ԵՐԵՎԱՆ, 4 հունիսի — Sputnik. Հայաստանի բնակիչները նախընտրում են նոր մեքենաներ, սակայն քիչ չեն նաև հին` ռետրո մեքենաների սիրահարները։ Ընդ որում` վերջինները շատ մեծ հոգատարությամբ են վերաբերվում իրենց մեքենաներին, հպարտանում են դրանցով. չէ՞ որ փողոցում դրանք անպայման ուշադրություն են գրավում։ Նման 104 մեքենա` տարբեր երկրների ու տարբեր մակնիշի, գրանցված է Հայաստանի ավտոմոբիլային ֆեդերացիայում։
«Անշուշտ, հիմնականում խորհրդային արտադրության մեքենաներ են, բայց կան նաև ամերիկյան, գերմանական, իտալական, նույնիսկ ունենք ավստրալական մեքենա, որն աշխատող ամենահին մեքենան է՝ 1936 թվականի արտադրության»,-նշեց ֆեդերացիայի նախագահ Գագիկ Աղաջանյանը:
Ֆեդերացիայի կազմում ընդգրկված ամենահին մեքենաներից մեկը 1946 թվականի արտադրության «Զիս 110» մակնիշի մեքենան է: Այն պատրաստվել է Ստալինի պատվերով: Երկար տարիներ Կրեմլում հյուրեր է տեղափոխել, ապա երկար ծառայելուց հետո ԽՍՀՄ մինիստրների խորհրդի նախագահ Նիկիտա Խրուշչովը «դուրս է գրել» այն և նվիրել փեսային, փեսան էլ տարիներ անց վաճառել է: Վաճառված «Զիս 110» մակնիշի մեքենան գնել է գեղանկարիչ Սուրեն Խորենյանի հայրը և Մոսկվայից բերել Երևան: Խորենյանն այդ ժամանակ 14 տարեկան էր:
Մեքենայի հետ կապված շատ պատմություններ կան, բայց իր սիրելի «Սյուզիի», ինչպես պարոն Խորենյանն է փաղաքշորեն անվանում իր մեքենան, ամենաբարի պատմությունները կապում է մարդկային ծնունդների հետ:
«Իր «կյանքի» ընթացքում արդեն 5 հղի կնոջ եմ այս մեքենայով տեղափոխել ծննդատուն՝ 5 էլ տղա են ծնվել: Մի անգամ ուշ ժամի տուն էի գնում, տեսա հարս ու սկեսուր կանգնած են, հարսը վատ էր, հասցրեցի հիվանդանոց՝ տղա ծնվեց: Նույնիսկ մեկ անգամ շտապելու պատճառով հետևիցս 3 «ԳԱԻ» եկավ, բայց ես ասացի` ժամանակ չունեմ` հասկացնելով, որ մեքենայում հղի կին է և շտապել է պետք: Էլի տղա ծնվեց՝ հաղթանդամ տղա է հիմա»,-նշեց Խորենյանը:
Չնայած պատկառելի տարիքին՝ «Սյուզի»-ն դեռ բարեխղճորեն ծառայում է ընտանիքին:
«18 տարի անընդմեջ այս մեքենայով եմ իմ ընտանիքին տարել ծովափ: Շատ հարմար մեքենա է, նույնիսկ երեխաների մանկական օրորոցներն են բացված վիճակում տեղավորվում: Երբ դեռ աղջիկս փոքր էր, հենց այդպես էլ օրորոցը դնում էինք մեքենայի մեջ ու տեղափոխում», —հիշեց նա:
Խոսելով մեքենայի պահելու դժվարությունների մասին` Խորենյանը հաստատեց, որ պահեստամասեր հայթայթելու առումով շատ դժվար է:
«Ոչ մի մաս չի համընկնում ուրիշ մեքենայի հետ, բայց պատրաստված է Ստալինի պատվերով ու այնպես ամուր է պատրաստված, որ մասերը երկար են աշխատում և ուշ-ուշ են փչանում»,- նշեց մեքենայի տերը՝ վստահեցնելով, որ այս դժվարությունները հաշվի առնելով հանդերձ անգամ անհավանական բարձր գին առաջարկելու դեպքում ինքը չի հրաժարվի մեքենայից:
«Ես 14 տարեկան էի, երբ հայրս գնեց, արդեն կես դար մեր ընտանիքի հետ է ու իմ հոբբին է, երբեք ոչ մի վարպետի մոտ չեմ տարել մեքենան, ինքս եմ հետևել ու նորոգել ու չեմ էլ պատրաստվում վաճառել այն»,- հավելեց Խորենյանը:
Գյումրիում ինչպես Խրուշչովի փեսայի, այնպես էլ մյուս ռետրո մեքենաների շքերթ տեղի ունեցավ օրերս` Հայաստանի Ավտոմոբիլային ֆեդերացիայի նախաձեռնությամբ։
