Լաուրա Սարգսյան, Sputnik Արմենիա
Հայ-վրացական հարաբերություններն անկախության առաջին իսկ տարիներից զարգացման յուրահատուկ դինամիկա ունեն։ Երևանի ու Թբիլիսիի փոխգործակծությունը յուրահատուկ է դարձնում նաև այն հանգամանքը, որ երկու երկրներում էլ, անկախ թե ով է իշխանության ղեկին, հասկանում են՝ երկկողմանի հարաբերությունները պետք է խորացնել։ Հետևաբար, հոկտեմբերի 31-ին կայանալից խորհրդարանական ընտրությունները քիչ կազդեն Թբիլիսիի ու Երևանի փոխհարաբերությունների վրա։ Սրանում վստահ են փորձագետներն ինչպես Վրաստանում, այնպես էլ Հայաստանում։
Լեռնային Ղարաբաղում սեպտեմբերի 27-ին սկսված մարտական գործողությունները Վրաստանում նախընտրական ներքին անհաշտությունների ֆոնին իսկական փորձություն դարձան պաշտոնական Թբիլիսիի համար։ Վրաստանը Հայաստանի ու Ադրբեջանի համար պարզապես հարևան երկիր չէ։ Թբիլիսին Երևանի ու Բաքվի հետ բազմակողմանի փոխներգործության քաղաքականություն է վարում, այն ստիպված է խուսանավել՝ չվնասելու ու հարևաններից ոչ մեկի հետ հարաբերությունները չփչացնելու համար։ Սակայն Ղարաբաղի իրադարձությունների վերաբերյալ պաշտոնական Թբիլիսիի ընտրած չեզոք դիրքորոշումը միշտ չէ, որ Վրաստանի օգտին է գործում։
Այնուամենայնիվ, Վրաստանի նախագահի աշխատակազմի նախկին ղեկավար Պետրե Մամրաձեն կարծում է, որ երկիրը կարողացել է ստեղծված բարդ իրավիճակում իրեն արժանապատվորեն դրսևորել։
«Ընթացող իրադարձությունների ֆոնին մեր կառավարության կողմից Հայաստանի հանդեպ ոչ մի փոփոխություն չեմ կանխատեսում», - Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում ասաց Մամրաձեն։
Շտապօգնության մեքենաներով բարձված բեռնատարը հատել է անցակետը ու շարժվում է դեպի Հայաստան
Նա նշեց, որ Ղարաբաղում ընթացող հակամարտության ֆոնին Վրաստանն իսկապես բարդ իրավիճակում հայտնվեց։ Սակայն իշխանությունը պետք է այնպես գործի, որ հարևաններից ոչ մեկը չզգա, թե Թբիլիսին որևէ մեկի կողմից է։ Նա ողջունում է Վրաստանի իշխանության հայտարարությունն այն մասին, որ հակամարտությունը պետք է խաղաղ ճանապարհով լուծվի, նաև՝ Թբիլիսիում հակամարտող կողմերի ներկայացուցիչներին սեղանի շուրջ նստեցնելու գաղափարը։
«Կարող են դժվարություններ լիներ, հարևան երկու երկրները կարող են հայտարարել, որ Վրաստանն ավելի շատ հակված է այս կամ այն կողմին։ Դիվանագիտության համար սա բարդ պահ է», - ասաց Մամրաձեն։ Նա կարծում է, որ Վրաստանը պետք է շարունակի համոզել բոլորին, որ չեզոք քաղաքականություն է վարում։
Ինչ վերաբերում է առաջիկա ընտրություններին, ապա Մամրաձեն իշխող կուսակցության հաղթանակն է կանխատեսում։ Փորձագետը վստահ է, որ, ըստ ամենայնի, «Վրացական երազանք» իշխող դաշինքը կպահպանի իր դիրքերն ու կկարողանա խորհրդարանում բավարար քվե հավաքել կառավարություն կազմելու համար։
Իսկ բեռնե՞րը
Հայ-վրացական հարաբերությունների համար սեպ դարձան, ճիշտ է՝ ոչ թե պաշտոնական մակարդակով, այլ մեդիաոլորտում, flightradar24 կայքի տվյալները։ Հատկապես Ղարաբաղում հակամարտության սկզբում օգտատերերը կադրեր էին տարածում, որ Իսրայելից ու Թուրքիայից չվերթեր են իրականացվում Ադրբեջան։ Հրապարակումների հեղինակները մեղադրում էին Վրաստանին, որ այն թույլ է տալիս Ադրբեջանին իր տարածքով ռազմական բեռներ անցկացնել։
