ԵՐԵՎԱՆ, 16 դեկտեմբերի — Sputnik. Հայաստանում շատ հետաքրքիր ֆեյքային արտանետում էր արվել այն մասին, որ կան «լավ» ու «վատ» գունավոր հեղափոխություններ։ Այսօր Sputnik Արմենիա մուլտիմեդիոն մամուլի կենտրոնում տեղեկատվական և հիբրիդային պատերազմներին առնչվող թեմայով տեղի ունեցած Մոսկվա-Մինսկ-Երևան-Քիշնև տեսակամրջի ժամանակ նման կարծիք հայտնեց Մոսկվայի պետական համալսարանի քաղաքագիտության ֆակուլտետի պրոֆեսոր Անդրեյ Մանոյլոն։
«Լավ» հեղափոխություններն այն հեղափոխություններ են, որոնց արդյունքում մարդիկ իբրև սկսում են ավելի լավ ապրել, իսկ «վատի» արդյունքում մարդկանց կյանքը վատանում է», - հավելեց Մանոյլոն։
Սակայն վերջին ամիսների իրադարձությունները ցույց տվեցին՝ ինչի է հանգեցնում ցանկացած գունավոր հեղափոխություն, նույնիսկ եթե այն ի սկզբանե «լավի» տեսք ունի։ Դա կարելի է տեսնել նաև Վրաստանի օրինակով։
Փորձագետը նշում է, որ ցանկացած «գունավոր» հեղափոխություն, նույնիսկ եթե այն «մեղմ» կամ «խելացի» է, այսպես թե այնպես պահանջում է ահռելի գումարներ, որն ընդդիմադիրներին արտերկրից են տրամադրում։
«Իսկ եթե քեզ գումար են տալիս, մի օր անպայման պետք է վաստակես այն։ Այդ գումարը չի կարելի վերադարձնել նույնիսկ տոկոսով։ Իսկ վաստակել պետք է կոնկրետ գործողություններով, որի դիմաց ժամանակին տրամադրվել է այդ գումարը», - նշեց նա։
Մանոյլոն ավելացրեց, որ ժամանակակից տեղեկատվական պատերազմները պետությունների միջև իրականացվող հիբրիդային պատերազմի տեսակներից են։ Դրանք կարող են իրականացվել նաև խաղաղ ժամանակ, քանի որ չկան միջազգային իրավունքի նորմեր, որոնք կսահմանափակեին ազդեցության ագրեսիվ տեղեկատվական միջոցները։
Ֆեյք նյուզը ակնհայտ կերպով կեղծ կամ համատեքստից կտրած տեղեկություն է, ու դրա միակ նպատակն իրարանցում ստեղծելն է։
Վիրտուալ պետություն, կամ ինչպես են աշխատում արցախցիներին և ընդդիմադիրներին հալածող ֆեյքերը
«Հաճախ իրարանցումը ստեղծվում է դատարկ տեղում՝ միաժամանակ խուճապային տրամադրություններ ստեղծելով ու լայն հանրությանը քաղաքական օրակարգ թելադրելով», - նշեց փորձագետը։
Նա ավելացրեց, որ վերջերս ֆեյքերը վիրուսային բնույթ են ստացել ու ուղղված են ոչ թե բանականությանը, այլ հույզերին։
Ֆեյք նյուզը շատ արագ է ազդում մարդկանց վրա` շփոթեցնելով նրանց։ Ընդ որում՝ հույզերի պոռթկումը տեղի է ունենում ավելի արագ, քան նորությունը ստուգելու և այն փաստերի հետ համադրելու միտք է առաջանում։
Մանոյլոյի խոսքով՝ շատ դժվար է դրանց դեմ պայքարել, ու քչերը գիտեն՝ ինչպես դա անել։ Այնունամենայնիվ, որոշ տեխնոլոգիաներ ստեղծելուն ուղղված աշխատանք իրականացվում է։ Մասնավորապես՝ Մանոյլոն իր թիմով մշակել է մի միջոց, որը թույլ է տալիս գտնել ֆեյքերը, բացահայտել ու որսալ սկզբում տեղեկատվական օրակարգը, իսկ հետո նաև օպերատիվ կառավարումը։ Դրա հիման վրա ստեղծվել է VBROSOV.NET հարթակը։
Փորձագետն ընդգծեց, որ ֆեյքերի դեմ պետք է շատ օպերատիվ պայքարել, հակառակ դեպքում պայքարի իմաստը կորչում է։
«Անհապաղ ներկայացրեք ապացույցներ». ԱՆ խոսնակը դիմել է ֆեյք լուրեր տարածողներին
