Լև Ռիժկով, Sputnik.
Ակնհայտ է, որ աշխարհը կանգնած է նոր տնտեսական իրողության շեմին։ Սպասվում է արդյո՞ք մեզ անցում աշխարհի նոր քաղաքական և տնտեսական կառուցվածքի, ինչպիսի՞ն կլինի մոտ ապագան, այդ թվում` հետխորհրդային տարածքում։ Ռուս փորձագետները հայտնել են իրենց կարծիքը։
Հին ձևով ապրել չի հաջողվի
«Թրամփն ուղղակի գլոբալ տնտեսության սպառման այն մոդելի ախտանիշն է, որը կառուցվել է 70-ականների կեսին։ Ոչ լիբերալ տնտեսությունը գոյություն է ունեցել երեք կետի վրա` միջազգային կապիտալի ազատ տեղաշարժման, արտաքին ներդրումների և սոցիալական ինստիտուտների ապամոնտաժի», — կարծում է Մոսկվայի պետական համալսարանի համաշխարհային քաղաքականության ֆակուլտետի միջազգային անվտանգության ամբիոնի դոցենտ Ալեքսեյ Ֆենենկոն։
Փորձագետի խոսքով` այդ մոդելի ճգնաժամն ակնհայտ է դարձել 2008թ-ին։
«2008թ-ին տեղի ունեցավ երեք իրադարձություն։ Առաջինը` ֆինանսական ճգնաժամը, երկրորդը` «մեծ քսանյակի» ստեղծումը, որում ներառվել են նոր մասնակիցներ` համաշխարհային ֆինանսները կառավարելու համար` Չինաստան, Հնդկաստան, Սաուդյան Արաբիա։ Երրորդ` Վրաստանի պատերազմը։ Դա ԱՄՆ առաջին խոշոր պարտությունն էր` ԽՍՀՄ անկումից հետո։ Այդ պատերազմը ցույց տվեց, որ ամերիկյան հզորությունը սահմանափակ է», — ասել է Ֆենենկոն։
Վերլուծաբանի կարծիքով` Չինաստանի, Հնդկաստանի, ասիական տնտեսությունների վերելքը հենց արևմուտքի դեմ է ուղղված։ 1947թ-ից ի վեր Ամերիկայում անհրաժեշտություն է առաջացել վերանայել ազատ առևտուրը։
Այնուամենայնիվ, ԱՄՆ-ը հազիվ թե հրաժարվի իր տարածքային գործընկերներին ավանդական մրցակիցների` Ռուսաստանի և Չինաստանի դեմ լարելու փորձից։
Աղբյուրը չի ցամաքի
«Վախենամ, որ Թրամփի օրոք Ռուսաստանին սպասվում են տհաճ պահեր։ Ուկրաինայի հարցում աջակցության փոխարեն մենք կարող ենք նոր վարչակազմից ստանալ Միջին Ասիայում և Անդրկովկասոմ հաստատվելու փորձ, ընդհուպ մինչև վրացական և ղարաբաղյան հակամարտությունների ակտիվացում», — ասել է Ֆենենկոն։
Sputnik-ի թղթակիցը հետաքրքրվել է փորձագետից, թե ինչ է սպասվում Բալթյան երկրներին, որոնց ղեկավարությունը բավական հաջող հակառուսական հիստերիա է ծավալել։ «Ռուսներն են գալիս» ճիչն այդքան շահութաբեր կլինի՞ Թրամփի օրոք, ինչպես նրա նախորդների ժամանակ։
«Ես հիշում եմ, թե ինչպես են նույն բանն ասել 2009թ-ի սկզբին. «վատ Բուշից» հետո եկավ լավ Օբաման, և հիմա կավարտվի հակառուսական հիստերիան։ Նույն բանն ասում էին 2001թ-ին, երբ Բուշը փոխարինեց Բիլ Քլինթոնին։ Ինչպես տեսնում ենք, ոչինչ չի փոխվել։ Այնպես որ, հակառուսական ուղղվածությունը ոչ ոք չեղյալ չի հայտարարել։ Իսկ ինչ վերաբերում է տնտեսությանը, ապա մերձբալթյան երկրները կշարունակեն ապրել իրենց բնակչության արտահանման հաշվին։ Իմ կարծիքով` դա նրանց գոյության միակ աղբյուրն է», — կարծում է Ֆենենկոն։
