00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
Ուղիղ եթեր
09:00
6 ր
Ուղիղ եթեր
09:41
19 ր
Ուղիղ եթեր
10:00
8 ր
Ուղիղ եթեր
10:08
45 ր
Ուղիղ եթեր
11:00
8 ր
Ուղիղ եթեր
13:00
7 ր
Ուղիղ եթեր
14:00
8 ր
Ուղիղ եթեր
17:00
7 ր
Ուղիղ եթեր
18:00
7 ր
Ուղիղ եթեր
19:00
7 ր
Ուղիղ եթեր
09:00
7 ր
Ուղիղ եթեր
09:31
4 ր
Ուղիղ եթեր
10:07
53 ր
Ուղիղ եթեր
13:00
5 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
14:00
7 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
17:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
18:00
46 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
19:00
46 ր
ԵրեկԱյսօր
Եթեր
ք. Երևան106.0
ք. Երևան106.0
ք. Գյումրի90.1

Յատուկ ջոկատային հովիւները կամ ամենակարճ ռուս–թրքական պատերազմը Հայաստանի մէջ

© Sputnik / Dmitrii PisarenkoСамая короткая русско-турецкая война или армянские чобаны специального назначения
Самая короткая русско-турецкая война или армянские чобаны специального назначения - Sputnik Արմենիա
Բաժանորդագրվել
Ռուսաստանն ու Թուրքիան պատմութեան ընթացքին տասներկու անգամ պատերազմած են: Եղած են նաեւ քիչ յայտնի դէպքեր, որոնք լայնածաւալ գործողութիւններու չեն վերածուած, բայց հասած են փոխհրաձգութիւններու ու ձեռնամարտերու:

Այն, ինչ տեղի ունեցած է 1999 թուականին Գիւմրիի մօտակայքը, զինուորականները կը կոչեն զինուած ներխուժում: Այստեղ սահմանը գետով բաժնուած չէ: Տեղացիները սահմանային սիւներով կը կողմնորոշուին:

ԽՍՀՄ փլուզումէն յետոյ ռուս սահմանապահները մնացին Թուրքիոյ ու Իրանի հետ հայկական սահմանը հսկելու: Հսկողութեան կարգը նախկինին պէս խիստ չէր, ու գիւղացիները չափագիտութեան համակարգէն այն կողմ հող մշակելու եւ նախիր արածելու հնարաւորութիւն ստացան:

Աշնանային օր մը Շիրակի մարզի հայկական սահմանային Կամխուտ գիւղի երեք հովիւ սովորական ճանապարհով փշալարն անցած ու արօտավայր գացած էին: Հովիւները կը զրուցէին ու չէին պատկերացներ, որ որոշ ժամանակ անց պէտք է իրենց անյայտ «բաճկոններուն» համապատասխան գործառոյթի մէջ մտնէին:

Այն կողմը ձիաւորներ յայտնուեցան: Թուրք սահմանապահները սկսած էին ուսումնասիրել հայ նախրապաններուն: Յետոյ անոնցմէ երկուքը հատած էին սահմանն ու անոնց կողմն ուղղուած: Հովիւներուն հարցուցած էին, թէ արդեօ՞ք անոնք քիւրտ են: Անոնք պատասխանած էին, որ հայ են ու այդ պատասխանը կարծես բաւարարած էր թուրքերուն, որոնք հեռացած էին:

Серж Танкян  - Sputnik Արմենիա
«Ինչի՞ կը սպասէք, նոր ցեղասպանութեա՞ն». Սերժ Թանքեան Թուրքիա չայցելելու կոչ ըրած է

Այս անսովոր իրավիճակին կը հետեւէր ռուս սահմանապահներու գաղտնի կարգախումբը: Շուտով թրքական կողմը գտնուող ձիաւորներու խումբէն կրկին երկու հոգի առանձնացան ու հովիւներուն կողմն ուղեւորուեցան: Սահմանապահները այս ամէնուն մասին յայտնած էին ուղեկալ, ու այնտեղ արդէն տագնապով խումբ մը բարձրացած էր:

Իսկ այդ ընթացքին թուրք զինուորականները ժեստերու լեզուով հասկցուցած էին հայ նախրապաններուն, որ կոչումով աւագը կ’ուզէ խօսիլ անոնց հետ: Համոզիչ ըլլալու համար ինքնաձիգերն թափահարած էին ու նոյնիսկ քանի մը անգամ օդ կրակած: Հովիւները համաձայնած ու գացած էին: Ձիաւորներէն մէկն առաջ ինկած էր, իսկ երկուքը եզրափակած էին շղթան:

