https://arm.sputniknews.ru/20221207/erkrasharzhic-34-tari-anc-gjumrecineri-u-qaghaqi-verqy-chi-spiacel-52189393.html
Երկրաշարժից 34 տարի անց գյումրեցիների ու քաղաքի վերքը չի սպիացել
Երկրաշարժից 34 տարի անց գյումրեցիների ու քաղաքի վերքը չի սպիացել
Sputnik Արմենիա
1988 թվականի Սպիտակի ավերիչ երկրաշարժից 34 տարի անց դեռ Գյումրիում աղետը հիշեցնող շինություններ ու ժամանակավոր կացարաններ կան, սակայն նյութական կորստից առավել... 07.12.2022, Sputnik Արմենիա
2022-12-07T08:55+0400
2022-12-07T08:55+0400
2022-12-07T21:10+0400
գյումրի
սպիտակի երկրաշարժ 1988
երկրաշարժ
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/07e6/0c/05/52190028_0:68:960:608_1920x0_80_0_0_e4f081d6b62dc7d2dd99f1c23e076f3d.jpg
ԵՐԵՎԱՆ, 7 դեկտեմբերի - Sputnik. ՀՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ, պրոֆեսոր Սուսաննա Մկրտչյանն այսօրվա նման հիշում է այդ օրը. իր աշխատավայր տանող ճանապարհին Սուրբ Ամենափրկչի գմբեթի փլվելն ու փողոցում մայրերի՝ իրենց երեխաների անունները՝ Հասմիկս, Արմենս, Կարենս գոռալը:«Ամեն անգամ իմ աչքի առաջ նույն տեսարանն է ՝ Ամենափրկիչ եկեղեցու գմբեթի ճեղքվելը՝ երկու մասի բաժանվելն ու փոշի դառնալը: Ի վերջո խորը ցավը մնում է, ինչքան էլ տարիներ անցնեն»,- վաստակաշատ արվեստագետը պատմում է՝ ինչպես է նախ փորձել 3- ամյա որդուն մանկապարտեզից գտնել, ապա շտապել է դպրոց, որտեղ աղջիկն էր: Երեխաները հրաշքով չէին տուժել։ Կնոջ հիշողությունից, սակայն, երբեք չի ջնջվի այդ տեսարանը՝ դպրոցի փլված պատը, դրսից երևացող դասարանները...Գեղագիտական կենտրոնը, որը այդ տարիներին ղեկավարում էր տիկին Սուսաննան, չվնասվեց: Այսօր արդեն սրտի թեթևությամբ է ասում՝ սաներն ու աշխատակիցները, ովքեր երկրաշարժի օրը գտնվում էին կենտրոնում, չտուժեցին:Խոսելով երկրաշարժի վնասների մասին տիկին Սուսաննան նշում է՝ չնայած հիմնահատակ փլվեց է իրենց տունը, բայց դա մարդկային ու հոգևոր արժեքների կորստի փոխարեն ոչինչ է:«Երկրաշարժը ոչ միայն քաղաք ու ընտանիք, այլ նաև հոգեվիճակ ու մարդկային արժանապատվություն քանդեց։ Չէի կարող պատկերացնել, որ գյումրեցի կինը կարող է մուրացկանությամբ զբաղվել կամ էլ նյութականի համար կռիվ անել։ Մի բան, որ պատվախնդիր գյումրեցին երբեք իրեն թույլ չէր տա »,-ասում է Սուսաննա Մկրտչյանը: «Ես ինքս տնակում եմ ապրել». Գյումրիի քաղաքապետը՝ երկրաշարժի ու բնակարանաշինության մասին1988-ի դեկտեմբերի 7-ից մի քանի օրն անց Գեղագիտական կենտրոնը վերածվեց կենտրոնական շտաբի, ուր մինչ 1989 թվականի փետրվարի 1-ը տեղակայված էին ինչպես խորհրդային, այնպես էլ արտերկրից եկած զինվորականներ, լրագրողներ, բժիշկներ ու փրկարարներ: Նույնիսկ փրկարար շներն էին այս կենտրոնում իրենց հանգստի ժամանակն անցկացնում։Երկրաշարժից հետո բավական երկար ժամանակ տիկին Սուսաննան իր ձեռքում վրձին չէր վերցրել՝ թալանել էին արվեստանոցը՝ թողնելով միայն երեք աշխատանք:Առաջին գործերը եղան երկրաշարժի հետևանքով զոհված գյումրեցի երկու բանաստեղծուհիների դիմանկարները՝ արված հիշողությամբ: Ավելի ուշ Սուսաննա Մկրտչյանի թեման դարձավ Գյումրի-Ալեքսանդրապոլը՝ ամբողջ աշխարհին ցույց տալու համար, թե ինչ արժեքների կրող է գյումրեցին: 20 տարի առաջ ստեղծված շարքն այսօր էլ լրացվում է՝ սկզբում գրաֆիկական աշխատանքներ էին, ապա գունանկար, հետո արդեն իր կողմից մշակված ռելիեֆային նկարչություն: Գյումրիում ապամոնտաժվում է երկրաշարժի «համր վկան»Գյումրին երկրաշարժից 34 տարի անց փորձում է փոխել իր դեմքը, բայց դա, ըստ արվեստագետի, կոսմետիկ միջամտության է նման։ Այնինչ քաղաքը պետք է ոչ թե փոխի, այլ վերագտնի իր՝ հատկապես ճարտարապետական դիմագիծը։
գյումրի
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2022
Արմենուհի Մխոյան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/2360/57/23605773_297:46:846:595_100x100_80_0_0_656f445e799bc18f74429b49a7a32f17.jpg
Արմենուհի Մխոյան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/2360/57/23605773_297:46:846:595_100x100_80_0_0_656f445e799bc18f74429b49a7a32f17.jpg
Լուրեր
am_HY
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Արմենուհի Մխոյան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/2360/57/23605773_297:46:846:595_100x100_80_0_0_656f445e799bc18f74429b49a7a32f17.jpg
գյումրի, սպիտակի երկրաշարժ 1988, երկրաշարժ
գյումրի, սպիտակի երկրաշարժ 1988, երկրաշարժ
Երկրաշարժից 34 տարի անց գյումրեցիների ու քաղաքի վերքը չի սպիացել
08:55 07.12.2022 (Թարմացված է: 21:10 07.12.2022) 1988 թվականի Սպիտակի ավերիչ երկրաշարժից 34 տարի անց դեռ Գյումրիում աղետը հիշեցնող շինություններ ու ժամանակավոր կացարաններ կան, սակայն նյութական կորստից առավել մարդկայինն է, ինչը մինչ օրս հիշողություններից չի ջնջում արհավիրքը:
ԵՐԵՎԱՆ, 7 դեկտեմբերի - Sputnik. ՀՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ, պրոֆեսոր Սուսաննա Մկրտչյանն այսօրվա նման հիշում է այդ օրը. իր աշխատավայր տանող ճանապարհին Սուրբ Ամենափրկչի գմբեթի փլվելն ու փողոցում մայրերի՝ իրենց երեխաների անունները՝ Հասմիկս, Արմենս, Կարենս գոռալը:
«Ամեն անգամ իմ աչքի առաջ նույն տեսարանն է ՝ Ամենափրկիչ եկեղեցու գմբեթի ճեղքվելը՝ երկու մասի բաժանվելն ու փոշի դառնալը: Ի վերջո խորը ցավը մնում է, ինչքան էլ տարիներ անցնեն»,- վաստակաշատ արվեստագետը պատմում է՝ ինչպես է նախ փորձել 3- ամյա որդուն մանկապարտեզից գտնել, ապա շտապել է դպրոց, որտեղ աղջիկն էր: Երեխաները հրաշքով չէին տուժել։ Կնոջ հիշողությունից, սակայն, երբեք չի ջնջվի այդ տեսարանը՝ դպրոցի փլված պատը, դրսից երևացող դասարանները...
