ԵՐԵՎԱՆ, 29 նոյեմբերի — Sputnik, Նելլի Դանիելյան. Եթե ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն տոլման ադրբեջանական ճանաչի, կասկածի տակ կդնի սեփական վարկանիշը, կարծում է «Խոհարարական ավանդույթների զարգացման և պահպանման» հասարակական կազմակերպության նախագահ Սեդրակ Մամուլյանը:
«Աշխարհում խոհանոցով զբաղվող շատ քիչ մասնագետներ կան, որ տոլմայի հայկական պատկանելության մասին որևէ կասկած ունեն, և ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն որոշում կայացնելիս նախ պետք է իր վարկանիշի մասին մտածի»,- Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում, անդրադառնալով հաջորդ շաբաթ այդ կազմակերպությունում սպասվող հերթական աղմկահարույց քննարկմանն ասաց խոհարարը:
Դեկտեմբերի 4-9-ը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ոչ նյութական մշակութային ժառանգության պահպանության միջկառավարական հանձնաժողովի նիստում քննարկվելու է հայկական քոչարին ու տոլման որպես ադրբեջանական գրանցելու՝ Ադրբեջանի հայտերը։
Մամուլյանի խոսքով, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն չի որոշելու, թե մենք նախաճաշին ինչ պիտի ուտենք, ճաշին ինչ պիտի ուտենք և ընդհանրապես իրավունք ունենք սնվելու, թե ոչ:
«ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն արբիտրաժային դեր չունի, և դրա որոշմամբ չի պայմանավորված հայ ազգային արժեքների պահպանումն ու տարածումը Հայաստանում ու աշխարհում»,-ասաց Մամուլյանը:
Եվ, այդուհանդերձ, խոհարարը չբացառեց, որ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն կընդառաջի Ադրբեջանին, հատկապես, որ դրա համար հիմքեր կան:
«Որտեղի՞ց է սնվում այդ կազմակերպությունը: Ես գիտեմ, որ ամենամեծ դոնորները Ադրբեջանն ու Թուրքիան են»,- նշեց նա՝ միաժամանակ կոչ անելով այդքան չկարևորել ինչ-որ մի միջազգային կառույցի կարծիքն ու որոշումը:
Խոհարարի համոզմամբ, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի որոշումից շատ ավելի մեծ խնդիր է, թե որքանով է Հայաստանն աշխարհին ներկայացնում իր ոչ մշակութային ժառանգության արժեքները, այս դեպքում՝ տոլման:
Ի դեպ, ըստ Մամուլյանի՝ «դոլմայի» արմատը «ուդուլի»-ն է: Այդպես հնում կոչել են խաղողի վազը: «Ուդուլի»-ն դարձել է «դոլի», ապա «տոլի»:
Հայկական տոլման աշխարհին ներկայացնելու նպատակով հաջորդ տարվանից, Հայաստանում անցկացվող տոլմայի փառատոնին զուգահեռ, ամբողջ մայիսն աշխարհի տարբեր երկրներում հայտարարվելու է տոլմայի ամիս, կազմակերպվելու են տոնակատարություններ, մատուցվելու է տոլմա:
Հայկական ազգային խոհարարական մշակույթը, Մամուլյանի խոսքով, պետք է լայնորեն դասավանդվի մասնագիտական կրթության ասպարեզում, ներկայացվի հանրային սննդի օբյեկտներում:
Իսկ խոհարարական արվեստի այն ժառանգությունը, որ այսօր հասել է մեզ, հասել է բացառապես շնորհիվ հայ տանտիկինների, որոնք փայփայել են իրենց հասած գիտելիքներն ու, կիրառելով կենցաղում, փոխանցել ժառանգներին:
«Իսկ այն, ինչ կատարվում է հասարակական սննդի ասպարեզում ուղղակի նողկալի է: Այլ կերպ, քան հայատյացություն, դժվարանում եմ կոչել: Այն, ինչ հայկական է, համարվում է երկրորդական, այն, ինչ հայկական է, համարվում է ոչ արժեքավոր»,- ասաց Մամուլյանը:
Նա կարևորեց այս ասպարեզում մտածողության փոփոխությունը, իսկ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ում պայքարն առաջարկեց թողնել Հայաստանի պետական այրերին:
