Նվիրատվությո՞ւն, թե՞ կոռուպցիա. Իսրայելի փորձը

Իսկ այ աղբատար մեքենաների մասին, կարծում եմ, արժե խոսել, որովհետև դա, կարելի է ասել, համաշխարհային հարց է՝ նվիրատվությո՞ւն, թե՞ կոռուպցիա։

Երկու տարի առաջ հենց այս օրերին՝ դեկտեմբերի սկզբին Թել Ավիվում տեղի ունեցավ հզոր՝ մոտ 20-հազարանոց ցույց, որը կազմակերպիչներն անվանեցին Խայտառակության երթ։ Փորձեմ հնարավորինս համառոտ ներկայացնել բողոքի էությունը։ Երկրի ղեկավարին՝ Բենյամին Նեթանյահուին կասկածում էին այն բանում, որ թակնարժեք նվերներ է ընդունել կինոպրոդյուսեր Արնոն Միլչենից՝ սիգարներ և այլ առարկաներ, որոնց ընդհանուր արժեքը հասնում է 30 հազար դոլարի։ Նեթանյահուին 4 ժամ շարունակ հարցաքննեցին ոստիկանությունում։

Եվ, ի դեպ, դա նրա առաջին հարցաքննությունը չէր։ Ամիսներ առաջ էլ վարչապետին հրավիրել էին ոստիկանություն. այն ժամանակ խոսքը ոչ միայն մեկ այլ բիզնեսմենից՝ Ռոն Լաուդերից նվերներ ստանալու մասին էր, այլև այն մասին, որ այդ գործարարը նաև ֆինանսավորել է Նեթանյահուի որդու արտասահմանյան ուղևորությունները։ Ընդ որում՝ ո՛չ կինոպրոդյուսերն էր ժխտում, որ թանկ սիգարներ է նվիրել վարչապետին, ո՛չ էլ գործարարն էր հերքում, թե ֆինանսավորել է նրա որդու ճամփորդությունները։ Ասում էին՝ 

«Լավ ենք արել, Նեթանյահուն մեր ընկերն է, ինքը դրա դիմաց մեզ ոչինչ չի արել, որովհետև մենք երբեք էլ որևէ ակնկալիք չենք ունեցել»։ 

Համաձայնեք՝ շատ նուրբ հարց է, և էնպես չի, որ կոռուպցիոն կասկածները միշտ հիմնավոր են։ Հիշենք, թե ինչ պատահեց Գերմանիայի նախկին նախագահ ի հետ։ Նրան մեղադրեցին այն բանում, որ ծանոթներից մեկը հրավիրել էր Մյունխեն՝ Օքտոբերֆեստի՝ Գարեջրի տոնին, և վճարել էր նրա հյուրանոցի վարձը՝ ուղիղ 754 եվրո։ Երբ գործը հասավ դատարան, նախագահին գործարք առաջարկեցին՝ ընդունեք ձեր մեղքը, որոշակի տուգանք վճարեք ու կարճենք այս ամենը։ Բայց Վուլֆն ասաց՝

«Ոչ, երբեք չեմ ընդունի մեղքս, որովհետև ես այդ մարդուն ոչինչ չեմ խոստացել ու չեմ արել»։ Ու հրաժարական տվեց նախագահի պաշտոնից։

Երկու տարի տևեց դատավարությունը և վերջապես դատավորը հայտարարեց՝ նախկին նախագահն անմեղ է, նրա գործողություններում հանցակազմ չկա։
Բայց վերադառնանք Իսրայել։ Տարիներ առաջ մեկ այլ մեղադրանք էլ ներկայացվել էր վարչապետի կնոջը։ Սա անվանում են՝ «Էլեկտրիկի գործ»։ Խոսքը հենց սովորական էլեկտրիկի մասին է։ Վարչապետի կինը՝ Սառան նստավայրի կառավարիչի հետ միասին վարձել էր էլեկտրիկ։

Հետո պարզվել էր, որ այդ էլեկտրիկը Լիկուդ կուսակցության հաշվիչ հանձնաժողովի անդամ է։ Իսկ Լիկուդ կուսակցության առաջնորդը, երևի գիտեք, հենց Բենյամին Նեթանյահուն է։ Հիմա Սառային մեղադրողներն ասում են՝ փաստորեն այս կինը աշխատանքի է տեղավորել մի մարդու, որն իր ամուսնու գլխավորած կուսակցության ֆունկցիոներն է։ Կինն էլ պատասխանում է՝ միթե էլեկտրիկը չի կարող ինչ-որ կուսակցության մարմնի անդամ լինել կամ եթե իշխող կուսակցության անդամ է, ուրեմն լավ էլեկտրիկ չի կարո՞ղ լինել։ 

Ինչն է էստեղ հետաքրքիր։ Վարչապետի կուսակիցներն այն ժամանակ մի օրինագիծ էին ներկայացրել, ըստ որի կոռուպցիոն մեղադրանքներով ոստիկանության հետաքննության մանրամասները չեն հրապարակվում, եթե գործը դատարան չի հասել։ Սկսվեցին շշուկները՝ պարզապես ուզում են կոծկել վարչապետին վերաբերող մանրամասները։

Եվ այդ ժամանակ վարչապետ Նեթանյահուն հրապարակավ դիմեց իր կուսակիցներին, հորդորելով նրանց այնպես անել, որ նոր օրենսդրությունը իրեն ու իր ընդանիքին չվերաբերի, այսինքն իր և տիկնոջ գործերին առնչվող բոլոր մանրամասները հրապարակվեն, որպեսզի մարդկանց մոտ որևէ կասկած չմնա, թե ինչ-որ բան կոծկվում է։

Այ հենց սա է մեզ անհրաժեշտ՝ կոռուպցիայի դեմ արդյունավետ պայքարելու համար։ Հանրությունը ցույց է տալիս իր շահագրգռությունը՝ հասկացնում է, որ կոռուպցիոն երևույթներն անընդունելի են։ Պետությունը ցույց է տալիս իր շահագրգռությունը՝ հարցաքննում է ամենաբարձրաստիճան պաշտոնյային։

Եվ վերջապես՝ ղեկավարը ցույց է տալիս իր շահագրգռությունը. ասում է՝ հրապարակեք իմ գործով բոլոր մանարամասները։

Համաձայնեք՝ եթե մեզ մոտ այս ամենը լինի՝ արդյունքի կհասնենք։