Բայց առաջինը, որ կցանկանայինք նշել կոնկրետ մայիսի 2-ի հետ կապված, Ռուբինյանների արքայատոհմի ամենից նշանավոր և հզոր ներկայացուցչի՝ Կիլիկիայի Հայոց թագավոր Լևոն Բ-ի հիշատակի օրն է:
Լևոն Երկրորդ արքան, որ Հայոց թագավորն է եղել 1198 թվականի հունվարի 6-ից (ծնվել է 1150-ին) վախճանվել է 1219 թվականի մայիսի 2-ին: Լևոն Երկրորդի օրոք Կիլիկիայի Հայկական թագավորությունը դարձել է տարածաշրջանային հզոր պետություն՝ իր ազդեցությունը տարածելով շրջակա երկրների վրա ու դիմակայելով արտաքին սպառնալիքներին: Լևոն Բ թագավորը նաև լուրջ բարեփոխումներ է իրականացրել Կիլիկիայի Հայկական թագավորությունում. վերակառուցել է հին ամրոցները, հիմնել նորերը, կառուցել տվել բազմաթիվ հսկիչ դիտանոցներ, ձևավորել է մշտական հզոր բանակ, հաստատել է ռազմական ուսուցման կարգ: Դրանից բացի՝ կանոնավորել է կառավարման համակարգը, արքունի գործակալությունները, սահմանել է վասալների տեղերն ու պարտականությունները, ամրապնդել օրինականությունը: Պետական կայուն հարկեր սահմանելու համար Լևոն Բ-ի հրամանով հաշվարկվել են երկրի գյուղերը, ագարակները, այգիները, մշակովի հողերը: Նորոգվել են հին վանքերը, հիմնվել նորերը՝ կից վարժարաններով:
Կիլիկյան Հայաստանի մանրանկարչությունը
Հույս տածելով, որ Հայաստանի որևէ ղեկավար երբևէ օրինակ կվերցնի այս նշանավոր հայ արքայից, անդրադառնանք մեզ ավելի մոտ ժամանակներում ապրած հայտնի հայրենակիցներին:
Մայիսի 2-ին է ծնվել խորհրդային կինոռեժիսոր, Ռուսաստանի ժողովրդական արտիստ Գավրիիլ Եղիազարովը (1916թ., Բաքու – 1988թ., Մոսկվա): Եղիազարովի ամենից հայտնի ֆիլմերից մեկը «Տաք ձյունն» է (1972թ.), ըստ Բոնդարևի գրքի, որտեղ ներկայացված է Հայրենական պատերազմի կարևոր ճակատամարտերից մեկը և որի համար ռեժիսորը պետական մրցանակի է արժանացել: Ինքը՝ Գավրիիլ Եղիազարովը Հայրենական պատերազմի մասնակից է և այդ կինոնկարում բավականին համոզիչ ու հավաստի է ներկայացված պատերազմի բնույթը:
Մայիսի 2-ին է ծնվել հայ գրող, մշակույթի վաստակավոր գործիչ Մկրտիչ Սարգսյանը (1924-2002), որ նույնպես Հայրենական պատերազմի անմիջական մասնակից է եղել, վաշտի հրամանատար, ապա գումարտակի հրամանատարի տեղակալ: Մկրտիչ Սարգսյանի բազմաթիվ ստեղծագործությունների ու գրքերի շարքում առանձնանում է «Կյանքը կրակի տակ» իրապատումը՝ պատերազմի ու մարդկային կոնկրետ ճակատագրերի մասին:
Իսկ ահա Հրաչյա Քոչարը՝ Հրաչյա Գբրիելյան, 1965թ. մայիսի 2-ին է մահացել:
Մայիսի 2-ին է մահացել նաև նկարիչ Արտաշես Աբրահամյանը (1920-2003):
Իսկ ֆրանսահայ անվանի կինոգործիչ Ալեն Թերզյանը ծնվել է 1949թ. մայիսի 2-ին: Նա Կաննի կինոփառատոնի ժյուրիի ադմինիստրատորն է, ֆրանսիական «Սեզար» կինոակադեմիայի (Կինոարվեստի և կինոտեխնիկայի ակադեմիայի) նախագահ, «Alter films» պրոդյուսերական ընկերության գլխավոր գործադիր տնօրենը, Ֆրանսիայի պրոդյուսերների ասոցիացիայի նախագահը: Ի լրումն՝ Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետ է:
Ինչ վերաբերում է մոլորակի անցուդարձին, ապա 1997թ մայիսի 2-ին Թոնի Բլերը ստանձնեց Մեծ Բրիտանիայի վարչապետի պաշտոնը:
Ի դեպ, 1982 թվականի մայիսի 2-ին, Ֆոլկլենդյան կղզիների շուրջ Մեծ Բրիտանիայի ու Արգենտինայի միջև ծագած պատերազմի ժամանակ անգլիական միջուկային «Կոնկերոր» (բառացի՝ նվաճող) անվանմամբ սուզանավը, երեք տորպեդի համազարկով կործանել է արգենտինական «Գեներալ Բելգրանո» թեթև հածանավը, ինչի հետևանքով զոհվել է 323 արգենտինական նավաստի: Ի դեպ, դա նշված պատերազմում արգենտինացիների կրած մարդկային կորուստների մոտ կեսն է կազմում:
Նշվում է, որ կրակ արձակելու կարգադրություն, իր կաբինետի նախարարների հետ խորհրդակցելուց հետո, տվել է անձամբ Մարգարետ Թեչերը՝ Մեծ Բրիտանիայի այն ժամանակվա վարչապետը:
Ըստ որում, արգենտինական հածանավը, հարձակման պահին եղել է բրիտանացիների հայտարարած խոցման ենթակա գոտուց դուրս, բայց անգլիացիներն ամեն դեպքում, կրակել են:
Իսկ ապա 2011 թվականի մայիսի 2-ին ԱՄՆ հատուկ ծառայությունները Պակիստանում լիկվիդացրել են Միացյալ Նահանգների կողմից թիվ 1 ահաբեկիչ հռչակված, «Ալ Ղաիդա» ահաբեկչական կազմակերպության պարագլուխ Ուսամա բեն Լադենին, որին 2001 թվականից սկսած «որսում» էին:
Բայց շարքն ավարտենք խաղաղասիրական նոտայով. Մայիսի 2-ը 2016 թվականին ՄԱԿ-ը հռչակել է որպես թյունոս ձկան համաշխարհային օր: Ի դեպ, այսօր իսկապես էլ «ձկան օր» է՝ համաձայն խորհրդային բարի ավանդույթի. այսօր հինգշաբթի է:
Իհարկե, այսօրվա հետ կապված հիշարժան այլ իրադարձություններ էլ կան, բայց եթե ուզում եք հիշել, թե կոնկրետ անցած տարի ինչ դեպքեր են տեղի ունեցել Հայաստանում և աշխարհում, կարող եք սեղմել այս հղումը:
