Արցախյան պատերազմում վիրավորում ստացած անձանց բժշկասոցիալական փորձաքննությունն իրականացվել է բուժհիմնարկներում, իսկ տնային պայմաններում բուժվող վիրավորներինը՝ մասնագիտական հանձնաժողովների տնային այցերի միջոցով:
Հաշմադամության խումբ ունեցող բոլոր անձինք, սոցապնախարարի խոսքով, մինչ նոր կարգին անցնելը կշարունակեն օգտվել հաշմանդամության նպաստներից ու իրենց տրամադրվող բոլոր այլ արտոնություններից:
Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարը ավելի վաղ ասել էր, որ համապատասխան հանձնաժողովերը կայցելեն վիրավոր զինծառայողների տուն` նրանց չստիպելով սոցապ ծառայություն անձամբ գնալ։
Քաղաքական անցուդարձ, հանրահավաքներ, բարձրաստիճան հյուրեր, այց Եռաբլուր և Արցախյան պատերազմից հաշմանադամություն ստացած ու այլ պայաքրի ելած տղաներին։ Sputnik Արմենիայի ֆոտոշարքն առանձնացրել է շաբաթվա տպավորիչ կադրերը։
Արցախյան այս պատերազմում հազարավոր երիտասարդներ հաշմանդամություն ձեռքբերեցին։ Նրանցից մի քանիսը վերականգնմանը զուգահեռ արդեն մարզվում և ուժեղանում են մարմնով ու հոգով։ Այդ հարցում նրանց օգնում է տարիներ առաջ նույն ճանապարհով անցած փոխգնդապետ Ստեփանյանը։
2021-ի հունվարի 1-ի դրությամբ 9022 հաշմանդամություն ունեցող զինվորական կա, որից 472-ը վերջին պատերազմի ընթացքում է հաշմանդամություն ստացել։ Կառավարությունը նրանց առնչվող նախագիծ ընդունեց։
Եվս մեկ փոփոխության համաձայն` այսուհետ 90 և ավելի բարձր տարիք ունեցող քաղաքացիները կարիք չեն ունենա 12 ամիսը մեկ գնալ բանկ։
«Հայաստանի մարդկային ռեսուրսների ասոցիացիայի» նախաձեռնությամբ մարտից կմեկնարկի «Նոր էջ» ծրագիրը, որին կարող են դիմել պատերազմական գործողություններին մասնակցած մինչև 30 տարեկան երիտասարդները։
Նախարարության հատուկ ընթացակարգով ստեղծվել է բազմամասնագիտական խումբ, որը շրջայցեր է կատարում և, բացի տեղում անձի ֆունկցիոնալությունը գնահատելուց, կատարում նաև տեղանքի գնահատում:
ԱՀ աշխատանքի, սոցիալական և միգրացիայի հարցերի նախարար Մանե Թանդիլյանը հանդիպել է մասնագիտական խմբի անդամների հետ, մանրամասն ծանոթացել նրանց կողմից իրականացվող աշխատանքներին։
ԿԳՄՍ–ն նոր ծրագիր է մշակել, որը վերաբերվում է պատերազմի հետևանքով հաշմանդամություն ստացած տղաներին։
Նախարարը նշել է, որ աշխատանքային խումբն ամեն օր այցելում է անդամալույծ զինծառայողներին, գնահատում նրանց կարիքները, դիտարկում ոչ միայն պրոթեզավորման, այլև տան կահավորման և հարմարեցվածության հարցերը։
Կենտրոնի տարածքում կառուցվող համալիրում զինհաշմանդամները բուժմանն ու հոգեբանական խորհրդատվությանը զուգահեռ արհեստներ կսովորեն, նաև կաշխատեն։
Տարիներ առաջ տեղի ունեցած դժբախտ պատահարի հետևանքով ոտքն ու ձեռքը կորցրած Արամը ոչ միայն չհուսահատվեց, այլև վերարժևորեց կյանքը՝ մարզական հաջողություններ, ընտանիք... Այսօր էլ դժվարություններից չընկրկող երիտասարդը ոսկերչություն է սովորում:
Ինչպես և խոստացվել էր, այն իրականացվում է տնային այցերի միջոցով։ Վիրավորված ու հաշմանդամություն ստացած անձինք կարիք չունեն այցելելու սոցիալական ու բժշկական ծառայություններ մատուցող կառույցներ։
ԱԺ անկախ պատգամավոր Սոֆյա Հովսեփյանը խնդրի վրա հրավիրեց Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Մեսրոպ Առաքելյանի ուշադրությունը։
Հայրենիքի պաշտպանի վերականգնողական կենտրոնում կրկին ոտքի կանգնելու և նորմալ կյանքին վերադառնալու համար պայքարում են տարբեր սերնդի զինհաշմանդամները։ Տղաները հավատում են բժիշկներին․«եթե ասել է քայլելու եմ, ուրեմն ամեն ինչ անելու է դրա համար»։
ՄԻՊ–ը շեշտում է, որ ՀՀ կառավարությունը պարտավոր է առավելագույն սեղմ ժամկետներում այս հարցին տալ այնպիսի լուծում, որը կապահովի հաշմանդամություն ստացած օդաչուների իրավունքների լիարժեք իրացումը:
Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարությունը նույնպես ունի վերամասնագիտացման ծրագրեր, որտեղ կնախատեսվեն նաև զինհաշմանդամների համար դասընթացներ։
Օրեր առաջ պատերազմում ձեռքերը կորցրած Վարազդատի ու նրա սիրելիի` Սոնայի նշանադրությունն էր։ Վարազդատն ու եղբայրը վիրավորվել են նույն օրը, 26-ամյա տղան ձեռքերը կորցրել է եղբորը փրկելիս։ Sputnik Արմենիայի թիմը եղել է Ծովագյուղում, զրուցել է Վարազդատի հետ։