ԵՐԵՎԱՆ, 27 հոկտեմբերի–Sputnik, Գոհար Սարգսյան. Եթե ուզում եք այցելել առաջին քրիստոնյա երկիր, գինեգործության օրրան, վայելել աշխարհի ամենաերկար մարդատար ճոպանուղին, ապա ուղղությունը մեկն է` Հայաստան։ Հիմա մեր երկիրը պատրաստվում է աշխարհին ներկայանալ զբոսաշրջային նոր գրավչությամբ` քարանձավներով։ Մենք բազմաթիվ, շատ հետաքրքիր ու յուրահատուկ քարանձավներ ունենք, որոնք կարող ենք և պարտավոր ենք օգտագործել զբոսաշրջության նպատակներով։ Այս մասին Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում խոսեց զբոսաշրջության պետական կոմիտեի նախագահի առաջին տեղակալ Մեխակ Ապրեսյանը։
«Քարանձավները զբոսաշրջիկներին ներկայացնելով` կմեծացնենք տնտեսական եկամուտները, կստեղծվեն նոր աշխատատեղեր, բացի այդ, զբոսաշրջային այս արդյունքը կնպաստի Հայաստանի զբոսաշրջային դիվերսիֆիկացմանը»,–ասաց Ապրեսյանը։
Ներկայում աշխարհում ավելի քան 1000 քարանձավ կա, որոնք հարմարեցված են զբոսաշրջիկներին ցուցադրելու համար։ Տարեկան քարանձավներ այցելող զբոսաշրջիկների թիվն անցնում է 170 միլիոնը։ Մեր տարածաշրջանում միայն Հայաստանն ու Ադրբեջանն են հետ մնացել քարանձավային զբոսաշրջության զարգացումից։ Սակայն եթե Ադրբեջանն առանձնապես ցուցադրելու բան չունի, Հայաստանը հարուստ է արժեքավոր քարանձավներով։
Հիմա ՀՀ մշակույթի և տնտեսական զարգացման ու ներդրումների նախարարությունները գլուխ գլխի են տվել` հասկանալու` ինչպես բացահայտել պատմական արժեքներն ու դրանք ներկայացնել զբոսաշրջիկներին։
«Առավել հետաքրքիր է «Արենի 1» կամ «Թռչնի քարայրը», որտեղ հայտնաբերված է աշխարհի ամենահին` 5500 տարվա պատմություն ունեցող կոշիկը, 6100 տարվա հնության գինու հնձանը»,–ասաց Ապրեսյանը։
Հայաստանում հետաքրքիր են նաև քարե դռներով քարանձավները։ Դրանք իրենցից ներկայացնում են թունելներ` գաղտնի մուտքով ու վերջում քարե դռնով։ Սրանք ծառայել են որպես փոքր խմբերի սննդի գաղտնարաններ։ Հազվադեպ մարդիկ են իմացել այդ գաղտնի քարանձավներ մտնելու տեղը։ Դրանք հիմնականում գտնվում են Արագածոտնի մարզում։
Ուշագրավ է Մագելի քարանձավը։ Այստեղ կան Կարմիր գրքում գրանցված չղջիկների տեսակներ։
Հիմա Հայաստանի 4 քարանձավ տրվելու է վարձակալության, այդ թվում` «Մագելանի քարանձավը», «Թռչնի քարայրը», «Մոզրովի քարանձավը» և «Քարե դարպասներ» քարանձավը։ Արդեն իսկ պատրաստում են պայմանագրային փատաթղթերը։ Նպատակ կա, որ այդ քարանձավներում իրականացնեն վերականգնողական աշխատանքներ, պահպանեն հինն ու կատարեն գիտական ուսումնասիրություններ։ Դրանից բացի, մտածելու են զբոսաշրջիկներին ներգրավելու մասին։ Բայց այստեղ հարկ է նկատել, որ զբոսաշրջային հոսքերը պետք է խիստ կառավարելի դարձնել։ Հակառակ դեպքում քարանձավներից ոչինչ չի մնա։
