ԵՐԵՎԱՆ, 6 սեպտեմբերի — Sputnik. Հայաստանը ներառվել է այն երկրների հնգյակում, որի քաղաքացիներին բացառության կարգով Վրաստանի քաղաքացիություն է շնորհվել։ Այս մասին հայտնում է FactCheck կայքը` վկայաբերելով երկրի արդարադատության նախարարությանն ու նախագահի աշխատակազմի տրամադրած տվյալները։
2012 թվականից մինչև 2017 թվականի ապրիլն ընկած ժամանակահատվածում Վրաստանի քաղաքացիություն է ստացել ընդհանուր առմամբ 32,017 մարդ, որոնցից 31,455-ը` բացառության կարգով, 504-ը` պարզեցված կարգով, 40-ը` ստանդարտ ընթացակարգի արդյունքում, 18-ը` հատուկ դեպքերում։
Բացառության կարգով Վրաստանի քաղաքացիություն ստանալու հարցում առաջամարտիկ են ռուսաստանցիները` 19 հազար 582 մարդ։ 3 135 ցուցանիշով երկրորդ տեղում է Թուրքիան, երրորդ և չորրորդ տեղերում են ԱՄՆ-ն (1 686 մարդ) և Հունաստանը (1 290 մարդ) համապատասխանաբար։ Վարկանիշի հինգերորդ տեղում է Հայաստանը (1 121 մարդ)։
Այս ցանկը շարունակում են Իսրայելը (1 188 մարդ), Ուկրաինան (729 մարդ), Մեծ Բրիտանիան (255 մարդ), Ֆրանսիան (244 մարդ), Ադրբեջանը (4 մարդ)։
Նշենք, որ նշված ժամանակահատվածում Վրաստանի քաղաքացիություն են ստացել ընդհանուր առմամբ ՀՀ 1 122 քաղաքացի, որոնցից 1-ը`պարզեցված ընթացակարգով, մյուսները` բացառության կարգով։
Վրաստանի քաղաքացիություն կարելի է ստանալ, եթե ծնվել ես Վրաստանում կամ նատուրալիզացիայի (երբ անձը քաղաքացիություն է ձեռք բերում իր ցանկությամբ) ճանապարհով։ Նատուրալիզացիայի դեպքում քաղաքացիությունը տրամադրվում է ստանդարտ ընթացակարգի, պարզեցված ընթացակարգի օգնությամբ, բացառության կամ վերականգնման կարգով։
Ստանդարտ ընթացակարգ կարող են անցնել անձինք, որոնք վերջին 5 տարիների ընթացքում մշտապես բնակվել են երկրի տարածքում, տիրապետում են պետական լեզվին, գիտեն պատմությունն ու իրավունքի հիմունքները։ Նրանք նաև պետք է գույք, աշխատանք կամ բիզնես ունենան Վրաստանում։
Պարզեցված ընթացակարգից կարող են օգտվել մարդիկ, որոնք ամուսնացած են Վրաստանի քաղաքացու հետ, օրինական հիմքով բնակվում են Վրաստանում վերջին 2 տարվա ընթացքում, խոսում են վրացերեն, գիտեն Վրաստանի պատմությունն ու իրավունքի հիմունքները։
Ինչ վերաբերում է բացառության կարգով քաղաքացիություն տրամադրելուն, ապա այդ հնարավորությունից կարող են օգտվել նրանք, ովքեր որոշակի ծառայություններ են մատուցել երկրին կամ եթե անձնագրի տրամադրումը բխում է պետության շահերից։
Հիշեցնենք, որ «Քաղաքացիության մասին» օրենքի փոփոխություններն ուժի մեջ են մտել օգոստոսի 15-ին։ Փոփոխությունների համաձայն` Վրաստանի նախկին քաղաքացիները 2018 թվականի օգոստոսի 15-ից մինչև 2020 թվականի դեկտեմբերի 31-ը կարող են դիմել Պետական ծառայությունների զարգացման գործակալություն` խնդրելով վերականգնել Վրաստանի քաղաքացիությունը։
Փոփոխությունների համաձայն` Վրաստանի քաղաքացիները կարող են այլ երկրի անձնագիր ստանալ` պահպանելով Վրաստանի քաղաքացիությունը օրենքում գրված մի շարք պահանջների պահպանման դեպքում։
Մասնավորապես, նրանք պետք է դիմեն Պետական ծառայությունների զարգացման գործակալություն և ծանուցեն իրենց մտադրության մասին։ Նրանք պետք է դիմում գրեն երկրի քաղաքացիությունը պահպանելու ցանկության մասին։ Վրաստանի իշխանությունների համապատասխան թույլտվությունը ստանալուց հետո միայն նրանք կարող են փաստաթղթերը ներկայացնել երկրորդ երկրի քաղաքացիություն ստանալու համար։
Պաշտոնական տվյալների համաձայն` վերջին 7 տարիների ընթացքում երկրորդ քաղաքացիություն ունենալու պատճառով անձնագրերից զրկվել են Վրաստանի 30 հազար քաղաքացի, որոնց մոտ 80%-ը էթնիկ հայեր են։ Ոչ պաշտոնական տվյալների համաձայն` վերջին տասնամյակի ընթացքում այլ երկրների (գերազանցապես Հայաստանի և Ռուսաստանի) քաղաքացիություն են ստացել Վրաստանի մոտ մեկ միլիոն քաղաքացի։
Երկքաղաքացիության արգելքը տարածվում էր նաև Վրաստանի առաջին դեմքերի վրա։ 2012 թվականին, դեռ մինչև իշխանության գալը, վրացական քաղաքացիությունից զրկվել էր Վրաստանի ապագա վարչապետ Բիձինա Իվանիշվիլին` սահմանը ֆրանսիական անձնագրով հատելու համար, իսկ Միխեիլ Սահակաշվիլին զրկվել էր վրացական անձնագրից Ուկրաինայի քաղաքացիության պատճառով։
