ԵՐԵՎԱՆ, 30 հուլիսի — Sputnik. Հայաստանում մարտահրավեր են նետել հայտնի իտալական «պեստո» սոուսին և սեփականը ստեղծել` անվանելով «հայկական թավիշ»։ Սոուսի հեղինակը շեֆ խոհարար Արթուր Ազատյանն է։ Նա համոզված է` հայկական սոուսը իտալականին չի զիջում, և հուսով է, որ իր «ստեղծագործությունը» մոտ ապագայում կգրավի ոչ միայն Հայաստանի, այլև «դրսի» վաճառակետերը։
«Հայկական թավիշը» բաց կանաչ սոուս է, որը պատրաստում են 7 մթերքից։ Արտաքուստ հիշեցնում է իտալական «պեստո» սոուսը։ Բաղադրությունը` թարխուն, ֆետա պանիր, մայրի ծառի ընկույզներ, առանց կորիզի կանաչ ձիթապտուղ, նշի զտված յուղ, սխտոր, լայմի հյութ։
«Սոուսն իր որակով ոչնչով չի զիջում պեստոյին։ Այն կարելի է մատուցել բանջարեղենի, ձկան հետ։ Միակ բանը, որ չի կարելի անել, ջերմային մշակման ենթարկելն է, քանի որ սոուսը կարող է փոխել համը», – Sputnik Արմենիային ասաց Ազատյանը։
Սոուսը պատրաստելու համար պետք է մի փոքր տապակել ընկույզը և հարել մյուս բաղադրիչների հետ, մինչև միասեռ զանգվածի վերածվի։ Ազատյանն արդեն պատենտավորել է իր արտադրանքը և մտադիր է սկզբում ներառել որոշ հաստատությունների ճաշացանկում, իսկ հետո բաղադրատոմսը վաճառել նրան, ով կստանձնի սոուսի արտադրությունը։
Ի դեպ, սոուսի անվանումը պատահական չէ։ Այն նվիրված է 2018 թվականի ապրիլ–մայիս ամիսներին տեղի ունեցած «թավշյա հեղափոխությանը»։ Այստեղից էլ անվանումը` «հայկական թավիշ»։
Սա Ազատյանի արդեն երկրորդ նման փորձն է։ Իր առաջին սոուսը նա պատենտավորել է 2017 թվականին և անվանել կնոջ` Տաթևի պատվին։ Այն պատրաստելու համար օգտագործում են ծիտրոն, չինական ընկույզ, կիտրոնի հյութ, արևածաղկի չզտված յուղ, ընկույզի յուղ, աղ, չիլի պղպեղ։
««Տաթև» սոուսն անհնար է ուտել գդալներով։ Ավելի հարմար է ուտել մանանեխի պես», – պարզաբանում է Ազատյանը։
Ազատյանը Հայաստանում առաջին շեֆ խոհարարներից է, որ պատենտավորել է իր սոուսը։ Նրանից առաջ միայն «Հայկական խոհարարական ավանդույթների զարգացում և պահպանում» ՀԿ նախագահ Սեդրակ Մամուլյանն էր ֆիրմային սոուս ստեղծել և անվանել «Աշտարակ»։
Ազատյանը կարծում է, որ հայկական խոհարարության այս ուղղությունը վատ է ներկայացված։ Հիմնականում մեր խոհարարներն աշխատում են փոխառած սոուսներով։
Համով Հայաստան․ հեշտ պատրաստվում է, հեշտ` մարսվում. թեթև, ամառային և համեղ աղցան
Նա մտադիր է զարգացնել այս ուղղությունն ու աշխարհի խոհարարական քարտեզի վրա ավելացնել Հայաստանը։
«Այս ոլորտում աշխատելու ընթացքում մշտապես բախվել եմ մի խնդրի, այն է` հայրենական սոուսների պակասը։ Այդ պատճառով էլ որոշեցի իմ լուման ներդնել», – ասաց Ազատյանը։
Ազատյանը վերջին երեք տարիներին է շեֆ խոհարար աշխատում։ Առաջին մասնագիտությամբ երաժիշտ է։ Սովորել է Երևանի պետական կոնսերվատորիայում, բայց հիմա շեղվել է երաժշտական ճանապարհից և լիովին նվիրվել խոհարարությանը։
Համով Հայաստան. այսպիսի տոլմա չեք համտեսել. ավանդական ուտեստը` ոչ ավանդական բաղադրատոմսով
