ԵՐԵՎԱՆ, 23 դեկտեմբերի — Sputnik. Սուրգուտի կիրակնօրյա դպրոցի պարապմունքներն ամեն անգամ սկսվում են «բարև ձեզ»-ով: Բանասեր Աղունիկ Աղայանը երեխաների հետ միայն հայերեն է խոսում` հստակ արտասանելով յուրաքանչյուր բառը: Սաների հետ զրուցելը հեշտ գործ չէ, քանի որ նրանց մեծ մասը հայերեն ընդհանրապես չգիտի։ Այս մասին գրում է «Սուրգուտսկայա տրիբունա» պարբերականը:
Աշակերտական նստարանին նստած դպրոցականներից շատերը ծնվել ու մեծացել են Սուրգուտում, հետևաբար նրանց խոսակցական լեզուն ռուսերենն է: Նույնիսկ տանը ռուսերեն են խոսում: Դասերի ընթացքում ծնողները դռան հետևում կանգնած սպասում են իրենց երեխաներին, ոմանք էլ երեխաների հետ նստում են աշակերտական նստարանին ու հայերեն սովորում։
Քրիստինե Ջանգոյանը դպրոց է բերում 10 տարեկան դստերը` Լիանային: Մայր ու աղջիկ նստում են նույն նստարանին, որովհետև երիտասարդ մայրն էլ գրեթե չի խոսում հայերեն։
«Արդեն 25 տարի է` Սուրգուտում եմ ապրում: Հայերեն նորմալ չգիտեմ։ Ամաչում եմ ու վատ զգում, երբ մեծերը խոսում են, իսկ ես ոչինչ չեմ հասկանում: Մեր տատերն ու պապերը երազում եմ, որ գոնե իրենց թոռները հայերեն իմանան, քանի որ երեխաները չսովորեցին։ Լիանան սիրով է գալիս դպրոց, տանը ամուսնուս հետ փորձում ենք օգնել նրան. որքան հնարավոր է, հայերեն ենք խոսում: Այնպես որ այս դասերն օգտակար են ամբողջ ընտանիքի համար», — ասում է Քրիստինե Ջանգոյանը:
Ամբողջ դասի ընթացքում ռուսերեն ոչ մի բառ չի հնչում: Պարապմունքների ընթացքում երեխաները ջանասիրաբար նկարում են իրենց համար առայժմ անծանոթ այբուբենի տառերը: Միասին կրկնում են ու փորձում մտապահել պարզ, բայց բոլոր երեխաների համար կարևոր բառերը` մայր, հայր, ընտանիք…
Աշակերտներն իրենց մասին պատմում են հայերեն` խոսքը սկսելով այսպես` «իմ անունն է…»:
Իհարկե, կատարելության հասնելու համար դեռ շատ պիտի աշխատեն, բայց ծնողների սիրտն արդեն ջերմանում է, երբ տեսնում են իրենց փոքրիկների` հայերեն խոսելու առաջին փորձերը:
Երկրորդ դասաժամին ուսումնասիրում են Հայաստանի պատմությունը, ավանդույթներն ու մշակույթը:
Սկսում են զրոյից: Հայկական սփյուռքում այսօր բարեբախտաբար գրագետ և պրոֆեսիոնալ մարդիկ կան, որոնք աշխատել են կամ աշխատում են կրթության ոլորտում: Այնպես որ այստեղ ամենայն լրջությամբ ու պատասխանատվությամբ են մոտեցել դպրոց ստեղծելու գաղափարին: Գլխավոր նպատակը մեկն է` այնպես անել, որ հայերի նոր սերունդը չմոռանա մայրենի լեզուն:
«Ինքնությունը պահպանելը դժվար է, երբ երկու սերունդ մեծացել է լեզվական այլ միջավայրում, իսկ պատմական հայրենիքում նրանք այդքան էլ հաճախ չեն լինում։ Իրականում սարսափելի է: Բոլորն էլ գիտեն` եթե չկա լեզու, չկա նաև ժողովուրդ: Հայերեն խոսող մարդկանց թիվը հետզհետե նվազում է… Իսկ այս սերունդը պիտի իմանա իր ծագումնաբանությունը, պատմությունը, մշակույթը, լեզուն», — կարծում է կիրակնօրյա դպրոցի ուսուցչուհի Լիզա Իլբեկյանցը:
Նյութի ռուսերեն տարբերակը