Քանի դեռ ռուս սահմանապահները կը շտապէին դէպքի վայր` սահմանախախտներու ու անոնց գերիներու ճանապարհը փակելու համար, հովիւները որոշած էին յոյսերնին դնել իրենց ու Աստուծոյ վրայ: Անոնցմէ մէկն Արցախ եղած էր եւ մարտական փորձ ունէր: Ան շուտասելուկի նման ըսած էր, որ յարձակման համար նշանը կ’ըլլայ իր հազը. ան միանգամէն կը յարձակի դիմացի թուրքին վրայ, իսկ երկու ընկերները պէտք է տապալեն յետնապահին:

Քսան քայլ անցնելէ յետոյ այդպէս ալ եղաւ: Երեք հովիւ ձիերէն տապալեցին երկու թուրք զինուորականներուն: Այդ ամէնուն հեռուէն հետեւող միւս թուրք զինուորականներու խումբն իջած էր ձիերէն ու պառկած սահմանին մօտ: Հովիւները հանած էին «գերիներու» զրահաբաճկոնները, գրպաններէն վերցուցած էին փաստաթուղթերն ու կը պատրաստուէին անոնց ուղեկալ տանիլ, բայց այդ պահուն կրակոցներ լսուեցան:

Туристы из Ирана Мехмед Миджаби, Мухаммед Мехмани и Мехмед Михмани (слева направо) на улице Амиряна - Sputnik Արմենիա
Նովրուզ Պայրամ եւ լայք հայերուն. ինչպէ՞ս իրանցի երիտասարդները կը զուարճանան Երեւանի մէջ

Թուրքերը որոշած էին վերադարձնել իրենց զինուորները: Վեց զինեալներ անցած էին սահմանը ու հովիւներուն վրայ կրակ բացած: Վերջինները կը փորձէին պատասխանել, բայց ապարդիւն: Յետոյ կռիւի մասնակիցներէն մէկը` Արամ Գրիգորեանը վատ ռուսերէնով ըսած էր.

– Անոնց զէնքը շատ վատ էր: Մարտական վիճակի բերել չէր ըլլար:

Հովիւները թաքնուած էին, գերի թուրքերը ետ փախած էին, իսկ գաղտնի հսկողութիւնը պատասխան կրակահերթ բացած էր: Ռուս սահմանապահներ Ալեքսէյ Եարոշենկոն ու Անտրէ Ուսաչեովը յետոյ պատմեցին, որ թուրքերը թաքնուած էին, իսկ անոնք խոցելու համար չէին կրակած, այլ գլուխներէն վեր` վախցնելու համար:

Հովիւներու ու «ասքեարներու» բախտը բերած էր. ոչ ոք տուժած էր: Փախչող «գերիներն» ու զինեալները յաջողած էին սահմանէն այն կողմ անցնիլ մինչ ռուսական ուղեկալի տագնապով ելած խումբին գալը:

Կռուի վայրին մէջ թուրքերը ձգած էին երկու ինքնաձիգ, ձիեր, մարտաբաճկոններ` պահունակներով: Աւարը վերադարձուցին սահմանային կոմիսարներու հանդիպման ժամանակ: Թրքական պատուիրակութեան ղեկավարը խոստովանած էր մեղքը, պարզաբանելով, որ ատիկա շարքայիններու կամայական գործողութիւններ եղած էին, որոնք որոշած էին ղեկավարութեան «աչքը մտնել»:

Федерико Тарабелла с супругой и сыном - Sputnik Արմենիա
«Ֆանտաստիկ երկիր է». Ինչո՞ւ իտալացին կը ցանկայ որդին մեծցնել Հայաստանի մէջ

Թուրք սպան յայտնած էր, որ մեղաւորներուն կը դատեն, ու շնորհակալութիւն յայտնած էր ռուս սահմանապահներուն, որ անոնք դիտաւորեալ չէին խոցած թիրախները:

Ան ընդգծած էր, որ թուրք զինուորներու պահպանուած կեանքերը բացառապէս ռուս զինուորականներու վաստակն է: Անոնք կրնային վերացնել բոլոր ձիաւորները, երբ անոնք զէնք կը կիրառէին:

Միջադէպին հետ կապուած Հայաստանի ԱԳՆ բողոք հրապարակած էր: Իսկ Կամխուտի երեք հովիւներն ու ռուս սահմանապահները պարգեւատրուած են կառավարական պարգեւներով:

Լրահոս
0