Դրանից հետո Վրաստանի մի շարք բարձրաստիճան անձիք, այդ թվում՝ երկրի վարչապետ Գերոգի Գախարիան, հայտարարել են, որ երկրի օդային տարածքն ու ցամաքային ճանապարհները փակ են ռազմական նշանակության բեռների համար ինչպես Բաքվի, այնպես էլ Երևանի համար։
Մամրաձեն համամիտ է դրա հետ։ Փորձագետը նշեց, որ եթե դա այդպես չլիներ, միջազգային հանրության կողմից դժգոհություններ կլինեին Վրաստանի նկատմամբ։
«Սեպտեմբերի 27-ից տրանսպորտային ոչ մի ինքնաթիռ Վրաստանով Թուրքիայից Ադրբեջան չի մեկնել, բացառապես ուղևորատար չվերթեր են իրականացվել», - պարզաբանեց Մամրաձեն։
Նրա խոսքով՝ Վրաստանը ուղևորատար ինքնաթիռը ստուգելու իրավունք ունի, սակայն դրա համար խիստ պատճառներ ու ապացույցներ են պետք, որ ինքնաթիռը ստանդարտներին չհամապատասխանող բան է փոխադրում։ Դրանից հետո Վրաստանը պետք է դա փաստացի ներկայացնի կողմերին ու ICAO միջազգային կազմակերպությանը։
Վրաստանի հարցերով փորձագետ Ջոնի Մելիքյանն իր հերթին Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում այդ հարցին պատասխանելով նշեց, որ տեղեկատվական պատերազմը ոչ ոք չի չեղարկել։
Փորձագետի խոսքով՝ նման գրառումները, ապատեղեկատվական բնույթ ունեցող տարատեսակ տեսանյութերը ուղղված են բնակչության որոշակի շերտի, որը զուրկ է քննադատական մտածողությունից։
Մելիքյանը նշեց, որ այդ հարցում մեծ դերակատարություն ունեն նաև ներքաղաքական հակասությունները, որոնք ուժեղացել են Վրաստանում կայանալիք խորհրդարանական ընտրությունների ֆոնին, քանի որ երկրում խոշոր հայկական ու ադրբեջանական համայնքներ կան։
«Կան որոշակի ուժեր, որոնք տեղեկատվական կանխամտածված արտանետումներ են կազմակերպում ու հակակրանքի ալիք բարձրացնելու նպատակով ապատեղեկատվություն են տարածում։ Այդ տրամադրությունները տեսնում ենք ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ Վրաստանում։ Դրա դեմ պետք է պայքարել, պետք է ստուգել տեղեկությունը, օգտվել միայն պաշտոնական աղբյուրներից», - ասաց Մելիքյանը։
Արդյո՞ք ընտրությունները կազդեն Վրաստանի ու Հայաստանի հարաբերությունների վրա
Մելիքյանի խոսքով՝ թեև հայ-վրացական հարաբերությունները վերջին երեսուն տարիների ընթացքում կայուն զարգանում են, այս կամ այն քաղաքական ուժերն ազդում են փոխներգործության տեմպերի վրա։ Մելիքյանը հիշեցրեց, որ երբ 2012 թվականին Վրաստանում իշխանության եկավ ներկայում իշխող «Վրացական երազանք» կուսակցությունը, ստեղծվեց նաև այն հատուկ ընկալումը, որ Երևանը կարևոր է Թբիլիսիի համար։
Այդ համատեքստում Վրաստանում կայանալիք ընտրությունները կաևոր են ոչ միայն այդ երկրի, այլև Հայաստանի համար։
Վրաստանում COVID-19-ի ցուցանիշների ռեկորդային աճ է գրանցվել
«Երևանի համար նույնպես կարևոր է, որ հետընտրական իրավիճակը Թբիլիսիում կայուն լինի, քանի որ ցանկացած ապակայունացում Վրաստանում ու Իրանում կարող է որաշակի հետևանքներ ունենալ Հայաստանի համար», - նշեց Մելիքյանը։
Խորհրդարանական ընտրությունները Վրաստանում կկայանան հոկտեմբերի 31-ին։ Դրանց կմասնակցի 48 կուսակցություն ու երկու դաշինք։ Ընտրողները պետք է 150 պատգամավոր ընտրեն․ 120 համամասնական ու 30 մեծամասնական համակարգով։