Գեղագիտական կենտրոնը, որը այդ տարիներին ղեկավարում էր տիկին Սուսաննան, չվնասվեց: Այսօր արդեն սրտի թեթևությամբ է ասում՝ սաներն ու աշխատակիցները, ովքեր երկրաշարժի օրը գտնվում էին կենտրոնում, չտուժեցին:
«Փառք Աստծո, ով կենտրում էր, փրկվեց, շենքը 1983 թվականին սրտացավությամբ էր նորոգվել ու ամուր մնացել երկրաշարժին»,-ասում է Սուսաննա Մկրտչյանը, ով արդեն 45 տարի ղեկավարում է Գեղագիտության ազգային կենտրոնի Գյումրու մասնաճյուղը:
Խոսելով երկրաշարժի վնասների մասին տիկին Սուսաննան նշում է՝ չնայած հիմնահատակ փլվեց է իրենց տունը, բայց դա մարդկային ու հոգևոր արժեքների կորստի փոխարեն ոչինչ է:
«Երկրաշարժը ոչ միայն քաղաք ու ընտանիք, այլ նաև հոգեվիճակ ու մարդկային արժանապատվություն քանդեց։ Չէի կարող պատկերացնել, որ գյումրեցի կինը կարող է մուրացկանությամբ զբաղվել կամ էլ նյութականի համար կռիվ անել։ Մի բան, որ պատվախնդիր գյումրեցին երբեք իրեն թույլ չէր տա »,-ասում է Սուսաննա Մկրտչյանը:
1988-ի դեկտեմբերի 7-ից մի քանի օրն անց Գեղագիտական կենտրոնը վերածվեց կենտրոնական շտաբի, ուր մինչ 1989 թվականի փետրվարի 1-ը տեղակայված էին ինչպես խորհրդային, այնպես էլ արտերկրից եկած զինվորականներ, լրագրողներ, բժիշկներ ու փրկարարներ: Նույնիսկ փրկարար շներն էին այս կենտրոնում իրենց հանգստի ժամանակն անցկացնում։
«Ես ու ամուսինս չթողեցինք, որ մի բան կենտրոնից պակասի: Այստեղ էր տեղակայվել կենտրոնական շտաբը, ու ես ու ամուսինս սպասարկում էինք այս շտաբը՝ 80 մարդ էր աշխատում»,-պատմում է Սուսաննա Մկրտչյանը:
Երկրաշարժից հետո բավական երկար ժամանակ տիկին Սուսաննան իր ձեռքում վրձին չէր վերցրել՝ թալանել էին արվեստանոցը՝ թողնելով միայն երեք աշխատանք:
Առաջին գործերը եղան երկրաշարժի հետևանքով զոհված գյումրեցի երկու բանաստեղծուհիների դիմանկարները՝ արված հիշողությամբ: Ավելի ուշ Սուսաննա Մկրտչյանի թեման դարձավ Գյումրի-Ալեքսանդրապոլը՝ ամբողջ աշխարհին ցույց տալու համար, թե ինչ արժեքների կրող է գյումրեցին: 20 տարի առաջ ստեղծված շարքն այսօր էլ լրացվում է՝ սկզբում գրաֆիկական աշխատանքներ էին, ապա գունանկար, հետո արդեն իր կողմից մշակված ռելիեֆային նկարչություն:
Գյումրին երկրաշարժից 34 տարի անց փորձում է փոխել իր դեմքը, բայց դա, ըստ արվեստագետի, կոսմետիկ միջամտության է նման։ Այնինչ քաղաքը պետք է ոչ թե փոխի, այլ վերագտնի իր՝ հատկապես ճարտարապետական դիմագիծը։
