արդեն 2009 թ.-ին կողմերը հանգեցին երկու արձանագրությունների ստորագրմանը։
«Ցյուրիխում ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի մշտական անդամ երկրների երեք արտգործնախարարների ներկայությամբ ստորագրեցինք այդ երկու արձանագրությունները։ Դժբախտաբար, որոշ ժամանակ անց պարզ դարձավ, որ թուրքերը պատրաստ չեն վավերացնել արձանագրությունները և փաստացի պատրաստ չեն հարաբերություններ հաստատել Հայաստանի հետ առանց նախապայմանների»,- ասել է Սարգսյանը։
Նախագահի խոսքով` նրանք սկսեցին նախապայմաններ առաջադրել՝ Հայաստանը թող համոզի Լեռնային Ղարաբաղին, որ Ադրբեջանին հանձնեն թեկուզ մեկ, ինչպես իրենք էին ասում՝ «բռնազավթված» շրջան։
«Այսինքն, անվտանգության գոտու մի մասը։ Այդ ժամանակ թուրքերը պատրաստ էին հարաբերություններ հաստատել, բացել սահմանը։ Քանի որ մենք պայմանավորվել ենք, և երկու արձանագրությունների փաստաթղթերում հստակ գրանցված է, որ հարաբերություններ ենք հաստատում առանց նախնական պայմանների, այդ ժամանակ մենք ասացինք. «Կներեք, այդ մասին կարելի էր խոսել մինչև ստորագրումը, այսինքն, բանակցային գործընթացի ժամանակ»։ Դրանից հետո մենք Թուրքիայի հետ որևէ հարաբերություններ չունենք։ Եթե հանդիպում ենք միջազգային համաժողովների ընթացքում, բարևում ենք միմյանց և վերջ»,- նշել է ՀՀ նախագահը։
Հայաստանի և Թուրքիայի միջև չկան դիվանագիտական հարաբերություններ, իսկ հայ-թուրքական սահմանը փակ է 1993թ.-ից` պաշտոնական Անկարայի նախաձեռնությամբ։ Երկու երկրների միջև բարդ հարաբերությունների պատճառը, մասնավորապես, ղարաբաղյան հարցում Անկարայի ցուցաբերած աջակցությունն է Ադրբեջանին, ինչպես նաև Թուրքիայի սուր արձագանքը 1915թ.-ի Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման գործընթացին։
